Hoe het is om drunkorexia te hebben

De term 'drunkorexia' verwijst naar het fenomeen waarbij mensen minder of slecht eten om meer te kunnen drinken. In 2015 werden er al Kamervragen over gesteld (spoiler: er wordt eigenlijk weinig aan gedaan), en volgens een onderzoek uit 2016 komt het ongelofelijk veel voor onder jongeren. Meer dan tachtig procent van de jonge drinkers doet eraan mee.

Maar er is hier sprake van een kip-en-eiprobleem, want begon drunkorexia als een eetstoornis, of als alcoholmisbruik? "Sommige mensen zien het als een soort eetstoornis, sommige mensen denken dat het onderdeel uitmaakt van risicovol drinkgedrag," zegt Dipali Rinker, universitair docent psychologie aan de Universiteit van Houston. Rinker presenteerde de resultaten van haar onderzoek naar het fenomeen afgelopen juli, tijdens de 39e jaarlijkse Reasearch Society on Alcoholism in New Orleans. Ze constateerde dat het gedrag in beide populaties voorkomt. "Het is een vrij gebruikelijk iets onder zware drinkers en onder mensen die aan een eetstoornis lijden," zegt Rinker. Ze onderzocht de drankgewoonten van 1.184 zwaar drinkende studenten tussen de 18 en 26 jaar, en 81 procent daarvan maakte zich schuldig aan 'drunkorectisch' gedrag. Tot Rinkers verbazing komt drunkorexia ongeveer even vaak voor bij mannen als bij vrouwen – in ieder geval in deze onderzoeksgroep. Waar de oorsprong van het probleem dan ook mag liggen, het is een slecht idee – voor je lichaam én voor je sociale leven. "Als je geen calorieën binnenkrijgt uit eten, maar wel uit alcohol, dan krijg je een heleboel lege calorieën binnen," zegt ze. Dat betekent dat ze geen enkele voedingswaarde bevatten. "Je moet je dan zorgen maken over dehydratatie, vitaminetekorten. Je drinkt gewoon op een heel gevaarlijke manier." We spraken drie mensen, anoniem, die zichzelf als probleemdrinkers bestempelen en in het verleden last hadden van drunkorexia. Hun gedrag bracht vooral heel veel nadelen met zich mee.

Ik kwam erachter dat ik op lege maag veel sneller dronken werd. Ik dacht letterlijk dat ik die term drunkorexia had bedacht, en ik vond het briljant. Als eerstejaarsstudent vond ik het wel grappig; ik dronk altijd veel meer dan mijn vrienden, en deed de meest idiote dingen. Daardoor kwam ik bij mijn dispuut continu in de problemen. Ik kwam uit een heel klein stadje, en ik was eraan gewend geraakt om te werken en naar school te gaan. Tijdens mijn eerste jaar werkte ik niet en ik had geen auto, dus ik hing een beetje rond op de campus. Ik was enorm slecht met geld – de eerste keer dat ik mijn studentenlening uitgekeerd kreeg, gaf ik alles uit in een stripclub. Het jaar daarna werd ik gediagnostiseerd met prikkelbaredarmsyndroom, dat veroorzaakt werd door stress. Vaak moest ik de klas uitrennen als ik weer eens diarree had, en dat ging zo door tot ik een jaar of 26, 27 was. Achteraf denk ik dat de alcohol al die ellende in mijn darmen veroorzaakte.

Toen ik in het dispuutshuis ging wonen, woonden daar allemaal meisjes die niets aten – alleen een blikje maïs tegen de hongerkrampen. Ik denk dat we het allemaal een beetje voor onszelf hielden. Minstens een van hen had problemen met haar geestelijke gezondheid en alcohol. Ik heb nu nog steeds last van gestoord eetgedrag – eetbuien. Ik houd van eten, en ik heb totaal geen zelfcontrole als het op eten aankomt. Uiteindelijk ben ik alleen maar heel veel aangekomen, in plaats van dat ik ben afgevallen.

Iedereen drinkt bier en verhongert zichzelf in de punkscene, het is iets onbewusts. Je doet je systeem geweld aan, bijna iedereen doet daaraan mee. Hier in de buurt is het heel normaal om elke dag wat Bloody Mary's achterover te slaan; het is sociaal geaccepteerd om een vrij substantieel drankprobleem te hebben. Je moet het wel heel bont maken, wil je in de problemen komen. Niemand had me ooit over drunkorexia verteld. Ik kwam er zo'n beetje zelf achter. Ik maakte er een hele wetenschap van. Als je vet eet, zuigt het vet de alcohol op. Als je genoeg cheeseburgers eet, kun je dus aardig wat drinken.

Ik at totdat ik nog maar een beetje honger had – genoeg energie om te bewegen en naar werk te gaan. Ik denk dat ik een tijdje te lang niets gegeten had, en toen werd ik heel ziek; ik moest overgeven en had last van dysenterie, iets van twaalf uur achter lang. Ik ging naar het ziekenhuis en daar ze hielden me vier dagen vast. Mijn drinkgedrag was niet direct gerelateerd aan eten. Ik kan goed koken, mijn huisgenoot ook. Maar het helpt als je geen maaltijd hoeft neer te zetten en je gewoon niet eet. Ik dacht vooral: waarom zou ik nog eten? Op dat punt is alcohol bijna je levensenergie.

Mijn eerste verslaving ooit was eten, en mezelf uithongeren. Mijn favoriete bezigheden waren óf alles opeten, óf helemaal niets eten – dat was mijn handelsmerk. Ik herinner me dat ik zes jaar oud was, en ik op een of andere rare katholieke school zat. Ze gaven ons brood met pindakaas en groenten erop. Ik wilde nog zo'n boterham, en toen zei een van de nonnen: "Nee, daarvan kom je alleen maar aan, je hebt niet meer nodig." Op dat moment leerde ik dat eten schadelijk was, en honger hebben iets is waar je je voor moet schamen. Toen ik leerde hoe ik mijn honger kon negeren, voelde dat als een enorme overwinning.

Ik was een goochelaar met eetstoornissen; ik hield van het hongergevoel. Honger werd mijn nieuwe verslaving. Dat ik sneller dronken werd omdat ik mezelf had uitgehongerd, was alleen maar een pluspunt. Eigenlijk was het de kers op de taart, en het bewijs dat ik helemaal geen eten nodig had. Tegen het einde van mijn drinkavontuur liepen mijn dagen vaak hetzelfde af – dan kwam ik thuis, was ik extreem gestrest en dacht ik: oké, ik kan nu eten klaarmaken voor mezelf, of twee flessen wijn drinken. Maar ik wist dat ik die wijn sowieso wel op zou drinken, dus begon ik daar alvast mee. Dan dronk ik die wijn, neukte ik mijn buurman en at ik een pizza. Het leidde tot oncontroleerbare vreetbuien, alsof ik uit een kooi was gelaten. De volgende ochtend werd ik wakker, dikker dan ooit, en voelde ik me altijd een enorm stuk stront.