Broadly sprak met een aantal vrouwen die in 2017 verschrikkelijk viral zijn gegaan: Anne Fleur Dekker, Sarah Izat en Famke Louise.
Anne Fleur Dekker (23) is politiek activist en uitgesproken feminist, schrijft opiniestukken voor Joop.nl, en twittert veel. In maart 2017 schreef ze een artikel waarin ze Thierry Baudet – die net bij de verkiezingen twee zetels had bemachtigd – “Wilders in schaapskleren” noemde die “verkrachting goed praat”. Daaropvolgend ontving Dekker een stortvloed aan bedreigingen, en de politie adviseerde haar om onder te duiken. Ook klaagde Geert Wilders haar aan vanwege een wat ouder twitterbericht. Inmiddels worden haar woorden gelezen door 20.000 volgers en is ze bezig met haar eerste boek.
Videos by VICE
We spraken Anne Fleur over de zorg voor haar grootmoeder, alt-right en jaloerse collega’s.
Broadly: Hoe zien jouw dagen eruit?
Anne Fleur Dekker: Er zit bijna geen regelmaat in. Het enige wat regelmatige is, is dat ik mijn oma mantelzorg.
Oh, wat heeft ze?
Ze is gewoon oud en op. Mijn moeder en ik verdelen de zorg voor haar. En verder ben ik druk bezig met mijn boek, de eerste versie ligt nu bij de uitgever.
Waar gaat het over?
Alt-right in Nederland.
Spannend. Wanneer komt het uit?
Begin volgend jaar.
Eerder deze maand verscheen er een stuk op De Correspondent , over een ontmoeting tussen Thierry Baudet en alt-rightkopstuk Jared Taylor. Jij tweette ‘told you so’ .
Ik wist dit niet specifiek, maar driekwart jaar geleden tijdens de verkiezingen riepen we het ook al, en toen zei bijna iedereen nog dat het wel mee zou vallen. Maar nu komt er steeds meer naar boven.
“In september wilde ik eigenlijk weer gaan studeren. Maar ja, toen kwam april.”
In mijn boek richt ik me meer op het internetaspect van alt-right, op de vraag waarom jonge mannen en vrouwen zich aangetrokken voelen tot die beweging. Helemaal als meisje – waarom zou je bij zo’n seksistische club willen?
Lukt het schrijven goed?
Ik vind het heel moeilijk, en zowel het leukste wat er is, als het ergste. Maar ik maak tijdens het schrijven ook een ontwikkeling door – ik leer veel over dit onderwerp, maar ook over mezelf als schrijver.
Lees je veel boeken?
Heel veel, ik probeer meer dan 50 boeken per jaar te lezen. Een boek van het afgelopen jaar dat veel indruk maakte, is How to start a revolution, van Nadya Tolokonnikova van Pussy Riot.
Je lijkt misschien wel een beetje op haar – ze is ook politiek activistisch.
Dat vind ik een enorm compliment, maar politiek gezien ben ik het niet met alles eens wat zij doet. Ze heeft een meer anarchistische kijk, wat vanuit haar Russische achtergrond totaal begrijpelijk is. Pussy Riot heeft heel veel toffe en goeie dingen gedaan en ze hebben internationaal veel aandacht gekregen, maar als je dit in je eentje in Nederland gaat doen, heeft het iets van substitutionisme. Met van die kleine heftige acties tegen iets, zoals de straat op en muziek gaan maken bijvoorbeeld, zoals Tolokonnikova doet, daar bouw je niet per se veel mee op. Je kan beter een grote groep mensen proberen te verzamelen – dat duurt langer, maar dan kan je echt wat voor elkaar krijgen.
Hoe heb je vorig jaar oud en nieuw gevierd?
In Amsterdam, bij het nationale vuurwerk, wat tegenviel. En daarna naar een feestje daar in de buurt. Dit jaar ga ik naar Club NYX, daar heb ik veel zin in.
Heb je al een outfit?
Nee, maar het thema is ‘Alice in Wonderland’, dus ik moet nog iets goeds verzinnen. Dat is ook zo een waanzinnig goed boek, met allemaal goeie taalgrapjes.
