We spraken vrouwen die pas in hun volwassen leven gediagnosticeerd werden met ADHD
We spraken vrouwen die pas in hun volwassen leven gediagnosticeerd werden met ADHD

FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

We spraken vrouwen die pas in hun volwassen leven gediagnosticeerd werden met ADHD

ADHD wordt bij vrouwen vaak niet herkend omdat het wordt gezien als ‘jongensziekte’.

In bijna elke klas zitten ze: jongens die heel druk doen en alle aandacht naar zich toe trekken. Bij mij ook, en zowel de leraren als mijn klasgenoten accepteerden het – de échte druktemakers hadden namelijk ADHD, dus ze konden er niks aan doen.

Op de middelbare school zat er ook een meisje in mijn klas dat nooit goed oplette, veel moeite moest doen om goede cijfers te halen, en tegelijkertijd heel creatief was. Ook zij bleek ADHD te hebben, maar die diagnose kreeg ze pas in ons eindexamenjaar, terwijl ze er dus haar hele schoolcarrière onder had geleden.

Advertentie

RTL Nieuws deed vorig jaar onderzoek naar vrouwen met ADHD, en wist te vertellen dat bij 33 tot 50 procent van de meisjes en vrouwen de gedragsstoornis niet wordt herkend. Volgens psychiater Patricia van Wijngaarden komt dit omdat ADHD bij vrouwen vaak "naar binnen slaat. Ze zijn vooral heel druk in hun hoofd." Het niet herkennen van ADHD kan bij vrouwen voor andere problemen zorgen, zoals een angststoornis of een depressie.

We spraken vier vrouwen die inmiddels weten dat ze ADHD hebben over hoe de diagnose bij hen tot stand kwam, en over wat de gedragsstoornis voor invloed heeft op hun volwassen leven.

Marinka, 28 jaar

Ik dacht dat ik lui was, mensen zeiden dat ook tegen mij. Ik kreeg een heel negatief zelfbeeld en ging mezelf pushen om verder te gaan dan ik kon. Op mijn negentiende kreeg ik de diagnose borderline; ik heb toen zelf al aangegeven dat ik dacht dat ik ADHD had. Wel heb ik mezelf in het verleden beschadigd omdat ik niet wist wat er met me was en ik gepest werd – daardoor zat ik niet goed in mijn vel. Ik denk dat ze op basis van die verhalen dachten dat ik borderline had. Borderline lijkt namelijk wel op ADHD.

Nu ik sinds mijn 23e weet dat ik ADHD heb, kan ik veel gerichter werken aan oplossingen. Ik weet nu bijvoorbeeld dat het voor mij heel goed werkt om alles op te schrijven. Ik maak elke dag lijstjes van alles wat ik moet doen. Dat zorgt voor meer overzicht.

Door mijn ADHD ben ik juist heel rustig – ik heb dan ook de diagnose ADHD Overwegend Onoplettend (ADD). Op school zat ik altijd uit het raam te kijken, weg te dromen, in mijn schrift te tekenen, kortom: ik lette bijna nooit op. Er werd altijd tegen me gezegd dat ik beter mijn best moest doen en harder moest werken. Dat ik ADHD had werd nooit overwogen.

Advertentie

Dat komt ook doordat mijn halfbroer al op zijn zesde de diagnose ADHD kreeg, en hij was het tegenovergestelde van mij. Hij was heel druk en eiste alle aandacht op, terwijl ik het nooit aangaf als er wat was. Daardoor viel ik niet op.

Zaïre*, 24 jaar

Ik was altijd op zoek naar wat er mis was met me, en op mijn zeventiende zei de dokter dat er een grote kans was dat ik ADHD had. Maar mijn leven was te onregelmatig om het met zekerheid te zeggen. Ik ging veel uit, dronk veel, gebruikte drugs en sliep bijna elk weekend ergens anders. Toch was ik al blij met die halve diagnose. Ik werd er zelfverzekerder van, ik begreep mezelf en ik kon het accepteren. Nu hoefde ik me niet meer af te vragen waarom ik dingen niet kon.

Toen ik ging studeren lukte het niet meer om dat zelf te doen, zonder medicatie. Ik kreeg ineens veel meer vrijheid, terwijl het leven op de middelbare school veel meer een regime was geweest. Dus toen heb ik alsnog een officiële diagnose gekregen.

Als ik een jongetje was geweest, had ik waarschijnlijk al veel eerder de diagnose gekregen.

