Waarom ziet alles op Netflix er hetzelfde uit?

Tegen alle verwachtingen in is Netflix' bewerking van The Sandman een erg goede serie. Maar waarom ziet het er zo uit?

Je weet wat ik bedoel, die zogenaamde ‘Netflix look’. De door Netflix geproduceerde tv-programma's en films hebben allemaal dezelfde look en feel. Maar waarom zien alle shows van de streaminggigant er hetzelfde uit?

Een paar dingen vallen op. Ten eerste is het beeld over het algemeen donker, en zijn de kleuren zijn extreem verzadigd. Dit zie je vooral in scènes 's die nachts plaatsvinden, er is veel gekleurde verlichting, waardoor alles eruit ziet alsof het ondergedompeld is in neon (zelfs als de personages zich binnen bevinden). Acteurs zien eruit alsof de make-up op hun gezichten is gemetseld, en storende details in hun kleren, zoals plooien of pluisjes, zijn erg zichtbaar. 

Wat me het meest stoort is dat alles op zeer conventionele wijze is gefilmd. Om het mysterie van het plot te benadrukken, tovert Netflix altijd dezelfde trucs uit de hoge hoed. Zo is er altijd een schuin camerashot (de Dutch angle, weten kenners) om ons te laten weten dat er iets vreemds aan de hand is. En vaker nog worden de personages allemaal in een medium close-up gefilmd.

Netflix-producties hebben een zeer herkenbare esthetiek. Zelfs als je niet weet waar je op moet letten, kun je na paar beelden waarschijnlijk wel raden of iets voor Netflix is gemaakt of niet.

The Sandman, lijdt, ondanks uitstekend schrijf- en acteerwerk, aan deze Netflix-gebreken. Hoewel het hoofdpersonage zich beweegt door een droomwereld, worden dramatische momenten in de show vaak gereduceerd tot scènes waarin personages in een medium close-up shot praten. Fans van de show zijn ook gefrustreerd door het formaat van de serie, waardoor de frames eruit zien alsof ze naar boven zijn uitgerekt. Tom Sturridge's gezicht ziet er daarnaast heel erg opgemaakt uit als Dream — zijn lippen zijn zo rood dat het bijna lachwekkend is. Het ergste is misschien wel dat alles er zo flets uitziet, vooral als je bedenkt dat het stripboek waaraan de serie is ontleend getekend is in levendige kleuren.

J. D. Connor, universitair hoofddocent in film- en mediastudies aan de Universiteit van Zuid-Californië (USC), vertelt VICE dat er uiteenlopende redenen zijn voor de Netflix-stijl. Eén verklaring is dat er technische basisspecificaties zijn voor alle Netflix-producties. Er is een lijst met camera's die wel en niet gebruikt kunnen worden, en ook zijn er bepaalde minimumvereisten voor de beeldresolutie.

“Het was in het begin een veelbesproken onderwerp onder cinematografen,” vertelt Connor in een telefoongesprek.”Netflix had een lijst aan geaccepteerde camera’s voor producties. Die lijst bestond in het begin maar uit iets van twee camera’s. En ja, je kunt veel doen met twee verschillende camera’s. Maar door hierop aan te dringen is deze uniformiteit ontstaan.”

Netflix's lijst van goedgekeurde camera's op hun Partner Help Center-website bevat nu veel meer dan slechts twee camera's. Het bedrijf legt in een video uit waarom het een lijst met goedgekeurde camera's heeft.  Netflix-camerasysteemspecialist Krys Pyrgrocki komt aan het woord: “Wij willen als studio onze filmmakers helpen om hun allerbeste werk te leveren. We willen dat onze filmmakers zich niet alleen in staat voelen, maar ook aangemoedigd worden om de nieuwste en beste opnametechnologieën te gebruiken die er zijn om hun verhalen te vertellen.”

Volgens Connor gaat het belang van deze camera's voor Netflix-producties verder dan de wens van Netflix dat makers nieuwe technologie gebruiken.

“Wat ook meespeelde was dat Netflix hun inhoud toekomstbestendig wilde maken. Daarom wilden ze dat alles in 4K HDR werd opgenomen,” zegt hij.

Het is een goed plan om ervoor te zorgen dat Netflix-inhoud er nog steeds goed uitziet wanneer 4K-televisies gemeengoed worden, maar het beperkt voor filmmakers de hardware waarmee ze kunnen werken. 4K-videobestanden zijn ook erg groot, en wanneer ze worden gecomprimeerd via streaming, verandert die compressie hoe het beeld eruitziet voor de kijker. Relevant in deze context is dat Netflix klanten meer in rekening brengt voor de volledige 4K-ervaring (een basic abonnement kost 7,99 euro per maand, terwijl het Premium ‘Ultra HD (4K)’ -abonnement 15,99 euro per maand kost). Met andere woorden, Netflix heeft een financiële stimulans om de hoeveelheid 4K-inhoud in het aanbod te vergroten.

