We vroegen fotograaf Inta en haar muze Victoria hoe je iemands muze wordt
Links, ballerina Victoria Ananyan. Rechts:fotograaf Inta Nahapetjan.

FYI.

This story is over 5 years old.

Creators

We vroegen fotograaf Inta en haar muze Victoria hoe je iemands muze wordt

“Inta moet het echt voelen. Als ze het niet voelt, dan fotografeert ze je gewoon niet.”
Tengbeh Martine Kamara
Rotterdam, NL

Galeriehouder Wouter van Herwaarden wil stiekem heel graag iemands muze worden. Om erachter te komen hoe je dat in hemelsnaam voor elkaar krijgt, gaat hij op bezoek bij verschillende kunstenaars en hun muze, waarvan hij niet alleen de verhalen verzamelt, maar ook hun wijze raad.

Het ballet bracht de Armeense danser Victoria Ananyan tien jaar geleden naar Amsterdam, waar de eveneens Armeense Inta Nahapetjan een opleiding tot fotograaf volgde. In 2012 ontmoetten de vrouwen elkaar in Amsterdam. Niet veel later werd Victoria Inta’s muze, en sindsdien fotografeert ze haar tijdens alle aspecten van het ballerinaleven.

Advertentie

Inta is een fotograaf die ik al een tijd volg. Wat me fascineert aan haar voornamelijk zwart-witte foto’s is de klassieke uitstraling van haar beelden. Ze zijn gestileerd en doen me denken aan stille films met sprookjesachtige verhalen, maar ze hebben ook altijd iets duisters. Voor haar stijl bedacht ze zelf de treffende omschrijving ‘vulgaire elegantie’.

Ik tref het koppel in het appartement van Inta, dat uitkijkt op de Stopera, het epicentrum van het Nederlandse ballet. Hier woont Inta tussen haar foto’s van dansers en acteurs. Victoria is speciaal voor het interview over komen vliegen uit Monte Carlo, waar ze danst voor het gezelschap Les Ballets de Monte Carlo. Daar is ze eerste solist, een van de belangrijkste dansers.

“Zal ik een stukje dansen voor de foto?” vraagt ze. Op muziek van de Armeense componist Komitas trippelt ze op haar spitzen door de woonkamer. Na een minuut krijgt ze de slappe lach en stopt ze met een lachende buiging. Ik kwam hiernaartoe om erachter te komen hoe ik iemands muze kan worden, maar nu ik Victoria heb zien dansen zou ik eigenlijk wel willen dat ik een kunstenaar was, om een muze te hebben zoals zij.

Creators: Waar hebben jullie elkaar ontmoet?
Victoria: Ik ontmoette eerst haar moeder in de Armeense kerk op de Nieuwmarkt, in Amsterdam. Ze wilde me gelijk aan haar dochter voorstellen. Dat deden we, en sindsdien zijn we nooit meer uit elkaar gegaan. Voor mij is onze vriendschap heel bijzonder. In de balletwereld is er veel jaloezie en concurrentie. Vrouwen weten vaak niet hoe ze met echte vriendschap om moeten gaan. Met Inta klikte het meteen, ze is als een zus voor me.
Inta: We spraken de eerste keer af in de Stopera, waar Victoria een repetitie had voor het stuk Without Words van Hans van Manen. Ik ben meteen foto’s van haar gaan maken en daar ben ik nooit meer mee gestopt. Ze was vanaf dat eerste moment mijn muze.

Advertentie

Jullie zijn beiden geboren in Jerevan, de hoofdstad van Armenië. Hoe zijn jullie hier terechtgekomen?
Victoria: Ik heb op veel verschillende plekken gewoond. Mijn hele familie bestaat uit dansers, schilders en operazangers. In mijn generatie zitten bijvoorbeeld tien professionele dansers. Ik kan me geen ander leven dan dit voorstellen. Ik dans sinds mijn geboorte, en ben opgeleid door mijn moeder. Ik heb veel beurzen gekregen en op verschillende plekken gedanst. In 2007 begon ik bij het Nationale Ballet in Amsterdam, en daar heb ik tot 2012 gedanst.
Inta: Op mijn tiende ben ik met mijn moeder naar Nederland gekomen, zij ging toen in Amsterdam de zangopleiding aan het conservatorium volgen. Ik ben opgegroeid met klassieke muziek. We gingen veel naar ballet, opera en klassieke concerten.

