FYI.

This story is over 5 years old.

Creators

Op de Nieuwmarkt in Amsterdam ligt een naakte vrouw van bacteriën op je te wachten

Ze stinkt een beetje.

Expanded self II (2015), agar, micro-organismen van een individu op een bepaalde dag, Sonja Bäumel, Waag Society, Amsterdam. Foto's door Cassander Eeftinck Schattenkerk

“Het doode lijf schenkt leering al is het stom en de stukken al zijn ze dood,” staat te lezen op een plakkaat in het bovenste torentje van De Waag op de Nieuwmarkt in Amsterdam. Het zeshonderd jaar oude gebouw huisde vroeger een ‘anatomisch theater’, nu ligt er voor me een afdruk van een naakte vrouw in de grootste petrischaal die ik ooit heb gezien. Over haar verzonken lijf ligt een dikke, gelachtige laag van agar met erin honderden gekleurde rondjes, van grijzig tot felgroen en zelfs blauw, stuk voor stuk bacteriekolonies die bezig zijn de vrouw langzaam te verteren. Het meurt een beetje naar iets rottends als je de fout maakt te dichtbij te komen.

De bacteriënvrouw is ook gewoon een beetje vies. Maar meer nog is ze menselijk. Het kunstwerk Expanded self II van de Oostenrijkse Sonja Bäumel is een fysieke manifestatie van het feit dat ons lichaam uit belachelijk veel bacteriën bestaat, of je dat nou een prettig idee vindt of niet. “Er zijn tien keer meer bacteriecellen dan dat er menselijke cellen in ons lichaam zitten,” lees ik in de flyer voor de tentoonstelling. “Wij, mensen, zijn een semi-bewust spectrum van interactieve bacteriële naties.” Mijn bacteriën en ik zijn het ermee eens.

Het levende kunstwerk is onderdeel van de nieuwe tentoonstelling Gare du Nord, die afgelopen maandag werd geopend. Naast de petrischaalmevrouw vind je er onder andere ook nog drie preparaten van het Vrolik Museum. Ze zijn misschien nog wel vreemder en fascinerender dan wat ik net gezien heb. Onder één van de glazen stolpen ligt een soort houten honkbal, een enorme galsteen, zo blijkt, van iemand die er in de Middeleeuwen aan is gestorven. Ernaast ligt iets wat op het eerste oog lijkt op een brein van wortels. Het blijkt precies dat te zijn: een netwerk van wortels van een klimop, die in de schedel van een klein kind nestelde en vervolgens in de vorm van haar schedel groeide. Het ding werd in de 17e eeuw gevonden op de Oude Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Hoewel het meisje in kwestie er niet aan is gestorven (de plant groeide pas na haar dood in haar schedel), voel ik me bij het zien van de plantenschedel een beetje verdrietig.

Voor mensen met smetvrees of een lichte maag is de tentoonstelling misschien niet het leukste uitje dit weekend. Maar wie gaat er serieus op ‘uitjes’. Ga dit gewoon zien als je in de buurt bent. Je staat waarschijnlijk met twintig minuten weer buiten met een compleet nieuwe blik op het menselijk lichaam, en hoe we dat blijkbaar delen met miljoenen andere kleine levende wezens.

Gare du Nord is nog tot en met 15 augustus te zien bij de Waag Society. Zie de website voor meer info en openingstijden.