Je hebt besloten dat je geeft om het klimaat, en nu?

In juli 2017 verscheen er in New York Magazine een vrij grimmig stuk over klimaatverandering, geschreven door David Wallace-Wells. De titel was De Onbewoonbare Aarde en het ging er (min of meer) over dat de wereld op ramkoers ligt, en onderweg is naar een totale apocalyps in het jaar 2100. Blijkbaar gaat de samenleving ten onder, zullen oorlogen dagelijkse realiteit worden, zal er overal sprake zijn van voedselschaarste en zal je huid koken op het moment dat je naar buiten gaat.

Mocht je het stuk gelezen hebben: je bent niet de enige die erdoor is wakker geschud.

Nadat het verhaal was gepubliceerd, gaf Wallace-Wells toe dat hij misschien te veel aan het 'bang maken' was. Maar als het stuk ervoor heeft gezorgd dat mensen zich beter bewust zijn van klimaatverandering, dan is dat positief, lijkt me. Bovendien is het een goede reden om eens wat meer over dit onderwerp te lezen.

De opwarming van de aarde is een complex thema. Als je daarom de afgelopen jaren alle gesprekken rondom klimaatverandering een beetje hebt vermeden, dan begrijp ik dat. Het is een hartstikke moeilijk onderwerp om over mee te praten. En argumenten van klimaatsceptici (zoals de opmerkingen op Facebook die sowieso onder dit artikel komen te staan) maken het alleen maar ingewikkelder.

Maar je boft, want het kost helemaal niet zoveel tijd om over dit probleem te leren. Hieronder vind je een verzameling links die je daarbij gaan helpen. Een aantal kosten een paar minuten van je tijd, anderen iets langer, ongeveer vijftien of twintig minuten. Maar als je ze allemaal hebt gezien, dan ben je, denk ik, best wel op de hoogte. Een beter mens word je er niet van, en het probleem ga je al helemaal niet 'oplossen'. Maar het feit dat klimaatverandering bestaat, wordt wel even keihard op je neus gedrukt.

Ik hoor je denken: Begin je nou echt met een zes jaar oud TED-filmpje? Ja. Maar ik beloof je dat deze echt heel goed is. Video's die als titel "Everything you need to know about climate change" hebben, zijn bijna allemaal verschrikkelijk. Te veel informatie in een keer. Ook gebruiken ze suffe beelden - zoals die ene waarin Bill Nye probeert uit te leggen dat de ijskappen smelten door het te vergelijken met een ijsklontje van zes kilometer breed.

Aan de andere kant heb je ook deze TED talk van David Roberts (die nu overigens voor Vox schrijft), waarin hij alle informatie samenvat tot een simpel verhaal. Dit is hoe het broeikaseffect in elkaar zit. Dit moet je weten over de geschiedenis van het klimaat. We willen dat dit gebeurt. Waarschijnlijker is dat dat zal gebeuren. Goed, kijk het even en je bent in een klap hartstikke geïnformeerd!

De volgende keer dat een willekeurig persoon op het internet stelt dat "de reden dat de aarde opwarmt te maken heeft met de temperatuur van de zon", of zoiets, dan heb je misschien behoefte aan een grafiekje dat laat zien dat broeikasgassen effect hebben op de temperatuur op aarde. En die is er, namelijk de grafiek van Bloomberg, gemaakt door Eric Roston en Blacki Migliozzi. In deze grafiek is de gemiddelde temperatuur op aarde in kaart gebracht samen met krachten die effect zouden kunnen hebben op klimaatverandering, inclusief de zon, vulkanen, en ontbossing. Je ziet vrij duidelijk dat geen een factor zo sterk correleert met de geobserveerde temperatuurstijgingen als de uitstoot van broeikasgassen.

Deze grafiek overtuigt (uiteraard) niet iedereen. Dat komt omdat - zoals in de methodologie naar voren komt - Bloomberg een speciaal NASA klimaatmodel heeft gebruikt in zijn uitstootgrafiek. Hierin zijn niet alleen broeikasgassen verwerkt, zoals in de grafiek van Roston en Migliozzi. Een grafiek waarin de uitstoot van broeikasgassen geplot is, zal immers altijd alleen maar stijgen. Kijk voor een wat completer beeld naar dit college gegeven door Richard Alley, geo-wetenschapper aan de Universiteit van Pennsylvania (en een republikein, als je dat zou willen weten). "Broeikasgassen zijn het belangrijkste element in de geschiedenis van klimaatverandering, en het ziet ernaar uit dat CO2 de meeste impact op de temperatuurstijging heeft," zegt Alley.

De aarde warmt op door broeikasgassen. Dat is wetenschappelijk bewezen, en daar hoeft dus niet meer over gediscussieerd te worden. Oké?

Deze longread uit de New York Review of Books was het originele "De Onbewoonbare Aarde." Bill McKibben (die later een soort van bekendheid binnen het klimaatactivisme werd) schreef een overzicht van alle recente wetenschappelijke literatuur over klimaatverandering. Dit deed hij in 1988, naar aanleiding van één van de heetste zomers ooit gemeten. McKibben probeerde dus zo'n dertig jaar geleden al een zekere urgentie op te wekken rondom de opwarming van de aarde, en we beginnen nu pas te luisteren. Het voorwoord zou anno nu bijna letterlijk overgenomen kunnen worden, als je kijkt naar de laatste temperatuurrecords die zijn gebroken.