Is dans een belangrijk deel van de Armeense cultuur?
Victoria: Ja, zeker. Maar het land is zo arm dat er niet veel geld is om balletvoorstellingen te organiseren. Er komen veel dansers uit Armenië, voornamelijk mannen, maar er is geen ballerina uit Armenië met zo’n grote carrière als ik. Ik heb overal ter wereld gedanst, behalve in mijn geboorteland. Mijn familie heeft daar wél altijd op het podium gestaan. Het is mijn doel daar nog een keer een goed optreden te organiseren.

Hoe ziet het leven van een succesvolle ballerina eruit?
Victoria: Ik ben de eerste solist, de hoogste in rang van het ballet in Monte Carlo. Je moet heel toegewijd zijn om daar te dansen. We reizen de hele wereld over, ik kom bijvoorbeeld net terug van twee weken optreden in Parijs. Na optredens moet je altijd uit eten met mensen of naar gala’s, dus eigenlijk ben je constant aan het werken. ’s Ochtends sta ik weer vroeg op om te repeteren. Het is zwaar, maar ook heel erg leuk.
Inta: Het is zo’n surreëel bestaan. Ze trainen zes, soms zeven dagen per week, tien uur per dag. Ze zitten op de vloer omdat dat beter is voor hun lichaam. Ze hebben alles over voor het ballet.

Advertentie

Inta, je fotografeert meer dansers. Waarom is Victoria voor jou de meest belangrijke?
Inta: Victoria was mijn eerste dansmodel, dat maakt haar bijzonder. Tijdens het fotograferen voelen we elkaar goed aan. Er is heel veel vertrouwen. Als ik fotografeer zoek ik een connectie met mijn model, en met Victoria heb ik de meest diepe connectie. Dat komt ook door de Armeense achtergrond en interesse voor kunst die we delen. We gedragen ons ook hetzelfde tijdens het fotograferen, we zijn allebei spontaan, extravagant en creatief. Het is nooit saai met elkaar en er gebeurt er altijd iets. We creëren samen nieuwe ideeën.

De harde trainingen en het afzien zie je niet terug in je foto’s. Heb je er ooit aan gedacht de moeilijke momenten in het leven van een danser te fotograferen?
Inta: Ik laat liever een esthetisch en geperfectioneerd beeld zien dan het zweet en de pijn. Als ik naar ballet kijk zie ik zoveel perfectie dat het bijna pijn doet, soms huil ik bij een voorstelling. Het meesterschap van het lichaam en de geest is magisch. Ik hou van de glamour van de dansers, het sprookjesachtige van de balletwereld. Dat wil ik vangen in mijn foto’s.

Ik fotografeer de dansers wel op verschillende momenten: achter de schermen, tijdens repetities, maar ook op locatie. Ook fotografeer ik het technische aspect, zoals de sprongen. Die moeten ballettechnisch goed zijn en dat is heel lastig. De benen moeten bijvoorbeeld perfect gestrekt zijn.

Advertentie

Hoe zien je andere fotoseries eruit?
Inta: Ik heb bijvoorbeeld burlesquedanseres Cerise Noire gefotografeerd, en de Spaanse performer en fetisjmodel Nereida Deadlysin gevolgd in de fetisjwereld, een hele duistere plek. Iets totaal anders dus, maar ik ben vooral heel nieuwsgierig naar mensen met een bijzonder leven. En beiden gaan ver in wat ze doen met hun lichaam, maar dan wel op een hele andere manier.

Victoria, hoe is het om een muze te zijn?
Victoria: Als danser ben je eraan gewend. Ik ben ook vaak de muze of de lieveling van de choreograaf in balletvoorstellingen. Maar dit is iets anders, dit is iets heel intiems.

Ik zou ook graag iemands muze willen worden. Heb je tips voor me?
Victoria: Als je het wil worden dan gaat het je nooit lukken. Het is iets natuurlijks. Mensen vragen weleens: kan Inta mij niet fotograferen? Maar Inta moet het echt voelen. Als ze het niet voelt, dan doet ze het gewoon niet.