De strijd van een vader tegen de seksualisering van zijn kinderen

Foto’s door Wyatt Neumann

Wyatt Neumann maakte een fotodagboek van zijn vaderschap. Hij fotografeerde zijn kinderen terwijl ze, soms (deels) ontbloot, door de straten van New York banjerden of in de bossen van Cambodja speelden. Een selectie van die foto’s zette hij op zijn Instagram, vergezeld van hashtags als #dadlife en #notesfromtheroad, als document van de wonderlijke momenten van het jonge vaderschap. De titels die hij aan de foto’s gaf waren een viering van de onschuldige kindertijd, en de waardering van de rol die hij als vader heeft gekregen. “In de ogen van mijn kinderen leeft al het goede in de wereld,” zei Wyatt. De wereld was het niet onverdeeld met hem eens.

In 2014 nam Neumann zijn destijds tweejarige dochtertje mee op reis door het binnenland van de VS. Hij fotografeerde de kleuter in de woestijn, openbare wc’s, hotelkamers en vele andere plekken. Meestal droeg ze haar favoriete ‘elfenjurkje’, maar vaak genoeg droeg ze op de foto’s ook helemaal geen kleren. Neumann plaatste de afbeeldingen op zijn Facebook en Instagram en kreeg meteen een golf van (online) kritiek over zich heen. Critici noemden zijn portretten ‘pervers’, ‘ziek’ en ‘pornografisch’ en trokken zijn goede bedoelingen in twijfel. De foto’s werden gelabeld als “ongepast” en zijn accounts werden geblokkeerd. Tot overmaat van ramp kwam Neumann erachter dat zijn foto’s op het deep web als kinderporno werden verspreid, wat het gelijk van critici alleen maar leek te bevestigen. Neumann besloot het niet te pikken, en begon aan een publieke kruistocht waarin hij zich sterk maakte voor het recht op vrijheid van expressie, in een poging om zijn eigen kunst te beschermen maar ook om een groot probleem aan te snijden.

Neumann besloot zijn foto’s te exposeren onder de titel I Feel Sorry for Your Children: the Sexualization of Innocence in America, waarmee hij de aanval op hemzelf wilde omzetten in een publiek debat. “Sommige mensen herkennen de onschuld en de schoonheid in mijn foto’s, terwijl anderen er alleen maar seksuele uitbuiting en slechtheid in zien. Ik denk dat hier een interessante les te leren valt over de kracht van angst en fundamentalisme, en de extreme agressie die zij teweeg kunnen brengen. Angst is iets waar we onszelf allemaal in kunnen herkennen, maar het kan ook anders. Juist nu is het moment om te beslissen hoe we de wereld willen zien en hoe we die met z’n allen willen inrichten. Voor onszelf, onze toekomst en vooral de toekomst die wij onze kinderen meegeven.”

“De hardnekkige ontkenning van het menselijk lichaam in de natuurlijke vorm is een groot probleem in onze samenleving,” gaat hij verder. “De extreme en onverholen seksualisering van zoiets natuurlijks als ons lichaam, in het bijzonder bij jonge zorgeloze kinderen, is onwenselijk. Zij zijn nog vrij van de last die de geïnstitutionaliseerde beeldvorming van ons naakte lichaam met zich mee brengt. De schaamte die met de adolescentie komt, is er bij kinderen nog niet. Mijn kinderen zijn vrij, ze leven zonder schaamte.”

De controverse rondom de publicatie van (artistieke) naaktfoto’s van kinderen is niet nieuw. In 1992 vond fotograaf Sally Mann zich in een vergelijkbare situatie toen ze een serie naaktportretten van haar kinderen publiceerde. De media bestempelden haar foto’s als hyperseksueel, terwijl Mann zelf werd neergezet als onverantwoordelijke moeder die haar eigen belang als fotograaf boven de privacy en veiligheid van haar kinderen had geplaatst. Desalniettemin werden de portretten gepubliceerd in het boek Immediate Family, een publicatie van de uitgever Aperture.

De manier waarop fotografen als Mann en Neumann de intimiteit van het ouderschap vastleggen is precies dat: intiem. Het raakt bij veel mensen een gevoelige snaar. De foto’s vertellen naast het verhaal van een familie dat van de kwetsbaarheid van alle betrokkenen: de afgebeelde familieleden, de fotograaf zelf én het publiek dat de foto’s aanschouwt.

Neumann zelf was zich daar meer dan bewust van. Voor de tentoonstelling schreef hij: “De foto’s roepen een cruciale vraag op, en het antwoord daarop is wat mij betreft overduidelijk. Leven we in angst? Of kiezen we ervoor het leven van de ander en onszelf te vieren? Ik kies ervoor om te geloven in ons talent om angst met liefde te bevechten, om onwetendheid met begrip te verdrijven en de mogelijkheid om mensen samen te brengen in plaats van verdeeldheid te zaaien. Moeten we ons verstoppen in angst of onszelf ervan bevrijden en echt gaan leven? Het is aan jullie… Is dit pornografie, kunst, persoonlijke expressie of seksuele uitbuiting?”

Twee weken geleden overleed Neumann plotseling tijdens een rit op zijn motor, als gevolg van een aneurysma in zijn hersenen. Hij laat zijn vrouw en kinderen achter. Om zijn familie te ondersteunen, is het Wyatt Neumann familiefonds opgericht waar mensen geld kunnen doneren. Op Instagram zijn alle getuigenissen van vaderlijke trots nog steeds gewoon te bekijken.

Met de tragische dood van Neumann is zijn persoonlijke strijd voor een publiek debat over de seksualisering van het lichaam van kinderen allerminst gestreden. Het komt uiteindelijk neer op de vraag: hoe ver willen we gaan om onze kinderen tegen anonieme perverselingen te beschermen, en hoeveel van onze vrijheid en onschuld zijn we bereid daarvoor op te geven?

Klik hier voor meer van Neumanns werk.