Je kan nu Mark Rutte-stickers sparen als je laat zien dat je daar recht op hebt

Sinds voetbal is uitgevonden wordt er gebakkeleid over wat het perfecte systeem is om dit spel in te spelen. Teams als het AC Milan van Ruud Gullit en het Barcelona van Guardiola worden genoemd als het gaat om het benaderen van perfectie – teams waardig om te vereeuwigen in een mooi boekwerk, me dunkt – maar ik durf m’n hand er voor in het vuur te steken dat er nog nooit iemand in dezelfde adem de VVD-fractie heeft genoemd. Toch is er nu, naar aanleiding van het EK, een stickerboek waarin je al je liberale helden kunt plakken, duidelijk geïnspireerd door de Panini-uitgaves. En met dit concept is een heleboel mis. 

Het begint al met de aankondiging op Instagram. Demissionair minister-president en VVD-aanvoerder Mark Rutte staat, als het blije en vastberaden ei dat hij is, voor een rommelige boekenkast in wat hoogstwaarschijnlijk de saaiste ruimte van het land is. In zijn hand houdt hij met ongepaste trots een stickeralbum vast, dat hij het enige officiële – met de nadruk op officiële, alsof er een enorme zwarte markt is waar ongeautoriseerde bootleg stickeralbums met zijn hoofd erop worden verhandeld – VVD-stickeralbum noemt. Natuurlijk staat hij zelf prominent afgebeeld op de omslag en siert zijn handtekening zijn eeuwige witte overhemd. 

Hij belooft in de aankondiging dat er in die hemeltergend saaie ruimte een hele tafel vol met exemplaren ligt. Na de riante overwinning van zijn partij verbaast niets mij nog, dus er zullen vast en zeker een hoop mensen zijn die een stickerboek willen bemachtigen. Maar voor niets gaat de zon op, natuurlijk. Dit album krijg je niet bij de aanschaf van twee flessen stoutmoedige viognier of een jerrycan brandstof voor in je sloep, nee nee. De enige mensen die kans maken op een exemplaar zijn de mensen die goed genoeg kunnen verwoorden waarom ze daar recht op hebben. Mijn God. 

Het recht op een paar stickers van het team dat dit land al jaren stelselmatig aan het afbreken is wordt gepresenteerd als het grootst denkbare goed. Dat is een belachelijk geval van zelfoverschatting, maar het ligt eerlijk gezegd wel een beetje in de lijn der verwachting. Zij bepalen al tijden wie er recht heeft op basale dingen als studeren zonder jezelf vuistdiep in de schulden te steken (mensen met rijke ouders) en de kans op het kopen van een huis (mensen met rijke ouders), dus dan kan het recht op stickers er ook nog wel bij. En om het nog erger te maken: de stickers in kwestie zijn alleen te ruilen met de andere mensen die er recht op hebben - een gierende metafoor voor alle sociale en economische ongelijkheid in Nederland. Noem het een elitair, non-inclusief denkpatroon, verwerkt in een plaksysteem. 

Maar goed, dit is slechts vorm, en marketingtechnisch past het precies in het VVD-straatje, dus daar is eigenlijk weinig op aan te merken. Nee, dan de inhoud. Een dag voor de aankondiging van Rutte werd er al een mogelijke sticker-opstelling gepubliceerd op Instagram, en daar was zeker het een en ander aan op te merken.

De gekozen formatie is een stabiele 5-3-2, wat in principe zeer verstandig is voor een elftal waarin het ontbreekt aan daadkracht. Maar wat er echt uitspringt in deze opstelling is de bitterbal die centraal op het middenveld staat geposteerd. Hoogstwaarschijnlijk is die daar geplaatst omdat niemand in de hele geschiedenis elf VVD-politici kan opnoemen waar geen schandaal aan kleeft, maar onbewust wordt hier wederom de draak aangestoken met onze snackcultuur. Mark Rutte heeft al bewezen dat hij werkelijk geen idee heeft van de bittergarnituur-etiquette; toen de terrassen weer tot zes uur open mochten was de leidende gedachte daarachter dat we wel een drankje konden doen, maar de bitterbal over zouden slaan.

Het idee dat het sparen en plakken van VVD-koppen een recht is dat je moet verdienen is angstaanjagend, en de inhoud is dus ook nog eens ronduit slecht. Maar wat me misschien nog wel het meest dwars zit bij deze halfbakken marketingstunt, is dat het heel simpel gezegd een ontheiliging is van de Panini-stickeralbums. Die albums zijn gestileerde, prachtig vormgegeven boekwerken waarin je alle gelukzalige momenten die je hebt beleefd aan een toernooi kunt bewaren voor in de eeuwigheid. Voetbalplaatjes, wuppies, brulshirts; we hebben in Nederland het ongelofelijke vermogen om waardeloze, in bulk geproduceerde troep te verheffen tot symbolen die een toernooi, en daarmee een tijdsgeest, voor eeuwig vastleggen. En dat is walgelijk, maar ook speciaal genoeg om vrij te houden van glimmende VVD-gezichten.