“Wanneer een bestand wordt gecomprimeerd en via een kabel of glasvezel naar je televisie gaat, heeft Netflix er zoveel mogelijk informatie van gestript om de hoeveelheid data die erdoorheen gaan te verminderen, zodat je een soepele streamingervaring krijgt,” zegt hij. “Een van de vreemde gevolgen van deze vermindering van informatie is dat bij beelden met een zeer hoge resolutie de randen scherper worden.”

Connor vergelijkt dit proces met films uit de jaren zeventig, die prachtige visuele effecten hebben op een groot scherm. Maar op een kleine televisie zien ze er teleurstellend uit.

“Als je de originele Superman of iets dergelijks op televisie afspeelt, dan worden alle randen echt scherp, en het hele scherm ziet er heel goedkoop uit,” zegt hij. “Iets soortgelijks gebeurt wanneer je een groot 4K-beeld neemt en het omzet in een massaal gecomprimeerde hoeveelheid gegevens om het op tv te tonen.”

Dit alles verklaart waarom de Netflix-producties er unheimisch uitzien. Maar dit valt ook te wijten aan een meer banale, alledaagse kwestie: geld.

Volgens Connor zijn de budgetten voor Netflix-producties groot, maar op een misleidende manier. Dit komt omdat het toptalent, zoals bekende acteurs of regisseurs, een groot deel van het budget van de Netflix-producties krijgen, omdat ze in ruil daarvoor niet worden betaald uit de winst van de film of serie.

“Ze worden in het begin overgecompenseerd,” zegt Connor. “Dit heeft tot gevolg dat al het toptalent, op de dag dat de serie begint, 130 procent verdient van wat ze elders zouden hebben verdiend. Dus je totale budget lijkt veel hoger, maar er wordt in feite bezuinigd op zaken als ontwerp en locatie.”

“De pandemie trof de filmindustrie en dat deed pijn, de technologie die nodig is om de beelden vast te leggen en de postproductie doen pijn. Het verminderde budget dwong hen om de hele visuele kant terug te schroeven en dat doet pijn,” vervolgt Connor.

Connor wijst erop dat bij veel projecten van de streamingdiensten aspecten als productie-ontwerp onderbelicht blijven. Dit is deels te wijten aan de aanhoudende gevolgen van de pandemie. Maar het is vooral merkbaar in Netflix-producties omdat het zo vaak gebeurt.

“De film Red Notice is wat dit betreft een toppunt. De film kostte een fortuin omdat ze de bekende filmsterren erg veel moesten betalen. Het is opgenomen tijdens de pandemie, en de manier waarop ze probeerden sommige afwezigheden te compenseren is soms erg grappig om naar te kijken,” vervolgt Connor. “Het hele gebeuren zag er, van begin tot eind, verschrikkelijk uit. Echt een brute ervaring. En toch heb ik een televisie van goede kwaliteit.”

Dit alles wil niet zeggen dat de Netflix-look altijd slecht is. Netflix maakt van alles, variërend van het prestigieuze werk van Martin Scorsese tot dweperige tienerfilms als The Kissing Booth. In een zo’n romantische film voor tieners voelt de Netflix-look niet helemaal misplaatst. In feite staat het niet ver af van hoe series zoals Riverdale er al uitzien. In The Sandman, dat gebaseerd is op een geliefde en zeer experimentele comic, botst deze esthetiek radicaal met het verhaal dat ze proberen te vertellen. De technische specificaties die Netflix aan zijn producties oplegt kunnen effectief zijn, maar dat hangt wel af van het genre van het verhaal.

“Het werkt heel goed met de Adam Sandler-komedies,” zegt Connor. “Het budget is prima, omdat Adam Sandler dan het meeste geld krijgt en alles er verder oké uitziet. Maar tegenwoordig maakt niemand meer echt komedies, dat hele marktsegment is helemaal verdampt.”

Televisie en films hoeven er over het algemeen ook niet zo uit te zien. Connor noemt herhaaldelijk de serie Tokyo Vice als voorbeeld van een show met een prachtige productie-design. Er zijn ook andere films en series op HBO, bijvoorbeeld de mini-serie Station Eleven en de komedie-serie Rap Shit, die veel tijd en zorg steken in hun visuele presentatie. Series als The Bear op Hulu brengen op zeer weloverwogen wijze hun personages in beeld. Streaming-televisie zal altijd te lijden hebben onder wat er met beelden gebeurt als ze gecomprimeerd worden — maar ze zijn er tenminste in geslaagd om het op een manier te filmen dat het voor de kijker niet zo merkbaar is.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.