Er zit een luchtje aan de goededoelenfilm Kony 2012

Waarschijnlijk heb je vanmiddag gehoord dat iets genaamd Kony 2012 het internet heeft overgenomen. Als je nog niet weet wat de deal is: Kony 2012 is een film die geproduceerd is door liefdadigheidsinstelling Invisible Children om het bewustzijn over de kindsoldaten in Uganda te vergroten. Sinds de film op 5 maart uitkwam, is deze al een paar miljoen keer bekeken. Zie hier:

En dat is op het eerste gezicht een goede zaak. Joseph Kony en zijn Lord’s Resistance Army ontvoeren kinderen en leiden ze op tot moordenaars. Dat doen ze al jaren, dus is het goed dat er een instelling is die aandacht vraagt voor het kwaad dat Kony heet - zodat Amerikaanse politici gedwongen worden een einde te maken aan de tragiek van de kindsoldaten. Toch?

Het blijkt dus allemaal iets ingewikkelder te zijn. Je hebt misschien gemerkt dat bij ALLES wat op het internet gebeurt er altijd wel iemand is die daarover zeikt. Natuurlijk gaat dat meestal nergens over, maar zo nu en dan neemt iemand de tijd om flink te zeiken op iets of iemand die het echt verdient - zoals dat gedoe rondom SOPA, bijvoorbeeld. Wanneer mensen iets geweldig vinden, zijn er altijd wel mensen die datzelfde haten.

Het is dus vrij voorspelbaar dat sommige mensen zeiken op Kony 2012, hoewel ik me kan voorstellen dat de mensen van de liefdadigheidsinstelling het gezeik afwimpelen als gedachteloos cynisme. Want als iets zo groot wordt dat Rihanna erover twittert, dan kun je erop rekenen dat mensen achterdochtig en jaloers worden en het proberen te verpesten. Sommige types zijn gewoon dwars, toch?

Dat gezegd, hier hebben we een aantal van de grootste kritiekpunten die Invisible Children en Kony 2012 te verduren hebben gekregen:

Kritiek #1: Invisible Children is een financieel verdachte organisatie.  

Deze cijfers circuleren op het internet:

Het is natuurlijk onmogelijk om alle motieven van Invisible Children te begrijpen met alleen deze cijfers. $89,000 is een heel mooi loon, maar maakt dat echt zoveel uit? Dat de kosten hoog zijn in vergelijking met de inkomsten is ook niet echt verrassend. De doelstelling van Kony 2012 is om bewustzijn te creëren. Mensen doneren zodat ze kunnen voldoen aan hun plicht om de Oegandese problemen op de kaart te zetten. En dankzij een film op YouTube weten nu miljoenen mensen ervan. Succes! Toch?

Kritiek #2: De financiën van Invisible Children zijn ondoorzichtig

Volgens sommige bronnen op internet weigert Invisible Children samen te werken met het Better Business Bureau, een organisatie die de ethische kern van bedrijven onderzoekt.

Daarnaast is - volgens de Charity Navigator (een website waarvan ik tot vandaag niet wist dat die bestond) - Invisible Children indrukwekkend ondoorzichtig.

Kritiek #3: Invisible Children liegt.

Volgens een artikel dat gepubliceerd is door de Council on Foreign Relations:

“Organisaties [als Invisible Children] manipuleren in hun campagnes feiten voor strategische doeleinden, overdrijven de grootte van de LRA (Lord’s Resistance Army), het aantal ontvoeringen en benadrukken het gebruik van onschuldige kinderen als soldaten en portretteren Kony – een onmens, dat is wel zeker – als een kwaadaardige belichaming van het kwaad.”

Kritiek #4: Invisible Children wil Oeganda met wapens overspoelen.

Oké, dit is een afbeelding van Jason Russel, Bobby Bailey en Laren Poole, de filmmakers die Invisible Children hebben opgericht en Kony 2012 hebben gemaakt.

O jee. Slecht idee, mannen. Het eerste wat ik zou doen als VICE me naar Congo stuurt, is een profielfoto van mezelf met een geweer maken. Maar ik ben dan ook niet aan het lobbyen voor de Sudan People's Liberation Army (die overigens beschuldigd worden van verkrachtingen en plundering, en bewapend worden door Amerika).

Ik ben geen expert, maar heeft de geschiedenis niet allang bewezen dat het  bewapenen van een groep mannen om een andere groep mannen te doden geen goed idee is? Leidde dat niet tot etnische zuiveringen, extremisme, wraak, conflict en algehele misère? Misschien niet, maar zoals ik al zei: ik ben geen expert.

Kritiekpunt #5: De medewerkers van Invisible Children zijn douchebags

De eerste keer dat ik de Kony 2012-video keek, werd ik plotseling met mijn oppervlakkigheid geconfronteerd. Ik kon bijna niet door de zelfgenoegzame indie-vibe heen prikken. Het deed me denken aan zo'n manipulatieve technologiereclame, of aan die clip van Kings of Leon waarin ze feesten met zwarte families, of die 30 Seconds To Mars-clip met al die kinderen die praten over hoe de muziek van Jared Leto hun leven redde. Kijk nog eens de eerste paar seconden van de video. Het is pompeuze lariekoek zonder enige fucking relevantie.

De boodschap (‘Stop de kindermoordende klootzak Kony’) is echter erg krachtig. Dus ik zette me even over mijn cynisme heen.

Onterecht, misschien. Chris Blattman, assistent Professor Politicologie en Economie aan Yale, schreef deze blog over Invisible Children, waarin hij de organisatie in principe uitmaakt voor een stel prutsers. Hij dist hun 'hipsterstropdas' en cowboyhoeden en gaat daarna over in beschuldigingen van post-kolonialisme.

……………………………………………………….

Dus ik bevind me nu in een moeilijk parket. Ik maak me zorgen dat de echte reden waarom ik de nadelen van het Kony 2012-fenomeen ben gaan zoeken simpelweg is dat ik een snob ben. Een snob die er van houdt om andermans plezier te verpesten. En gewoon omdat ik het promotiefilmpje dat ze maakten beschamend geproduceerd vind. Vreselijke redenen om een goed doel te negeren.

De film Kony 2012 begon toen de filmmakers naar Oeganda gingen en daar een jongen ontmoetten die zo getraumatiseerd was door zijn ervaringen dat hij zelfmoord overwoog. Oog in oog met de afschuwelijke realiteit van de gruweldaden deden de westerse filmmakers wat ik hoop dat ik ook zou doen: deze mensen helpen, op welke manier dan ook. Met dit gegeven in het achterhoofd: wat maakt het dan uit dat de filmmakers zo goed betaald worden? Wat maakt het uit dat ze losjes met feiten omgaan? Wat maakt het uit dat het goede doel niet transparant is? Maakt het uit dat ze naïeve sukkels zijn die denken dat de blanken Afrika even moeten redden? Of zijn dat allemaal pompeuze hypotheses van Westerlingen met genoeg geld, informatie en opleiding om neer te kijken op een simpele, aardige geste?

Is het niet beter om te stoppen met zeiken en noodlijdende kinderen te gaan helpen? Of is dat het soort blinde interventionisme dat voor landen als Afghanistan leidt tot lange, lange oorlogen?

Ik weet het ook allemaal niet.

(Dank aan alle blogs en mensen op Reddit wiens argumenten ik gestolen heb, trouwens)

Om meer te betekenen voor Kony 2012 klik je hier

Of voor meer informatie over waarom je dat niet moet doen, hier

En mocht je trek hebben in meer lijdende mensen op het Afrikaanse continent:

The VICE Guide To Congo