Sinchi Tribe laat de liederen van Aboriginals remixen door Moscoman, Toulouse Low Trax en Borusiade

Naast een hoop planten- en diersoorten, dreigen er deze eeuw ook veel culturen te verdwijnen. En dat zijn nu juist de culturen die de oplossing dragen voor onze verbroken verbintenis met spiritualiteit en de natuur, zegt Tom Wheeler. De Britse Amsterdammer richtte onlangs Sinchi Tribe op, een organisatie die inheemse culturen ondersteunt bij het preserveren van hun cultuur, kunst en muziek. Binnenkort lanceert hij ook een vinyl-label onder dezelfde naam, waarop artiesten als Moscoman, Heretic, Toulouse Low Trax, Borusiade en JP Soul soms millennia oude songlines – verhalende liederen – van de Aboriginals remixen. Op 24 september organiseert hij samen met Jeroen Lens en een aantal lokale collectieven bij het Amsterdamse Pllek het feest 'Sinchi Tribes – Altered States om bewustwording te creëren en geld in te zamelen voor het project. Ik sprak Tom over zijn visie en zijn organisatie.

Het zaadje voor Sinchi Tribe werd jaren geleden geplant tijdens een ayahuascaceremonie. Tom: "Elf jaar geleden leidde ik een leven dat aan de oppervlakte misschien succesvol leek. Ik verdiende veel geld in sales, had aan materialistische zaken geen gebrek, maar ik was vanbinnen ongelukkig. Ik besloot een ceremonie te doen bij een sjamaan en dat heeft mijn leven voorgoed veranderd. Ik zag dat ik het verkeerde pad volgde, zei meteen mijn baan op en ging een jaar lang in een weeshuis in Peru werken. Het mantra dat in die eerste ayahuascavisioenen alsmaar terugkwam was sin-chi, sin-chi, sin-chi. Pas jaren later hoorde ik van een lokale man dat sinchi ook daadwerkelijk iets betekent in de Quechua-taal: de moed om het juiste te doen."

Tom is zich daarna steeds meer gaan interesseren voor inheemse culturen, ging reizen en bracht veel tijd door bij onder anderen de Amazone-stammen, de Aboriginals en de Inuit. "Ik besefte hoe nauw deze mensen door hun kunst en muziek verbonden met spiritualiteit. Door samen te dansen op muziek voelen ze de connectie met elkaar en met de natuur. Ik zie veel parallellen met hedendaagse elektronische muziek. Met de sluiting van Fabric hoorde je bijvoorbeeld veel mensen zeggen dat het hun kerk was, en zo praten mensen vaker over clubs. Ik denk dat die behoefte om samen te dansen voortkomt uit de ontkoppeling van onze samenleving met spiritualiteit en de natuur."

Tom vindt het belangrijk dat de culturen van inheemse volkeren bewaard blijven. "In een UNESCO-rapport dat onlangs verscheen, stond dat de helft van alle bedreigde talen deze eeuw zal verdwijnen. Dat zijn er zo'n drieduizend. In veel van die talen en de culturen die ze vertegenwoordigen ligt de sleutel tot onze verbintenis met de natuur en spiritualiteit." Er wordt al veel gedaan om inheemse culturen te preserveren, maar het probleem met de meeste westerse hulporganisaties is dat ze het vraagstuk eurocentrisch benaderen. "De Aboriginals waar we een tijdje bivakkeerden spraken van cultureel kolonialisme." Dat kan zich manifesteren in het opkopen van inheemse kunst om te verschepen naar westerse musea of het samplen van inheemse muziek, zonder echt te luisteren waar het over gaat. "Bovendien zijn de Aboriginals getraumatiseerd. Eerst werd hun land afgepakt, toen werden hun kinderen in tehuizen gestopt, volgde er een genocide, en nu zijn ze bang om ook hun cultureel erfgoed kwijt te raken."

