Is het mogelijk om racisme te genezen?

Het zal je niet ontgaan zijn dat het afgelopen jaar in het teken stond van de discussie over hoe we moeten omgaan met mensen die een veroordelende en soms ronduit racistische kijk op de wereld hebben – en de vraag of we überhaupt met dit soort mensen moeten omgaan.

Dit debat is via twee kanten te benaderen. De eerste is kort omvat door te zeggen "Krijg lekker de tering: jouw vooroordeel is jouw probleem — waarom zouden mensen met een andere kleur of geaardheid dan jij moeite moeten doen om een probleem op te lossen dat ze niet zelf maken.

De tweede aanpak gaat uit van meer inlevingsvermogen — door mensen om te praten — hoe weerzinwekkend hun overtuiging ook is. Aan het eind van 2016 maakte Barack Obama duidelijk dat deze strategie zijn voorkeur heeft. "Er zijn maar weinig gevallen geweest waarin ik zei: 'Nou, dat was racistisch, jij bent racistisch… Ik denk niet dat proberen om de beste kant van mensen aan te spreken, zoals Lincoln zei, het probleem zomaar oplost."

Hoewel deze discussie eerder te veel dan te weinig tweets en woedende posts teweeg heeft gebracht, is er maar weinig data beschikbaar over wat echt werkt. Maar in April afgelopen jaar werd er een onderzoek gepubliceerd dat een antwoord kan bieden. Het verminderen van langdurige transfobie: Een werkveldexperiment voor deur-tot-deurwerving, door David Broockman en Joshua Kalla, werd geprezen als het eerste grote experiment dat duidelijke resultaten behaalde in het op lange termijn veranderen van vooroordelen.

Simpel gezegd draaide dit experiment precies om hoe deur-tot-deurwerving (het aanbellen bij mensen om ze ervan te overtuigen op een bepaalde partij of kandidaat in verkiezingen te stemmen) meestal werkt. Over het algemeen overspoelt de werver zijn doelwit met informatie en statistieken, zo snel als hij kan. In dit experiment gebruikten Broockman en Kalla technieken die ontworpen zijn in samenwerking met het Los Angeles LGBT Center en lieten ze de kiezer het meest praten.

Met wetgeving over transgenderrechten als beginpunt, zorgden Broockman en Kalla ervoor dat mensen begonnen te praten over hun eigen ervaringen met discriminatie. Zodra ze een niet-veroordelende gemeenschappelijke deler vonden, kregen zelfs de kiezers die in eerste instantie vijandig of transfobisch waren empathie, en zeiden ze dat ze voor transgenderrechten zouden stemmen.

Het is cruciaal om op te merken dat deze verandering van standpunt zelfs standhield na drie maanden waarin de proefpersonen werden gebombardeerd met anti-transgenderreclames. Het waren unieke resultaten, die geprezen werden als "monumentaal" door Betsy Levy Paluck, de belangrijkste professor op dit gebied. Het onderzoek werd meteen gezien als een krachtige onderbouwing voor de strategie om mensen niet "op hun plek te zetten," maar om empathie en gelijke grond te creëren.

Ik sprak af met David Broockman om te praten over wat het onderzoek betekent het klimaat waar we ons in bevinden begin 2017 – een klimaat waarin xenofobie de boventoon voert, opgestookt door de politiek van Trump en verschillende rechts-populistische partijen in Europa.

"Het grootste deel van experimenten over vooroordelen vindt plaats in het lab," zegt Broockman. "Ons experiment was uniek omdat we in de echte wereld waren, en de uitkomst maanden later nog steeds relevant was. Onze methode is gebaseerd op 'actief verwerken' — wanneer je een kiezer zo ver krijgt om te praten, krijg je hem ook zo ver om te denken. Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer mensen meer inspanning moeten leveren om betrokken te zijn, ze meer open staan voor andere geluiden, en er een grotere kans is dat ze zich herinneren wat ze besloten hebben. Het is een simpelweg een zaak van tijd en moeite."

