Kijk live mee met de webcams van willekeurige kantoren op aarde

Dit lijkt misschien op een dodelijk saai kantoor en dat is het ook. Ik kan het weten omdat ik net tien minuten lang naar deze webcam heb lopen staren terwijl het volgende is gebeurd: 1. Een man stond op en liep weg. 2. Die jongen daar nam een slokje van zijn frisdrank. 3. Niets. Ik weet verder niet wie deze mensen zijn, of wat ze precies aan het doen zijn. Ook weet ik niet voor welk bedrijf ze werken of in welk land ze precies zitten. Het enige dat ik weet is dat dit live is. Oh, en kunst.

De webcam is onderdeel van Trojan Offices, een video-installatie van Dries Depoorter die straks van 15 t/m 18 mei op het FIBER Festival in Amsterdam te zien zal zijn. De 24-jarige kunstenaar uit België maakte eerder al eens het werk Here, een website waarop je zijn locatie ten alle tijden kunt volgen door de ogen van Google Street View. Zijn nieuwe installatie, die hij ontwikkelde in samenwerking met IDFA Doclab en de Brakke Grond, bestaat uit een opstelling van beeldschermen waarop het publiek live kan meekijken naar het reilen en zeilen van kantoren over de hele wereld. Zondat dat die mensen dat zelf weten. “Trojan Offices gaat over privacy en surveillance, en de vraag of het wel zo slim is dat we al onze apparaten met het internet verbinden.”

Ik sprak met Depoorter over het idee achter zijn voyeuristische webcamkunstwerk, zijn plannen voor het festival en welke vreemde dingen hij mensen de afgelopen tijd in kantoren heeft zien doen.

Trojan Offices, Dries Depoorter, 2014

The Creators Project: Hoe ben je op het idee gekomen om online webcams in een kunstwerk te verzamelen?

Dries Depoorter: Dit werk is een ode aan de eerste webcam ter wereld. Die werd 25 jaar geleden door computerwetenschappers van de University of Cambridge geïnstalleerd in de koffieruimte van het lab, de zogenaamde Trojan Room. De camera stond gericht op de koffiepot zodat iedereen live kon volgen of er nog verse koffie was. Ik vond dat een heel romantisch idee, dat we een kwart eeuw geleden een webcam hebben gemaakt om een koffiepot te checken en dat er nu miljoenen van zulke koffiecams online staan. Met een paar simpele zoektermen op Google kun je veel van die webcams vinden. Vaak hadden ze nog steeds hetzelfde standaard fabriekswachtwoord, die je gewoon in de handleiding van die webcams kon opzoeken en invoeren. Zo kreeg ik opeens toegang tot honderden kantoren.

Hoe gaat de installatie op FIBER Festival er straks uitzien?

Er komt een archiefkast te staan met oude bewakingsmonitors, met daaronder een kleine router en Linux-computer die het beeld naar de monitor streamen. Het idee dat het live is zorgt ervoor dat het kunstwerk spannend blijft omdat er altijd wel iets kan gebeuren. Op STRP Festival was er bijvoorbeeld een moment dat twee collega's op kantoor een heftige discussie met elkaar hadden. Dan blijf je wel even staan om te kijken hoe het eindigt.

Op basis van welke criteria stel je de webcams samen?

Sowieso ben ik altijd op zoek naar grote kantoren. En op iedere webcam moet er ooit een koffiepot in beeld zijn geweest. Daarnaast is het belangrijk dat ze in verschillende tijdszones zitten, zodat er op ieder moment van de dag ergens iets te zien is.

Voel je je wel eens schuldig als je naar mensen zit te kijken?

Nee, eigenlijk totaal niet. Bedoel, er zal best wel over nagedacht zijn voordat die webcams daar geplaatst zijn, lijkt me. Het is in mijn ogen meer aan de mensen die zo’n webcam installeren en vervolgens niet beveiligen. Daar maak ik me verder niet zo druk om.

Wat is het gekste dat je ooit hebt zien gebeuren?

Ik heb ooit een vrouw een week lang patience zien spelen op haar werk. Ze werkte in een soort wachtruimte van een tandarts of zoiets, ik denk dat ze niet heel veel te doen had. Die webcam is nu niet meer online, maar ik heb er nog wel een screenshot van. Een andere keer zag je een man die op zijn toetsenbord in slaap was gevallen. Of een kerel die echt een uur lang onder zijn bureau gehurkt zat om iets te doen. Daar stel je je dan wel vragen bij.

Screenshot van de patience mevrouw

Best wel saaie dingen dus.

Ja, soms is het best saai. Maar das ook wel weer mooi vind ik. Juist in de meest saaie kantoren vinden mensen het blijkbaar nodig om webcams op te hangen.

Hoe hoop je dat mensen straks op je webcams zullen reageren?

Ik hoop dat mensen er lang naar blijven kijken en er nieuwe dingen in proberen te ontdekken. En ook dat ze zelf gaan nadenken over de vraag of het wel oké is dat we continue maar alles aansluiten op internet. Dat hele idee van het internet-of-things, dat straks je koelkast, weegschaal en auto allemaal online staan, lijkt mij supergevaarlijk. Als mensen zich schuldig voelen omdat ze hier naar te kijken, worden ze misschien ook wat bewuster over hun eigen gedrag.

_In aanloop naar het FIBER Festival op 15 t/m 18 mei maken we in deze serie alvast kennis met de kunstenaars die je straks op het festival in Amsterdam kunt bewonderen. Voor meer informatie over het programma en om kaartjes te kopen, klik hier._

Meer Fiber Festival:

Een kosmische lichtbak komt naar Fiber Festival