Had je tijdens de jaarwisseling vorig jaar al idee dat er iets belangrijks ging gebeuren in 2017?
Ik had wel een spannend gevoel – ik werkte toen voor GroenLinks, en in maart waren de verkiezingen. We zaten net voor de campagnetijd, dus ik dacht eigenlijk vooral aan de verkiezingen, en aan het feit dat het allemaal wel lekker ging op dat moment.
Op dat moment werkte ik voor Intergamma, ik deed de sociale media voor Gamma en Karwei. Ik heb daar veel geleerd – ik maakte ook de beleidsplannen en zo, dat was heel erg leuk. In september wilde ik eigenlijk weer gaan studeren, bijvoorbeeld Communicatie in deeltijd. Maar ja, toen kwam april.
Wat gebeurde er toen precies?
Het begon met een artikel over Thierry Baudet voor Joop.nl, dat ik de dag na de verkiezingen had geschreven. Het ging erover dat hij verkrachting goed praatte. Ik had nooit verwacht dat hij in de Tweede Kamer zou komen, en ik was daar zo boos over. Ik typte het stukje in de trein op mijn mobiel.
Dat weekend had ik een conferentie in Brabant, dus ik had mijn telefoon uitstaan. Toen ik weer terugkwam, was de hele heisa losgebarsten. Het artikel was meer dan 90.000 keer gelezen en er waren allemaal rare rechtse pagina’s mee aan de haal gegaan. Ineens was er heel veel informatie over mij te vinden. Iedereen kon op mijn facebooktimeline komen en reageren op berichtjes, en die was helemaal volgekalkt met de vreselijkste dingen en bedreigingen. Toen hebben we de politie gebeld, en die zeiden dat het verstandig was om onder te duiken. In die hoedanigheid kwam ik bij Pauw terecht, en toen had Geert Wilders ook nog aangifte tegen me gedaan vanwege een oude tweet.
Hoe kwam je daarachter?
Ik was aan het eten op mijn onderduikadres, en toen belde mijn moeder die in de auto naar Skyradio zat te luisteren. Ze zei: “Je wordt op het journaal genoemd, Wilders gaat aangifte tegen je doen.” Toen kreeg ik een berichtje van Pauw, en vervolgens zat ik mezelf in die uitzending te verdedigen tegenover twee witte mannen van ergens in de vijftig die alleen maar ‘meisje, meisje’ zeiden, in plaats van te vertellen over de bedreigingen. Als ik die uitzending nu terugkijk, verbaast het me dat ik niet in huilen ben uitgebarsten.
Zou je er nog een keer aanschuiven?
Ik zeg geen nee. Maar ik heb ook een keer bij Tijs van den Brink gezeten, en dan zie je dat het ook anders kan. Hij is een hele goede interviewer, heel prettig en correct. En bij Jinek zou ik ook wel willen aanschuiven. Jeroen Pauw heeft trouwens een week later in een interview wel gezegd dat hij empathischer had moeten zijn.
Hoe was het voor je om in een keer zoveel aandacht te krijgen?
Ik weet dat alles wat ik nu zeg wordt uitvergroot, dat is best eng. Tegenwoordig zie ik mijn podium als iets positiefs, omdat ik nu de ruimte heb om mijn verhaal aan een breder publiek te laten horen. Mijn abortusverhaal was anders ook nooit zo viral gegaan. Maar toentertijd ben ik wel heel erg geschrokken. Mijn leven is in twee weken volledig op z’n kop gezet. Ik raakte mijn baan kwijt – zogenaamd “omdat ze mijn veiligheid niet konden garanderen” –, moest stoppen met mijn werk voor GroenLinks, vrienden gingen anders tegen me doen, en mijn familie stond heel erg onder druk, vooral mijn moeder. Zij kreeg ook allemaal bedreigingen, en het is natuurlijk vreselijk als je enige kind zo behandeld wordt.
“Als het me puur om de bekendheid zou gaan, was ik wel gaan acteren of had ik een rapnummer gemaakt.”
Kan je nu nog zonder die aandacht denk je? Het is ook een vorm van succes.