Samen met Sinchi-initiator en Australische mensenrechtenadvocaat Neisha Shepherd, die zich inzet voor de rechten van Aboriginals, kwam Tom op het idee van Sinchi Tribe: een organisatie waarmee de inheemse volkeren zelf in staat worden gesteld om hun cultuur te preserveren, door middel van fotografie, film en muziekopnames – waarbij de lokale gemeenschappen zelf de rechten en het eigendom houden op de inhoud. "Een van onze belangrijkste partners is Wayne Quilliam, een Aboriginalfotograaf die veel van zijn cultuur heeft gedocumenteerd. Dankzij hem ontstond ook het idee van lokale ambassadeurs. Als je als westerling ergens komt om een inheemse cultuur vast te leggen, zie je alleen wat de mensen willen dat je ziet. Als je iemand in staat stelt zijn eigen inheemse cultuur vast te leggen, krijg je een veel genuanceerder beeld."

Voor het muziekgedeelte is Tom bezig om opname-workshops op te zetten voor de Aboriginals in het noorden van Australië. Met Ahmed Mahamad werkt hij aan het opzetten van een vinyl-label. Op de eerste release remixen Moscoman, Heretic, JP Soul, Toulouse Low Trax en Borusiade soms millennia oude Aboriginal songlines. Tom: "Dat gebeurt in samenspraak met de ouderlingen van de lokale stammen. Zij mogen bepalen of een remix voldoet aan de eisen. Dat er niet roekeloos met die heilige teksten wordt omgesprongen doordat bijvoorbeeld woorden middenin een zin worden afgeknipt."

De songlines worden overgeleverd van generatie op generatie en dateren soms tot 50.000 jaar terug, het begin van de beschaving van de Aboriginals. "De informatie in die songlines had veel functies, van het in kaart brengen van de omgeving tot het aanduiden van heilige plaatsen, zoals de broedgronden van kangoeroes. Al die kennis dreigt nu te verdwijnen." De gevolgen van het verdwijnen van kennis over het land kan grote gevolgen hebben. "Al die enorme bosbranden die je de laatste jaren ziet in Australië zijn ontstaan doordat de Aboriginals niet meer voor het land zorgen. Door middel van het preventief in brand steken van kleine stukjes land als ze verkleurden, voorkwamen ze dit soort enorme natuurrampen. Al die wijsheid werd overgeleverd via de verdwijnende songlines."

Op 24 september vindt in het Amsterdamse Pllek het feest Sinchi Tribe – Altered States plaats. De bedoeling was in eerste instantie dat tijdens het evenement de release van de eerste plaat zou worden gevierd. Maar de kwestie van eigendom en rechten blijkt ingewikkelder dan gedacht. "Een persoon kan best een songline hebben waarvan hij vindt dat hij de eigenaar is, maar dan blijkt dat zo'n songline eigenlijk meer het eigendom is van de gemeenschap, of zelfs meerdere gemeenschappen. Dat vertraagt het proces natuurlijk, want we willen het meteen goed doen." Het label laat dus nog even op zich wachten, maar artiesten als Toulouse Low Trax en Borusiade hebben toegezegd belangeloos aan het project mee te werken. De eerste release moet een blauwdruk vormen voor toekomstige projecten. "We willen bijvoorbeeld ook naar het Amazonegebied. Uiteindelijk willen we er een wereldwijd project van maken."

Helaas nog geen vinyl te koop tijdens Altered States. Wel een foto-expositie van Wayne Quilliam en overdag workshops en lezingen. 's Avonds kun je dansen op muziek van artiesten Beatunique, die de hoofdzaal cureert met artiesten als Isis, Jugurtha, Uschi & Hans en Bon Bonjour. De andere zaal is het domein van Night Noise, met artiesten als Gemini Brothers, FLVN en SHMLSS. De opbrengst van de kaartjes gaat uiteraard naar de Aboriginalprojecten en het in kaart brengen van hun cultuur.

Volg Sinchi Tribe op Facebook of op Soundcloud.