Bitcoin en Ethereum zijn gecrasht en nu gaan de beleggers zeer slecht

Als je bevriend bent met iemand die ‘into crypto’ is, dan is dit het moment om even bij diegene langs te gaan. Eind januari zijn namelijk de koersen van Bitcoin en Ethereum, twee van de populairste cryptocurrencies, gekelderd tot niveaus die veel experts nooit hadden verwacht. Memecoins zoals Dogecoin werden meegesleurd in deze crash. Talloze mensen verloren duizenden euro’s.

Dit was een enorme schok. Bitcoin bereikte een hoogtepunt van ongeveer 69.000 dollar (61.000 euro) in november, maar daalde vervolgens binnen een paar maanden meer dan 40 procent. De gehele cryptomarkt is meer dan 884 miljard euro in waarde gedaald sinds het hoogtepunt van Bitcoin, maar het herstelde de laatste paar weken weer iets.

Veel experts hebben crypto aangeprezen als een democratische vorm van beleggen op Wall Street, met de belofte van financieel succes voor iedereen die het aandurft om mee te doen. Maar in werkelijkheid lijkt succes slechts te zijn weggelegd voor een select groepje. Veel cryptobeleggers zijn gewone mensen die een risico nemen met hun spaargeld, en niet zozeer rijke beleggers die grote verliezen aankunnen. Uit een recent onderzoek van CNBC onder 750 cryptobeleggers bleek dat een derde eigenlijk vrij weinig wist over deze valuta. Dus wat gebeurt er met deze mensen als ze grote verliezen lijden?

Experts zoals Peter Klein, een psychotherapeut die cognitieve gedragstherapie aanbiedt voor cryptocurrency-gerelateerde mentale gezondheidsproblemen, waarschuwde dat de marktcrash zal hebben geleid tot een “toename van de cryptoverslavingssymptomen die mensen ervaren”. Het lijkt erop dat deze snelgroeiende beleggersgemeenschap bezig is zijn eigen snelgroeiende mentale gezondheidscrisis te genereren.

Hashim Yasir is 19 jaar, oprichter van een NFT-project en cryptohandelaar die ‘veel geld’ verloor in de recente crash. Hij sprak met VICE over zijn geestelijke gezondheid: “[Tot de crash] voelde ik me behoorlijk zelfverzekerd over mijn nieuwe vaardigheid, maar daarna voelde het echt alsof de markt helemaal tot nul zou dalen.”

Zijn interesse in crypto en NFT’s leidde tot “slapeloze nachten en constante stress en angst.” Het veranderde de manier waarop hij omgaat met andere mensen en “heeft ertoe geleid dat ik erg opvliegerig ben geworden,” vertelde hij aan VICE.

In tegenstelling tot de veelgehoorde tegelwijsheid dat beleggen een route is naar rijkdom en geluk voor iedereen, vertelden de geïnterviewden voor dit stuk dat crypto hun leven bijna ruïneerde.

Sandip Das, 27 jaar, is een handelaar uit India die zijn geld verdient met het shorten van Bitcoin – met andere woorden, hij wedt tegen de markt. Das profiteerde hierdoor van de daling van crypto, maar hij zegt dat het afgelopen jaar wel zijn tol heeft geëist.

“Ik slaap amper drie tot vier uur per nacht, en hierdoor maak ik ernstige fouten op de markt,” zei hij. “Ik voel nu ook pijn aan de achterkant van mijn nek en schouders als gevolg van veel stress.” Das heeft een bipolaire stoornis en zegt dat crypto zwaar is geweest voor zijn geestelijke gezondheid. “Crypto zal je emotioneel en fysiek kapot maken,” waarschuwde hij. “Je bent beschadigd voor de rest van je leven.”

Een 33-jarige man uit Rusland, die ons vroeg zijn naam niet te delen, vertelde ons dat hij zich verslaafd voelt aan crypto, en dat hij vastzit in een cyclus waarin hij probeert zijn verliezen terug te winnen, om alleen maar meer te verliezen.

Hij begon met beleggen in crypto in november 2017 – het jaar dat Bitcoin een enorme stijging doormaakte – en hij maakte enige winst. Maar inmiddels is hij al zijn spaargeld kwijt, in totaal 132.000 euro. “Ik word hier mentaal zo ziek van, ik heb dit niet eens met mijn vrouw kunnen delen,” zei hij. “Ik ben er financieel slecht aan toe en dat wil ik niet. Het heeft mijn wereld en mijn geestelijke gezondheid kapot gemaakt...Het werd zo erg dat ik zelfmoord probeerde te plegen.”