Ik denk niet dat een gewoon bedrijf mij nu zou aannemen, dus wat dat betreft kan ik niet zonder. Ik zou niet weten wat ik dan zou moeten doen. Maar als het me puur om de bekendheid zou gaan, was ik wel gaan acteren of had ik een rapnummer gemaakt. Ik doe dit omdat ik het gevoel heb dat ik een substantiële bijdrage kan leveren aan de samenleving.
Ben je teleurgesteld als een artikel of tweet van jouw hand weinig geliked wordt?
Nee, ik denk dat dat erbij hoort. Je kan niet alleen maar fantastisch werk leveren. En dan was het gewoon niet boeiend genoeg.
Herkennen mensen je op straat?
Ja, best wel. Je ziet een blik van iemand veranderen, maar ik word ook wel eens aangesproken. Meestal is het positief, maar er moeten ook mensen zijn die mij op een negatieve manier willen benaderen. Maar bang ben ik niet meer.
Wat is er veranderd door je succes?
Ik vind het jammer dat sommige mensen met wie ik goed omging, en die met dezelfde soort onderwerpen bezig zijn, een beetje jaloers zijn. Daar kan ik moeilijk mee omgaan, moeilijker nog dan met haatcomments. Ik pak niemands werk af, iedereen kan doen wat zij of hij wil.
Verdien je geld via je sociale-media-accounts?
Ik krijg wel vaak aanbiedingen van bedrijven op Instagram, maar ik ga er nooit op in. Ik kan dat niet aan mezelf verkopen – ik heb niks tegen mensen die het wel doen, maar het strookt niet met mijn idealen. Soms raad ik een bedrijf aan, maar dat is uit vrije wil. Ik zou meer geld kunnen hebben dan ik nu heb, als ik zou willen.
Wat wilde je vroeger worden?
Tot halverwege mijn middelbareschooltijd was mijn droom altijd om straaljagerpiloot te worden, en dan uiteindelijk misschien astronaut. Maar ik heb vreselijk slechte ogen, dus die droom is in duigen gevallen. Daarna zat ik in dubio: of iets technisch of iets creatiefs. Ik ben goed met computers, maar ook beeldend goed. Uiteindelijk heb ik voor de kunstacademie gekozen, omdat ik dacht: IT kan altijd nog. Ik heb het ook wel gecombineerd – ik houd erg van 2D-animatie, daarin combineer je programmeren met je eigen kunst. Ik zou het geweldig vinden om een keer mijn eigen animatiefilm te maken.
Animatiefilms en stripboeken, en dan niet de Disneys en Pixars, kunnen ook wel een activistisch randje hebben.
Vaak zitten er in stripboeken en animatiefilms hele zware maatschappelijke onderwerpen. Het gaat over goed en kwaad, maar ook over leven en dood. Ik was gister naar Star Wars, daarin is goed en kwaad zo mooi gebalanceerd. Ze hebben nu trouwens voor het eerst een vrouw als hoofdpersoon, dat is zo vet.
Heb je voornemens voor 2018?
Als ik iets wil doen, doe ik het gewoon. Ik ga niet wachten tot 1 januari. Wel wil ik dat mijn boek afkomt, maar voor mijzelf… ik weet het niet. Ik ben blij dat het goed gaat met mijn familie.
2017 zal wel een jaar zijn dat je niet snel vergeet.
Nee, het is een jaar waarin alles veranderde. In de periode dat mijn leven overhoop ging, ervaarde ik een soort rouw. Als een relatie uitgaat, kan je nog het gevoel hebben dat de rest van je leven doorgaat – maar bij mij ging het ‘uit’ met mijn leven. Nu heb ik mijn plek weer gevonden, gelukkig.
Misschien valt 2018 dan wel heel erg tegen, wat saaiheid betreft.
Nou, dat zou ik niet zo erg vinden. Ik wil bijvoorbeeld lang op vakantie deze zomer, naar Ibiza. Je hebt er heel veel mooie natuur en de oude stad vind ik leuk. De mensen zijn er heel open-minded en divers, alles loopt door elkaar. Als je in de club bent, zie je homo’s, hetero’s, witte mensen, mensen van kleur, maar ook hele oude mensen. Daar houd ik van.