Henk Schiffmacher vertelt over zijn liefde voor klederdracht en zijn tijd in de cel

In onze serie 'Het VICE Interview' stellen we elke keer dezelfde ietwat ongemakkelijke en zeer uiteenlopende vragen aan beroemde en/of interessante mensen. In deze aflevering spreken we tattoo-koning Henk Schiffmacher. Zijn biografie 'Schiffmacher' kwam begin deze maand uit bij uitgeverij De Kring. Vrijdag verschijnt bovendien het fotoboek 'Henk Schiffmacher – Photographer', met foto's die Henk maakte tussen 1970 en 1985.

VICE: Zijn er complottheorieën waarin je gelooft?
Henk Schiffmacher: Nee. Ik ben nooit zo van de complottheorieën. Amerikanen hebben dat heel erg. Als je in Amerika bent, is alles een complottheorie. Zij hebben dat Hollywood in de achtertuin, dus een complottheorie kan daar vaak nog wel tot een aardige film leiden. Het hoef niet per se oncreatief te zijn, zo'n theorie. Het kan heel erg leuk zijn, maar ik zit niet zo in zo'n hoek. Ik ben altijd iets aan het doen, dus ik heb geen tijd voor die onzin.

Wat was je eerste e-mailadres ooit?
Dat weet ik niet meer. Ik heb een enorme haat-liefdeverhouding met dat gesodemieter. Mensen sturen je een mailtje, en denken dan dat je dat allemaal leest, dat eisen ze eigenlijk van je. Heel vaak zie ik mailtjes niet. Als mijn manager tegen mij zegt: ik heb iets geregeld, ik heb die lui een mailtje gestuurd, dan heb ik daar toch geen fuck aan? Je moet die lui bellen. Ik moet die e-mails ook allemaal met één vinger typen, en mijn wachtwoorden verdwijnen ook steeds, dus ik heb het altijd ontzettend moeilijk met die bende.

Van welke film of televisieserie moet je heel hard janken?
Oh, dat gebeurt weleens, meestal bij iets heel kleins. Bij het journaal kan het weleens helemaal verkeerd schieten. Bij al dat gedoe met die vluchtelingen, die kinderen. Verdrinkende mensen, zo'n jongetje op het strand… Of dat kleine, oerdappere ventje dat helemaal onder het stof in die ambulance zit met een kapot oog. Als je daarbij niet moet huilen, dan verdien je een pak slaag totdat je wel jankt.

Bij films huil ik niet zo snel. Soms wel bij muziek. Ik hou van hele sentimentele muziek, country en western, Willie Nelson enzo. Maar ik ben helemaal niet zo'n huilebalk. Ik weet nog wel een keer dat ik echt flink moest huilen. Toen lag ik 's ochtends met een kater in bed, en toen bleek André Hazes opeens dood te zijn. Maar dat is ook alweer twaalf jaar geleden.

Maak de volgende zin af als je wil: Het grootste probleem met jonge mensen van tegenwoordig is…
Ik weet niet of er nou wel zo'n probleem is met de jeugd van tegenwoordig. Ik vind het niet zo'n probleem. Er zijn een heleboel kids die op een fantastische manier bezig zijn, vind ik, zoals SMIB. Het grootste probleem is denk ik dat ze geen problemen hebben. Ze zijn vrij zorgeloos. Maar dat is meer een deugd. Ik vind dat je ook niet altijd zo zorgelijk moet zijn.

Als je twee dieren mocht samenvoegen tot één superdier, welke zou je dan kiezen en waarom?
Er was vroeger een grapje over een adelaar die was gekruist met een kanarie en die riep dan heel hard [Henk zet zijn zwaarste stem op:] "TWIET TWIET". Of een chihuahua die gekruist is met een Deense Dog, dat lijkt me ook wel wat. The Great Huahua. Maar de meeste kruisingen zijn er al. Een tijdje geleden las ik dat het nijlpaard verwant is aan de potvis. Dat klopt qua gevoel ook wel. Eigenlijk zijn alle dieren kruisingen en mutaties van elkaar. Als ik dan toch moet kiezen, dan zou ik Angelina Jolie willen kruisen met Brigitte Bardot of zo. Proberen iets heel moois te maken.

Wat is de donkerste periode die je in je leven hebt doorgemaakt?
De donkerste periode… Dat zijn de momenten waarop je de controle over je bestaan niet meer in handen hebt. Er was een mogelijkheid dat mijn vrouw Louise bijna dood ging, aan kanker. Uiteindelijk is dat opgelost, maar dan raak je even de grip op je bestaan kwijt, en toen dacht ik dat ik een soort depressie had. Toen kreeg ik ook allerlei antidepressiva, en daar kon ik niks mee. Daar werd ik alleen maar nog depressiever van. En toen zeiden ze: "ga dan eens naar de psychiater." Die man zei: "u verkeert in een rouwstadium over het verlies van uw vrouw, terwijl u haar nog niet kwijt bent." Ik denk dat je het dan over de donkerste periode in m'n bestaan hebt. Maar op het moment dat het dan een naam heeft, dat wat je voelt, dan ben je ook weer uit het donker vandaan. Die man deed het licht aan.

