FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Klimaatwetenschappers vinden onverwachts de oudste boom van Europa

De oudere aseksuele bomen tellen niet mee, want die zijn eigenlijk niet meer dezelfde boom.
Beeld:Oliver Konter

Ongeveer rond dezelfde tijd dat Viking Leif Erikson werd geboren in IJsland, begon er een nieuw leven aan de andere kant van het Europese continent, in het huidige Noord-Griekenland. Hoog in het Pindosgebergte begon een dennenboom wortel te schieten, die 1.075 jaar later door een trio van wetenschappers uit Zweden, Duitsland en de Verenigde Staten benoemd zou worden tot oudste boom van Europa.

Eigenlijk zijn er andere bomen in Europa die ouder zijn, zoals de Llangernyw taxusboom in Wales of de Fortingall taxusboom in Schotland. Die worden op een leeftijd van 2.000 en 3.000 jaar geschat. Het punt is echter dat deze bomen – taxusbomen, kastanjebomen of andere gekloonde bomen – een aseksueel reproductiesysteem hebben en de nieuwe boomscheuten fuseren met oude, zelfs als de oorspronkelijke boomstam afsterft. De boomscheuten zijn vervolgens allemaal verbonden aan hetzelfde wortelstelsel en de individuele bomen houden het meestal niet langer dan een paar honderd jaar vol. Het wortelstelsel is dus misschien wel 3000 jaar oud, maar de bomen zelf niet.

De boom in Griekenland, door het team vernoemd naar "Adonis" de Griekse god der schoonheid en verlangen, is helemaal op zijn eigen wortels gegroeid. Het is dezelfde boom die daar een millennium geleden al is geworteld. Het is vooral bijzonder dat het team de precieze leeftijd weet. Toen ze een monster van het hout analyseerden voor hun onderzoek naar de geschiedenis van het klimaat, telden ze precies 1.075 ringen van buiten naar binnen.

"Het is bijzonder dat dit grote, complexe en indrukwekkende organisme het zo lang in zo'n onherbergzaam milieu heeft uitgehouden, in een land met een 3000 jaar oude beschaving," zegt Paul J. Krusic van de Universiteit van Stockholm in Zweden, die de expeditie heeft geleid.

"Ik ben onder de indruk, als je nagaat door hoeveel menselijke geschiedenis deze boom is omringd: het Byzantijnse rijk, het Ottomaanse rijk, en alle mensen die in deze regio geleefd hebben," zegt Krusic. "Zo veel dingen zouden tot de ondergang van deze boom geleid kunnen hebben. Gelukkig is dit bos amper aangeraakt over de afgelopen duizend jaar."