Ondanks de intense stress die sommige cryptobeleggers ervaren, is het niet simpel om een plek te vinden waar deze ervaringen besproken kunnen worden. In chats op Reddit en Twitter rond crypto, is er een veelvoorkomende reactie op de neerwaartse trends: Don't be an anxiety bitch, HODL [Hold on for Dear Life] – met andere woorden, waag het niet om je terug te trekken. Er circuleren online regelmatig memes waarin grapjes worden gemaakt over de intense stress en ellende die cryptobeleggen met zich meebrengt.

Deze noodzaak om je niet te laten kennen zou te maken kunnen hebben met het feit dat het uiten van je bezorgdheid een directe invloed heeft op de markt, die een afspiegeling is van het publieke vertrouwen. Valuta stijgt naarmate meer mensen investeren en daalt als mensen zich terugtrekken. Crypto mag angst inboezemen, maar mensen verdienen er geen geld aan als ze dit erkennen, en kunnen juist verliezen als ze dit wel zouden doen. 

Klein en een handvol deskundigen geven therapie aan mensen die verslaafd zijn aan cryptocurrency. Hij is in 2017 begonnen met het aanbieden van dit soort therapie aan te bieden. Klein behandelt vooral mannen en hij heeft patiënten over de hele wereld. Hij denkt dat ze naar hem komen vanwege de toegenomen vraag en het schrijnende gebrek aan geestelijke gezondheidsondersteuning voor cryptoverslaving.

“Vaak hebben mensen die dagelijks handelen in cryptocurrencies, reeds bestaande problemen met angst,” zei hij. ‘Wanneer mensen angstig zijn, zien ze de wereld op een intensere manier dan mensen die dat niet zijn. En de intensiteit van de cryptocurrency-markt komt overeen met hoe zij de wereld en de werkelijkheid verwerken.”

Zoals elke verslaving kan crypto mensen doen vluchten uit de werkelijkheid en hierdoor ontstaat een kortstondige dopamine-hit, die ten koste gaat van al het andere in hun leven. Klein probeert zijn patiënten te helpen door hen aan te moedigen andere kwesties in hun leven niet te vermijden, zoals jezelf aankleden of sociaal zijn. Hij maakt gebruik van therapie gebaseerd op het behaviorisme, de klassieke cognitieve gedragstherapie, en moderne benaderingen zoals mindfulness, om hen stabiliteit te bieden.

Een zakenman en investeerder uit Londen – die zijn Twitter-naam @BritishHodl wil gebruiken – zegt dat therapie hem heeft geholpen om zijn angst beter te begrijpen en om om te gaan met de emotionele risico’s van het beleggen. De ervaring heeft hem doen begrijpen dat “als je als belegger zo gefocust bent op de markt, de emotionele onbetrouwbaarheid van die markt begint door te dringen in andere gebieden van je leven,” zoals bijvoorbeeld relaties en werk. “Daar moet je voor oppassen, anders verpest je je leven,” zei hij.

Hoe zit het dan met de mensen die het moeilijk hadden tijdens de crash, simpelweg vanwege hun financiële verliezen? Het advies van Adam Smith, een investeerder en oprichter van het adviesforum The Crypto Advisor, is om “diep adem te halen, handen als diamant te hebben, en HODL.” Hij legde uit: “De nabije toekomst is voor Bitcoin en de gehele cryptomarkt, waarschijnlijk turbulent, omdat een aantal wereldwijde en regelgevende beslissingen rondom de valuta nog steeds onopgelost zijn.”

Een mogelijke oorlog in Oekraïne en discussies over een verbod op het gebruik van cryptocurrencies in Rusland zullen de markt verder beïnvloeden. “Als je je geld in crypto hebt gestoken en je ziet de waarde ervan kelderen, dan kan dat ongelooflijk angstig zijn voor je, vooral als je dat geld voor iets anders nodig hebt,” erkende Smith.

HODL is een grap geworden in de cryptoscene, maar het is precies wat veel beleggers proberen maar falen om te doen met hun psychologisch welzijn. Experts zeggen dat de waarde van cryptocurrencies uiteindelijk zal herstellen – zoals het dat zo vaak lijkt te doen – maar je kunt je afvragen hoeveel schade zal worden aangericht in het leven van beleggers voordat het zover is.