Some experts said the heat may have been a sign of what to expect from the "greenhouse effect" — the increased levels of carbon dioxide in the atmosphere as the result of burning fossil fuels. The carbon dioxide traps the sun's infrared radiation close to the planet's surface and causes the temperature to rise. Other experts said no: last summer's heat was simply weather.

Wat ook wel fascinerend is: Fred Singer, voormalig wetenschapper aan de Universiteit van Virginia, wordt in McKibben's verhaal genoemd als één van de belangrijkste critici op de "broeikastheorie" - zoals het in die tijd nog werd genoemd. Singer is ook vandaag de dag nog een belangrijke klimaat-scepticus. Hij is ook één van de klimaatwetenschappers die Donald Trump heeft geadviseerd om uit het Parijs-klimaatakkoord te stappen. Rex Tillerson - voormalig CEO van Exxon/Mobil en huidig Amerikaans Minister van Buitenlandse Zaken - was het daar niet mee eens.

Oh, over Exxon gesproken…

In 2015 hebben PBS en het grote onderzoeksblog InsideClimate News een rapport gepubliceerd waarin staat dat Exxon al in 1977 wist dat de uitstoot van fossiele brandstoffen leidt tot klimaatverandering. Het bedrijf had dus al in 1977 een van de eerste bijdragen kunnen leveren aan het wetenschappelijke debat rondom klimaatverandering. Het schijnt zo te zijn dat Exxon een radicale omslag heeft gemaakt, en in plaats daarvan veel wetenschappelijk onderzoek heeft gefinancierd dat klimaatverandering juist ontkent. Na een belangrijk intern debat, bekende Exxon uiteindelijk in 2007 onder leiding van Tillerson dat klimaatverandering 'echt' is.

Het hoofd van de PR-afdeling van Exxon, Richard Keil, sprak Bob Garfield van de Amerikaanse nationale publieke radio hierover, en het gesprek is extreem vermakelijk om naar te luisteren.

Je kan je misschien die nieuwshype uit 2009 nog wel herinneren, toen werd ontdekt dat sommige klimaatwetenschappers hadden gefraudeerd. Het leek er toen op alsof de hele klimaatverandering-oplichterij werd onthuld. De gemeenschap die klimaatverandering ontkent, noemde de onthullingen "Climategate." Dit is natuurlijk niet wat er uiteindelijk is gebeurd, maar als je toen een kind was, of een beetje hebt opgelet, dan weet je misschien nog wel iets van deze gebeurtenissen. In de periode van 2008 tot 2009 is het geloof van de Amerikanen in het bestaan van klimaatverandering gedaald van 71 tot 57 procent.

Climategate was (zucht) een email-lek. Sommige van deze emails lieten zien dat de klimaatwetenschappers met elkaar correspondeerden over het gebruik van data op een manier die niet helemaal past binnen de wetenschapsethiek. En eerlijk gezegd klopt het ook wel dat er een beetje werd geknoeid met de data - zoals de data die afkomstig was uit de ringen van boomstammen. Maar ook als ze dat niet hadden gedaan, dan waren de conclusies niet heel anders geweest. Dit wordt allemaal samengevat in het extreem suffe youtubefilmpje hierboven.

Het volledige stuk, Climategate: What Really Happened? kan je terugvinden op de website van Mother Jones. Het biedt een geweldig overzicht van de manier waarop de klimaatsceptici te werk gaan. Wanneer het ook maar een beetje naar fraude riekt, "worden de ontkenners hysterisch blij dat eindelijk het 'bedrog' gevonden is. Dan feliciteert iedereen elkaar," zoals sommige wetenschappers die betrokken waren in Climategate beschrijven. "Het effect op mensen? Verwarring. De toevoeging aan de wetenschap? Nul," voegen ze eraan toe.

Dit is een artikel uit de New Yorker waar je voor moet betalen, dus het kan zijn dat het niet beschikbaar is voor mensen die geen abonnement hebben. Ik wil het toch even benoemen, omdat het artikel een profiel schetst van de gemene tweelingzus van klimaatverandering: de verzuring van de zee, wat in sommige opzichten het grootste probleem is. De oceaan is een enorme "koolstof gootsteen," waar onze koolstofuitstoot in terecht komt. Die uitstoot verandert in koolzuur - het spul dat in je frisdrank zit - en heeft effect op de pH-balans van het water. In andere woorden: de verzuring van de zee is geen gevolg van klimaatverandering; het gebeurt naast klimaatverandering, en het heeft allerlei effecten op het leven in de oceaan.

Dat is niet alleen slecht nieuws voor koraalriffen, die aan het uitsterven zijn, zoals je waarschijnlijk al weet. Een wetenschapper vertelde aan Kolbert dat er veel diersoorten zullen uitsterven, waardoor er een soort van 'omgekeerde evolutie' plaatsvindt. Iemand anders waarschuwde dat "het uiteindelijke risico een wereld vol slijm is."

Als je dit echt allemaal hebt gelezen en gekeken, dan ben je zeer waarschijnlijk in een ultieme staat van wanhoop, en daar kan ik je niet echt mee helpen. Sorry. Het goede nieuws is wel dat je nu over belangrijke basiskennis beschikt. Ik hoop dat dit heuglijke gegeven je in ieder geval een beetje beter laat voelen.