Het idee dat mensen opener bij een onderwerp betrokken raken wanneer ze gedwongen worden om dieper na te denken klinkt natuurlijk logisch. Maar het is interessant hoe Broockman en Kalla's methode gebruik maakt van de problematische dynamiek van de bevestiging van vooroordelen (mensen vatten nieuw bewijs op een manier op die bevestigt wat zij al geloofden) en het "Backfire Effect" (wanneer mensen die geconfronteerd worden met tegenstrijdige feiten daadwerkelijk dieper graven in hun eerder bestaande vooroordelen).

"We gebruiken Actief Perspectivisch Praten — we zorgen ervoor dat mensen praten over hun eigen ervaringen," zegt Broockman. "We overspoelen ze niet met informatie; het is beter als ze over hun eigen leven praten. Als ze iets discriminerends zeggen vraag je, 'Nou, heeft iemand jou ooit zo behandeld?' Dan realiseren ze zich: 'Wacht, ik heb misschien nog nooit een transgender persoon ontmoet, maar nu zie ik dat we iets overeenkomstig hebben..' Wanneer mensen hun eigen verhaal vertellen, voelen ze zich meer betrokken bij de ervaring."

Dit klinkt allemaal fantastisch, en het is geweldig dat het schijnt te werken, maar a) hoe makkelijk is het om tot een racist, homofoob of transfoob door te dringen in een gevoelig gesprek van twintig minuten? En b) hoe groot is de kans dat ze echt in hun eigen ervaringen gaan graven? Is het niet een beetje te optimistisch? Misschien verassend, maar Broockman lijkt dit zwaarder op te nemen dan een deel van de hysterische media die over zijn werk schrijven.

"Ik denk niet dat de les die hiervan getrokken kan worden is dat het nooit productief is om mensen racist of transfoob te noemen — we hebben dat niet geprobeerd [dus] we weten het niet," zei hij. "Het is ingewikkeld. Maar het idee dat het misschien logisch is om een persoon te nemen die racistisch of transfobisch is en die te doen geloven dat-ie iets te verliezen heeft als hij dat uitdrukt.. experimenten suggereren dat dat bruikbaar kan zijn. Het is cruciaal dat mensen die houding minder vaak overbrengen op hun kinderen."

Broockman erkent ook dat de discussies in zijn onderzoek plaatsvinden in de echte wereld – terwijl de meeste gesprekken over dit onderwerp zich online afspelen.

"Persoonlijke gesprekken hebben de speciale kracht om mensen te laten nadenken en zich open te stellen. Ik weet zeker dat mensen dat al wel een beetje doen op bijvoorbeeld Reddit, maar misschien zijn er dingen die we kunnen ontwikkelen om ervoor te zorgen dat mensen zich online meer openstellen voor nieuwe ideeën — ik zou hier graag een onderzoek naar willen doen…" zegt Broockman. "Maar ik blijf optimistisch over wat ik zag toen ik aan het werven was: dat veel van de deelnemers aan de ruzies op Twitter geloven dat iedereen rondloopt met de impuls om zich in te graven. Maar vaker wel dan niet zien we dat wanneer je bij mensen aanbelt en naar ze luistert en met ze praat, dat mensen heel open zijn en hun onzekerheid uiten — de meeste normale mensen doen dat."

Dus is er een simpele formule te vinden om racisme op te lossen? Helaas niet. 'Racist!' roepen naar een racist is nooit de beste reactie, maar soms is het de enige reactie die je hebt, en het is sowieso beter dan niet reageren. Er is geen antwoord voor het neerhalen van vooroordelen. Het is een zwaar, moeilijk gevecht. Het is een gevecht waarvoor tijd, energie en meerdere strategieën nodig zijn. En het is een strijd die we de komende jaren allemaal zullen moeten voeren.