Waarom lijken deze aardbeien rood?

Dit weekend is twee jaar geleden dat The Dress het internet in twee kampen opdeelde. Meer dan een week lang ging het gesprek over of de jurk nu zwart met blauw was of wit met goud. Nu is er een nieuwe foto die het hele internet bezighoudt.

This picture has NO red pixels. Great demo of color constancy (ht Akiyoshi Kitaoka) pic.twitter.com/pZHvbB6QHE
— Matt Lieberman (@social_brains) 27 februari 2017

Deze foto is gemaakt door Akiyoshi Kitaoka, een professor psychologie aan de Ritsumeikan Universiteit in Japan. Hij specialiseert zich in het maken van optische illusies (zijn twitterfeed is verbluffend). Zoals je in de foto hierboven ziet, bevat deze geen rode pixels, maar toch zijn de aardbeien die je ziet duidelijk rood. Veel twitteraars probeerden dit te verklaren, maar een persoon toonde aan dat de pixels die we zien eigenlijk grijs (en een beetje groen) zijn.

@social_brains I isolated a few of the colors that appear most "red" in the strawberries and put them on the white background to the right. pic.twitter.com/GJJ9PJqNxt
— Carson Mell (@carsonmell) 28 februari 2017

Hoewel iedereen dit keer hetzelfde ziet, wordt deze optische illusie door hetzelfde fenomeen veroorzaakt als wat in 2015 de chaos rond The Dress veroorzaakte. Dit heet kleurconstantie. Dat is de manier waarop je hersenen de kleur van de omgeving corrigeren als het gefilterd wordt door ander licht.

Als je om je heen kijkt, is het licht dat in je oog valt gemaakt van verschillende golflengtes. De golflengtes zijn afkomstig van pigmenten van de dingen om je heen en het licht dat er op schijnt.

"Wanneer je buiten rondloopt met een blauwe lucht dan beïnvloedt deze blauwheid alles wat je ziet," vertelt Bevil Conway, een expert op het gebied van visuele waarneming. "Als je een rode appel mee naar buiten neemt en de lucht is blauw, dan komen er meer blauwe golflengten in je oog. Als je dezelfde appel onder een fluoriserende lamp of gloeilamp bekijkt, zijn de pigmenten exact hetzelfde. Het spectrum van het licht is alleen anders en dat het maakt het spectrum wat je waarneemt met je ogen ook anders."

Aangezien veranderingen van kleur door andere lichtspectra super onhandig is (het zou bijvoorbeeld super verwarrend zijn als een rijpe banaan 's ochtends geel eruit ziet en 's middags groen), hebben onze hersenen kleurcorrectie ontwikkeld. Dit zorgt ervoor dat kleuren er hetzelfde uitzien in welk licht dan ook.

"Op deze foto heeft iemand heel slim het beeld gemanipuleerd. De objecten die je bekijkt zouden normaal gesproken achromatisch of grijs zijn, maar de lichtbron die je brein waarneemt, heeft een blauwachtige component," vertelt Conway. "Je hersenen denken dat het licht waarin je de aardbeien bekijkt een blauwe component heeft en daar wordt je zicht op aangepast. Wanneer je de grijze pixels weglaat uit deze blauwe bias, blijf je met rood over."

Conway vertelt ook dat we aardbeien sterk associëren met de kleur rood en we daarom eerder geneigd zijn de pixels als rood te zien.

Kleurconstantie was dus de reden geweest dat mensen de The Dress anders zagen. De lichtbron was namelijk heel onduidelijk en hun hersenen hebben voor verschillende soorten licht gecorrigeerd, waardoor de jurk er anders uit kwam te zien. Je zou denken dat we ons lesje onderhand wel hadden geleerd, maar de waarneming van kleur blijft ons nog steeds fascineren. Zeker wanneer je wat anders lijkt te zien dan je buurman.