Tijdens mijn bachelor slikte ik vijf dagen per week Ritalin, maar toen ik klaar was met studeren ben ik daarmee gestopt. De medicijnen zorgden ervoor dat ik mezelf niet meer herkende. Ze veranderden mijn persoonlijkheid van een druk rondspringend konijntje in een gedisciplineerde Duitser.

Ik ging pas overwegen of ik ADHD kon hebben toen mijn broertje en vader de diagnose kregen. Daarvoor had ik nooit aan die optie gedacht en werd het ook niet bij me herkend. Dat vind ik tekenend voor het probleem; als ik een jongetje was geweest, had ik waarschijnlijk al veel eerder de diagnose gekregen.

Advertentie

Bij vrouwen uit ADHD zich heel anders dan bij jongens: vrouwen worden vaak depressief of angstig, jongens worden heel druk. Daarnaast komt het bij meisjes vaak pas in de puberteit naar voren. Ik vind het irritant dat het meer als een jongensziekte wordt gezien en dat de wetenschap zich sowieso veel meer richt op mannelijke proefpersonen.

Jennifer, 28 jaar

Anderhalve maand geleden kreeg ik pas de officiële diagnose. Toen ik zes was had ik samen met mijn moeder wel een kort gesprek met een dokter gehad die zei dat ik ADHD had, maar mijn moeder wuifde dat weg. Op school was ik heel anders dan thuis, omdat daar veel meer structuur was. Ik zat nooit stil en kon me niet concentreren. Mijn leraren zeiden dat ik een laag IQ had, terwijl ik alles wel snapte – er was alleen te veel in de klas wat me afleidde. Maar mijn moeder herkende mij niet in het verhaal dat ze vanuit school te horen kreeg, en wilde mij niet aan de medicijnen hebben.

Later werd mijn gedrag afgeschreven op de wietverslaving die ik van mijn 17e tot 24ste had. Als je ADHD hebt, ga je veel makkelijker over je grenzen heen en ben je heel verslavingsgevoelig. Dit was dus ook een kenmerk en gevolg van de ADHD.

Mijn leraren zeiden dat ik een laag IQ had, terwijl ik wel alles snapte.

Als ik eerder had geweten dat ik ADHD had, had ik mijn school af kunnen maken. Dan was mijn leven heel anders geweest. En ik denk dat ik met de juiste behandeling misschien ook niet zo verslaafd was geworden. Nu ik weet dat ik ADHD heb, overweeg ik alsnog mijn diploma te halen. Nu kan ik tenminste de hulp vragen die ik nodig heb.

Advertentie

ADHD bij vrouwen wordt onderschat. Bij jongens uit het zich veel extremer: verbaal en agressief. Daardoor wordt het veel eerder bij ze herkend. Bij mij werd zelfs gezegd dat het door PMS kwam – die dokter heb ik uitgelachen en ik ben daar gelijk weggelopen.

Denise, 30 jaar

Op de basisschool dachten ze dat ik dom was: mijn handschrift was niet mooi genoeg, ik kon niet goed ballen vangen, ik kon me niet concentreren, en in groep acht lieten ze me niet naar de middelbare school gaan omdat mijn citoscore te laag was. Maar er werd niks aan gedaan, want er was toen nog niet genoeg bekend over ADHD. Het idee heerste dat alleen jongens ADHD konden hebben.

Toen ik ouder werd, liep ik steeds vaker vast en zat ik niet lekker in mijn vel. Ik had altijd het idee dat er iets met me aan de hand was, maar wist nooit precies wat. Waarom kon ik me niet concentreren? Waarom raakte ik zo snel op dingen uitgekeken? Ik was altijd op zoek naar nieuwe triggers zodat ik me niet zou gaan vervelen.

Op de basisschool dachten ze dat ik dom was: mijn handschrift was niet mooi genoeg, ik kon niet goed ballen vangen en ik kon me niet concentreren.

Ik heb met de GGZ-praktijkondersteuner gepraat, maar die zei dat ik moest leren om me te ontspannen. Dat heb ik nooit gekund. Als ik naar de sauna ga, ga ik elke drie minuten naar een nieuwe ruimte. Ik weet niet waarom zij niet zag dat ik ADHD had.

Toen ik uiteindelijk op mijn 27e toch de diagnose ADHD kreeg, viel alles op zijn plaats. Ik begreep mezelf ineens en kon mezelf accepteren. Ik heb een tijdje medicijnen geslikt en die werkten erg goed. Maar na mijn twee zwangerschappen ben ik er niet weer mee begonnen. Ik heb besloten dat dit nou eenmaal is wie ik ben, en dat ik mezelf moet accepteren.

* Namen zijn aangepast
Op de site van Womeninc. vind je meer feiten en cijfers over ADHD bij vrouwen