Als je een darter was, met welk nummer zou je dan opkomen?
Ik was een tijdje geleden jarig en toen zat ik achter de computer. Toen ben ik gaan kijken in welke talen je allemaal Happy Birthday kon krijgen. Toen vond ik een Northern Cree Indian Powwow met een grote drum en allemaal kerels eromheen die allemaal stonden te schreeuwen "Haaaapppyyy, BOEM, BOEM." Die drum vind ik altijd ontzettend mooi. Ik denk dat als ik als darter op zou komen, ik me zou laten omringen door het gehuil van indianen.

Waar op de hele wereld, of daarbuiten, zou je het allerliefste willen wonen?
Als het allemaal zou kunnen zijn er twee plekken waar ik zou willen wonen. Ik vind Mexico geweldig. Het is een ontzettend groot en kunstminnend land met heel veel kleur, alleen de keuken is daar een beetje rommelig. Drank daarentegen is er wel weer heel lekker — tequila, en mescal. En anders kies ik voor een oude liefde, India, waar never a dull moment bestaat. Als je het raam opendoet komt er een olifant voorbij, of een dromedaris of een kip of een Indiër met een emmer water op z'n hoofd of een bos takken.. Rare, toeterende auto's, dat kleurrijke vierentwintiguursbestaan. De religie is ook leuk, met die poppenkasten, en het eten is er ook lekker. Echt een geweldig land.

Denk je dat drank en/of drugs je gelukkig kunnen maken?
Jazeker. Geestverruimende middelen zijn zeer zeker een belangrijk onderdeel van het leven. Je kunt er hartstikke veel mee. Werken, hard werken, schilderen, uren maken die een normaal mens niet kan maken. Dingen zien die een normaal mens niet kan zien. Mensen zijn er ook altijd naar op zoek, in elke cultuur bestaat er wel iets om even buiten de realiteit te treden, om een bepaalde pijn te bestrijden, om een visioen te krijgen. Ik ben daar heel erg voor en ik geloof er heel erg in. En een borreltje is ook gewoon een heel welkome beloning voor een dag hard werken. Ja dus.

Zou je seks hebben met een robot?
Je hoeft er in ieder geval niet mee te daten. Je hoeft zo'n robot niet mee uit eten te nemen. En een goed gesprek met een robot zit er ook niet in. Dat hoeft ook helemaal niet. Gewoon [Henk doet robotstem na:] "Broek uit, broek uit."

Het moet wel een vrouwtjesrobot zijn. En hij moet ook volwassen zijn. Een kinderrobot hoeft niet. En blijf je dan je hele leven bij zo'n ding? Een robot gaat op een gegeven moment natuurlijk roesten. En moet je zo'n ding 's avonds in bad doen? Af en toe een scheutje olie erbij?

Voor welke Nederlandse traditie zou je de barricaden opgaan?
De afschaffing van de prostitutie, dat zou ik heel erg vinden. En ik hou ontzettend van klederdracht, maar of ik daarvoor de barricaden op zou gaan? Ik hou van mensen die zich onderscheiden van elkaar, en aan elkaar kenbaar maken wie ze zijn. Achter klederdracht zitten allerlei verhalen. We zijn vervlakt, we worden steeds saaier. Ik vind het wel leuk als je nog aan een Fries kan zijn dat 'ie uit Friesland komt, en aan een Zeeuw kan zien dat 'ie uit Zeeland komt.

Wat is de grootste daad van verzet die je ooit hebt gepleegd?
Ik heb drie maanden in de gevangenis gezeten in mijn militaire diensttijd, omdat ik weigerde met een wapen om te gaan. Ik had m'n haar laten groeien, dat mocht niet. Ik had m'n baard laten groeien, dat mocht ook niet. Dat mocht alleen als je dat aanvroeg, dus ik heb dat op papier moeten aanvragen. En toen heb ik als reden opgegeven: In verband met kweken van een heldhaftig uiterlijk. Dat was een tijd van actief verzet, de tijd van Vietnam, de tijd van dat de oorlog maar voorbij moest zijn. Ik vind dat niemand het recht heeft iemand anders dood te maken. Ook de wetgever niet.

Ik ging in de gevangenis in hongerstaking, maar 's nachts werd ik bewaakt door een bootsman van de marine. Die graag wilde dat ik de sterrenhemel voor hem natekende op een groot stuk papier. Hij stond ondertussen een biefstuk te bakken op een gastoestelletje. Overdag kon ik mijn activiteit als hongerstaker voortzetten, omdat ik 's nachts biefstuk had gegeten.

Uiteindelijk ben ik met een 'S5' het leger uitgeflikkerd. Dat betekent dat je niet goed bij je hoofd bent.

Wat vind je het leukste aan het internet?
De toegankelijkheid van dingen. Al heeft dat ook z'n nadeel, vind ik. Als je bijvoorbeeld in de tattoo-wereld kijkt, gaan mensen snel op het internet zoeken naar een plaatje, waardoor men massaal dezelfde plaatjes laat maken. Dat bestond daarvoor niet. Als er dan iemand binnenkwam en die wilde een paard hebben, dan moest je vanuit je hele directe omgeving een paard bedenken. Of je had een boekje, en dan moest je zo'n paard gaan natekenen. Nu zoekt iemand die een paard op zijn arm wil op internet, en dan komt er een hele rij paarden bij zoeken op afbeelding. En dan zoekt iedereen het mooiste paardje uit, waardoor mensen vaak hetzelfde hebben. Al die kennis die er is leidt eigenlijk tot een soort vervlakking, terwijl het juist het tegenovergestelde zou moeten zijn.