De seksuele expositie van Ellen Cantor uit 1993 is nu krachtiger dan ooit

In het begin van de jaren negentig was de seksuele revolutie misschien al lang geleden, maar voor een galerij die gevuld was met erotische schilderijen, BDSM-fotografie en naakte performances was het misschien nog iets te vroeg. In 1993 stelde Ellen Cantor een tentoonstelling samen van 25 jaar aan seksuele kunst door vrouwen. Nu, 23 jaar later, is een heruitvoering van Coming to Power: 25 Years Of Sexually X-Plicit Art By Women vanaf 16 oktober te zien in de Maccarone Gallery in New York.

In 2013 overleed Cantor aan kanker en verloor de kunstwereld zo een van haar meest visionaire voorvechters. Haar expositie, met veel werk van vrouwen die ze hielp om bekend te worden, is nu relevanter dan ooit. Naast de baanbrekende werken over vrouwelijke seksualiteit, was de originele tentoonstelling een van de eerste groepstentoonstellingen waarin feministische kunst centraal stond. De hoeveelheid vrouwen die tussen de late jaren zestig en de vroege jaren negentig bezig waren met deze baanbrekende kunst was enorm. Coming To Power bevatte onder meer Yoko Ono’s voorbehoedsmiddelen, Object In Three Parts - Revolution, uit 1966, en beelden van Carolee Schneemanns performances uit de jaren zeventig waarin het lichaam centraal stond. Hannah Wilke was ook onderdeel van de expositie, met kauwgomsculpturen die leken op kleine vagina’s, die dan weer hingen naast Nan Goldings softcore foto’s van hardcore levens.

Voor de huidige heruitvoering van de tentoonstelling uit 1993, hebben curatoren Pati Hertling en Julie Tolentino de werken van alle kunstenaars die in de originele expositie stonden kunnen opsporen. “(De kunstenaars) hadden allemaal het gevoel dat de expositie enorm krachtig was, maar dat de wereld hier in 1993 nog niet klaar voor was. Nu de tentoonstelling terug is, zeggen de kunstenaars dat ze toen al heel goed wisten dat hij zo belangrijk was,” vertelt Tolentino aan The Creators Project. “Het was in de tijd pas de derde expositie voor de David Zwirner Gallery ooit. Veel van de kunstenaars stonden toen nog niet op de kaart,” vertelt Hertling. “Maar iedereen was enthousiast om opnieuw samen te komen.”

Toen Cantor haar idolen en leeftijdsgenoten voor Coming to Power bij elkaar bracht, was de canon van expliciet seksuele kunst van vrouwen nog jong. De expositie bracht toen een ode aan een oudere generatie kunstenaars die er in de jaren zestig en zeventig voor vochten om de erotica op de mannenwereld te heroveren. Daarnaast gaf Cantor ruimte aan de jongere generatie, die kunst maakte die aanzette tot seksuele opwinding. Volgens Tolentino probeerden toen veel vrouwen, weliswaar geïsoleerd maar op een vergelijkbare manieren, misogynie aan te kaarten. Door deze kunstenaars samen te brengen, toonde Cantor aan dat de beweging groot was dan iedereen dacht.

Ze zorgde ervoor dat de stemmen van vrouwen gehoord werden en vandaag de dag is haar invloed op de kunstwereld nog steeds te zien. Deze herfst alleen al, zijn er zeven aparte exposities die een ode aan Cantor brengen. Ook al voelt het nogal bitterzoet aan om haar werk postuum te vieren, is het een mooie waardering voor haar langdurige strijd voor de vrouwelijke seksualiteit. “Het is een enorme periode, die 25 jaar voor 1993, maar het toont hoe de feministische cultuur veranderde samen met de uitvinding van de pil en met de opkomst van vrouwen die de vrijheid namen om kunst te gaan maken, in plaats van huisvrouw te worden. De expositie is eigenlijk een brok kunstgeschiedenis die op je inwerkt. Dat was gewoon wat er op dat moment allemaal speelde,” zegt Tolentino.

Coming to Power: 25 Years Of Sexually X-Plicit Art By Women is vanaf 16 oktober in de Maccarone Gallery in New York te zien.