Maakt Egypte zich op voor een Tweede Revolutie?

Vorige week stond het Tahrirplein in Egypte nog vol kraampjes met farao-souvenirs en t-shirts die de gewonnen strijd tegen Moebarak van afgelopen lente vierden. Maar inmiddels zijn we weer terug bij de monddoekjes, gasmaskers en veiligheidsbrillen. Zo goed gaat het daar dus ook niet meer.

De Egyptische politie viel afgelopen zaterdag een demonstratie aan van activisten die gewond waren geraakt tijdens de revolutie in februari, en protesteerden tegen het feit dat er sindsdien zo weinig is veranderd. Dit nieuws verspreidde zich over de stad en werd door duizenden mensen aangegrepen om hun ongenoegen te uiten over deze en andere zaken. Sommigen noemen het een tweede revolutie, anderen zeggen dat de eerste nooit voorbij was. Hoe dan ook, 33 mensen zijn nu dood, en nog veel meer mensen zijn woest. De eerste serieuze gevechten sinds februari zijn al drie dagen aan de gang, en ieder uur verschijnen er meer mensen om zich erbij aan te sluiten.

Ik vroeg Sherief Gaber, een van de activisten, waarom de Egyptische burgers nog steeds boos zijn, ondanks het feit dat Moebarak weg is.

“Ze zien dat de huidige regering de zaken niet veel anders aanpakt dan het oude regime, dat, op Moebarak en enkele andere grote meneren na, grotendeels aangebleven is. Er heerst nog steeds een censuur op de pers en er wordt nog steeds geweld gebruikt tegen stakers en demonstranten.

We zagen een militaire berechtiging van meer dan 12.000 burgers, een gerechtssysteem dat zich richt tegen de armen, kruimeldieven, journalisten, activisten en mensen die hun ongenoegen over de regering uiten.

Demonstranten worden nog steeds aangevallen en vermoord, zoals voor het gebouw van de staatstelevisie, waar in oktober dertig mensen binnen een kwartiertje werden vermoord.”

Bovendien gaat het ook nog steeds de verkeerde kant op met de economie. Er is meer werkeloosheid en inflatie. The Supreme Court of the Armed Forces (SCAF), dat op dit moment de leiding heeft in Egypte, zegt een interim-regering te zijn. Maar voor velen zijn ze gewoon

nog het oude regime, alleen met een nieuwe naam.

De gifgaswolken zijn zo dik dat er al drie mensen in gestikt zijn. Mensen zijn hun ogen verloren door de metalen en plastic projectielen die met shotguns worden afgevuurd. Zelfs het geïmproviseerde veldziekenhuisje waar deze man verzorgd wordt, werd enkele momenten nadat deze foto genomen werd getroffen door een traangasaanval.

Sommige mensen vechten al 36 uur zonder slaap. Anderen worden opgeknapt om vervolgens snel terug te keren naar de frontlinie. Één activist, genaamd Ahmed Harrara, verloor zijn ene oog op 28 januari in de strijd tegen Moebarak, en zijn andere oog afgelopen zaterdag, toen hij de strijd weer aanging op het Tahrirplein en werd neergeschoten. Hij is nu blind.

Deze hulzen, die de activisten wisten te verzamelen, zijn afkomstig uit de Verenigde Staten, Italië en China.

De Egyptische voetbalorganisaties zijn altijd in het heetst van de strijd te vinden. En het lot leek in hun voordeel beslecht te worden toen ze zaterdag met duizenden tegelijk aankwamen op het Tahrirplein. De harde kern van de twee grootste clubs (El Ahly en Zamalak) zijn goed georganiseerd; daar zijn de hooligans van ADO niets bij.

Als verantwoordelijke volwassene zou je de aanwezigheid van kinderen in deze gevechten met de politie misschien niet helemaal kunnen waarderen. Maar zodra dit kleine joch uit het niets verschijnt en een kalmerende zoutoplossing in je brandende ogen giet, ben je daar waarschijnlijk toch wel blij mee. Net zoals vele andere kids die rondlopen met deze vloeistof (die je helpt bij traangas) en azijn (om de ademhaling te bevorderen) is hij onderdeel van een organisatie die bijvoorbeeld ook motoren heeft om gewonden weg te rijden en stenen aan te voeren.

Lobna Darwish, die meedeed aan de demonstraties, legt uit waarom niemand veel verwacht van de komende verkiezingen.

“Het parlement zal niet in staat zijn om een nieuwe regering te vormen, en wanneer dit niet gebeurt, en er geen nieuwe grondwet is binnen zes maanden, zal de SCAF dit doen. Het parlement kan weinig invloed uitoefenen omdat het nog steeds dezelfde bevoegdheden heeft als onder Moebarak. De SCAF kan het parlement een halt toeroepen of afzetten wanneer ze maar wil.”

Daarbij zijn veel van de kandidaten óf rijke zakenmannen, óf verbonden aan het oude regime.

Om het allemaal nog erger te maken treedt de politie veel te hard op, of helemaal niet. Soms houden ze zich op de achtergrond, bewust van de kans dat de boel escaleert (zoals bij de vorige pogingen om het plein in te nemen). Maar zodra de menigte zich rustig terugtrekt slaan ze plotseling toe. Dit gebeurt telkens weer, en dit lijkt voorlopig nog wel even zo door te gaan.

De relatie tussen de demonstranten en het leger is anders. Daar worden tenminste geen stenen of brandbommen naar gegooid. Veel inwoners van Caïro geloven nog steeds dat het leger aan de zijde van het volk staat, en dat er een groot verschil is tussen het leger en de politie. Terwijl het leger nu in feite aan de macht is, en er al verschillende soldaten in een politie-uniform zijn aangetroffen.

Waar het Tahrirplein zondag nog maar halfvol was, is het nu overvol. Er worden tenten opgezet en slaapzakken klaargelegd. Dit is niet meer voorgekomen sinds het afzetten van Moebarak in februari.

Voor Lobna zit het zo. “Op straat heerst bij mij het gevoel: we sterven, of we winnen. De mensen hier gaan niet naar huis. Wanneer de mensen hun huis verlaten vertellen ze hun ouders dat ze zullen overwinnen, of sterven. Zo staat het er op dit moment voor.”

Tekst en foto's door Tom Dale.

@tom_d_

Kijk hier ook de video die we maakten over de onrust in Egypte na de val van President Moebarak.