Deze man heeft een indrukwekkende verzameling bootleg Bart Simpson-shirts

The Simpsons is een cultfenomeen, een tv-serie die volwassenen al hun gezond verstand laat verliezen als er een matige aflevering van wordt uitgezonden of er een tekenfilmpersonage gevaar loopt. Maar begin jaren negentig was de serie nog kersvers en bezig aan zijn iconische opmars. Tijdens die eerste populariteitsgolf was vooral de onbeschofte, brutale en rebelse skateboarder Bart een bron van eindeloze publieke fascinatie.

Bart Simpson-merchandise vloog sneller over de toonbank dan de voorraad aankon, en door de intense vraag ontstond er een zwarte markt die jaren later de boeken in zou gaan als het begin van de beroemde Bootleg Bart-shirts. De shirts verbeeldden Bart bijvoorbeeld als Chicago Bulls-speler, oorlogsveteraan, stoner en boezemfluisteraar. Als je in je jeugd naar de vroege seizoenen van The Simpsons hebt gekeken, dan is de kans groot dat je zo’n shirt in je bezit hebt gehad. De kans is ook groot dat je dat shirt inmiddels weggedaan hebt. Gelukkig is er nu een man in het Verenigd Koninkrijk die Bootleg Bart shirts verzamelt en plaatjes ervan op sociale media deelt. Hij gaat door het leven als ‘Leo’, en zijn doel is om zo veel mogelijk bootleg Bart Simpson-shirts te verzamelen. Tegelijkertijd wil hij mensen informeren over de vele etnische en raciale misstanden die voortkomen uit het zwart kleuren van Bart Simpson. Ik sprak met Leo over zijn missie.

VICE: Waarom begon je Bart-shirts te verzamelen en er online een podium voor te maken?  
Leo: In 1990 was ik zeven en net als de meeste kinderen was ik gek op The Simpsons. Naast shirts met Bart erop had ik ook namaak-Roger Rabbit-kleding die mijn moeder op de markt voor me kocht. Ik heb ze altijd al grappig gevonden.

In 2003 kocht ik voor de grap een paar Bootleg Bart-shirts, en als vrienden of familie op vakantie gingen en me vroegen wat ze voor me konden meenemen, zei ik altijd “een illegaal Bart-shirt.” Toen ik de Flickrpagina Growing up Star Wars zag, kwam ik op het idee om mijn eigen pagina te beginnen waarop ik foto’s van mijn collectie en andere gevonden illegale Simpsons-artikelen zou delen.

Hoeveel illegale Bart-shirts heb je?
Veel van de shirts op mijn Instagram zijn van de volgers. Het is een gemeenschappelijke site waar mensen hun bijdrage kunnen leveren. Doordat ik de shirts ook verkoop is mijn verzameling is nooit even groot, maar de laatste keer dat ik telde had ik er ongeveer zestig. Ik hoop er ooit een expositie mee te kunnen maken.

Heb je het al eens met iemand van 20th Century Fox of van de productieafdeling van The Simpsons gehad over wat je aan het doen bent?
Nee. Ik heb geen idee hoe ik met ze in contact kom. Ik weet dat Matt Groening die onofficiële shirts ook verzamelt. Ik herinner me dat hij jaren geleden in een documentaire een deel van zijn collectie liet zien.

Heeft Fox de verkoop van de shirts ooit proberen te stoppen? Er zijn zo veel verschillende versies op de markt dat me dat bijna niet mogelijk lijkt.
Ja, Fox heeft in het verleden beslag gelegd op de verkoop van namaakshirts die werden verkocht als officiële merchandise. Ook hebben ze een aantal shirts vernietigd waarop Bart als nazi geportretteerd stond.

Op veel van die shirts staat Bart met een donkere in plaats van gele huidskleur. Hij werd ook gebruikt als symbool voor het verzet tegen de apartheid, voor de rastacultuur, en voor hiphop. Is dat toeval, of is er iets in Bart dat dat uitnodigt?
Toen ik zeven was, wist ik niet wat de term ‘ras’ betekende. De vraag waarom de Simpsons geel waren kwam nooit in me op. Maar ja, Bart was funkier dan Boney M. Hij had hoog haar en twee hits op zijn naam, één door Michael Jackson en één door Jazzy Jeff ("Do the Bartman" en "Deep Deep Trouble"). Dus ja, hij was wel extreem cool toen.

Sommige van die shirts kunnen wat kwetsend overkomen. Vooral als Bart zwart is in plaats van geel, kan hij er nogal als een racistisch karikatuur uitzien.
Oh, zeker weten. Er zitten een paar erg grove Bart shirts bij. De ergste die ik gezien heb is denk ik het Golfoorlog-shirt waarop Bart een geweer op de nek van een man houdt en waarop staat “How much is the price of oil now, raghead?” Juist in een boek of bij een expositie kun je die dingen in context plaatsen. Buiten de context kan zo’n shirt zeker racistisch overkomen, maar als je meer van het shirt begrijpt zul je er meer begrip voor hebben. Maar zoals ik zei zitten er een paar heel grove tussen. Ik krijg dagelijks berichten waarin staat dat ik een eikel ben, omdat ik foto’s van bepaalde shirts publiceer.

Toen de show begon was Bart zonder twijfel het populairste personage uit de serie, nu lijkt dat meer Homer te zijn. Wat had Bart toen, wat hij nu niet meer heeft?  
Ja, je hebt gelijk. The Simpsons is opgegroeid. Veel mensen halen uit naar de show, omdat het volgens hen niet meer dezelfde waarde heeft als toen. Maar alleen dat wisselende bank-stukje in de intro is al beter dan alles wat er verder op televisie is. Je hoeft niet perse de hele aflevering te kijken, maar man, man, man, dat bankstukje in de intro.

Ik weet niet wat Homer zo populair maakt, maar ik denk dat het gewoon door de scripts komt. Bart is de laatste tijd trouwens nogal irritant.

Heb je een favoriet shirt?
Jezus, ik kan niet kiezen. Ik heb er een met Bart, Nelson Mandela en een kaart van Afrika met op de achtergrond de leus, “The dude’s my hero”. Ik ben echt dol op dat shirt. Ik ben ook een groot fan van de Hawaiiaanse shirts met daarop The Simpsons als groene gekko’s. En ik heb ook een fantastische waarop Bel Biv Devoe, LL Cool J en Betty Boop gecombineerd worden in een plaatje waarop Bart naar de kont van Betty Boop staart.