Hoe mijn ayahuascatrip in een Duits vakantiepark uitliep op een hysterische chaos

Ayahuasca is (samen met dat domme spaghettimonstergeloof) misschien wel een van de vaakst gepitchte onderwerpen voor een VICE-verhaal ooit. Er is genoeg over geschreven de afgelopen jaren, maar deze week ging het opeens weer over de tripthee, toen de Volkskrant meldde dat experts waarschuwen voor incompetente sjamanen.

In 2014 schreven we over kwakzalvers in het ayahuasca-circuit in Zuid-Amerika, maar de beunhaassjamaan rukt nu dus ook op in Nederland en Europa.

Het leek ons een goede aanleiding om te bellen met een vriend die vorig jaar een ayahuascaceremonie bijwoonde die compleet uit de klauwen liep. De vriend woont in Berlijn en de ceremonie vond daar in de buurt plaats.

Zowel een vriend als mijn vriendin hadden eerder een ayahuascasessie bij deze sjamaan gedaan, dus dacht ik dat het snor zou zitten. Het was een klein, gezet mannetje uit de Amazone, die Juan heette en nauwelijks Engels sprak. Ik had me per mail aangemeld en een aanbetaling gedaan, en een paar dagen voor het weekend van de sessie kreeg ik de locatie toegestuurd: het kleine Duitse dorpje Buckow, een kilometer of vijftig ten oosten van Berlijn.

Na de aanbetaling verhoogden ze de prijs van 300 naar 315 euro, omdat het extra luxe zou zijn. Luxe bleek het totaal niet te zijn; na een flinke treinrit kwam ik aan in een soort vakantiepark waar ook wandelaars en gezinnen met jonge kinderen verbleven, en ik kreeg een slaapzaal toegewezen waar zes stapelbedden in stonden. Er hing een raar sfeertje, want niemand kende elkaar. Nadat iedereen z'n spullen had gedropt verzamelden we in de ceremoniekamer – een grote ruimte in een van de twee gebouwen die er voor onze groep waren gehuurd. Ik was vergeten een emmertje mee te nemen, wat overal op internet werd aangeraden aangezien je vreselijk gaat kotsen van dat spul, dus had ik behalve mijn matje ergens een prullenbakje vandaan gevist.

Er wordt aangeraden om dit soort sessies met maximaal tien à twintig mensen te doen, maar ik denk dat wij wel met een stuk of vijftig mensen waren. De matjes van mensen lagen zo goed als tegen elkaar aan, met hele smalle wandelpaden ertussenin. De verhuurder van het park, een onzeker ogende, bleke jongen die geen idee had wat wij kwamen doen, liep vlak voor alles begon nog per ongeluk de zaal in, en zag een grote groep mensen met emmertjes op matjes zitten wachten. Geen idee wat hij gedacht moet hebben.

Sjamaan Juan droeg een normale spijkerbroek en shirt, maar ook een tooi op z'n hoofd. Hij had twee hulpjes: een Scandinavische man die sjamaan-in-opleiding was, en een hippie-achtige vrouw die verantwoordelijk was voor het zakelijke gedeelte – vlak voor de sessie kwam ze geld innen van degenen die nog niet betaald hadden.

De ceremonie begon met een uitleg over wat je wel en niet moest doen. Zo werd er gezegd dat je niet mocht schreeuwen, elkaar met rust moest laten, en dat je om hulp kon roepen als er iets niet goed ging. Dat klonk goed. Helaas gebeurde precies het tegenovergestelde van deze dingen.

De ceremonie begon met een aantal zegeningen van de sjamaan, waarna iedereen in de rij kon gaan staan voor z'n eerste kopje, dat iedereen uit één en hetzelfde kopje dronk. Daarna ging iedereen terug naar z'n matje en begint het grote wachten. Bij mij begon het trippen na een uur of twee. De sjamaan ramde onophoudelijk op zijn gitaar, en heeft dat de hele nacht volgehouden. De hele tijd één en hetzelfde lied. Ook had hij geloof ik een fluit waar hij soms even op speelde. Na een tijdje liep hij door de ruimte om een tweede kopje uit te delen. "Second cup," zei hij met monotone stem bij iedere deelnemer. "Second cup…" Af en toe stopte hij even met gitaar spelen en liep hij door de ruimte met wierook, en spoot hij soms met wc-verfrisser in je gezicht. Toen ik toiletverfrisser op mijn tong proefde vroeg ik of hij in godsnaam kon wieberen.

Na de derde ronde ("Third cup… Third cup…") ben ik in een diepe trip beland. Het was een hele rare reis door een soort spacelandschap, waarbij ik soms over mezelf en al mijn onzekerheden nadacht. Het was niet per se onprettig, maar er waren momenten waarop ik me afvroeg waarom ik hier in godsnaam aan meedeed. Bijvoorbeeld als ik gitzwarte poep zat uit te kakken – je moet vreselijk poepen en overgeven van dat spul – terwijl ik om me heen allemaal mensen hoorde brulkotsen.

De volgende ochtend dacht ik dan ook: ajuus, de mazzel, ik ga lekker weg. Maar gedurende de dag begon ik me beter te voelen en op een gegeven moment dacht ik: ik moet toch ook de tweede nacht maar doen. Het enige was dat ik de nacht ervoor zo compleet gestoord was geworden van het eentonige gejengel van de sjamaan en zijn gitaar, dat ik ergens anders wilde liggen. Nadat de tweede ceremonie van het weekend begon en ik een eerste kopje had gekregen, vond ik een stil kamertje in het gebouw, waar ik mijn matje neerlegde. Ik heb daar in mijn eentje wat lopen spacen, maar viel na een tijdje in slaap.

Ondertussen was in de andere zaal complete massahysterie uitgebroken.

De volgende ochtend aan de ontbijttafel begon zich te ontvouwen wat zich allemaal had afgespeeld. Lag iedereen de eerste avond nog op z'n matje, tijdens de tweede ceremonie was iedereen krijsend aan het rondrennen. Ik herinner me nog vaag dat ik op een gegeven moment naar de wc ging en zeker twintig mensen tegenkwam – kruipend, rennend, half op de trap liggend. Ik zag mensen verward ronddolen, en overal waren mensen aan het kotsen en aan het schijten. Het voelde alsof ik in Dawn of the Dead rond liep, en ben gauw weer gaan slapen.

Het idee dat je elkaar met rust moet laten is niet zo gek, want als je te veel met elkaar interacteert kan het zijn dat er iemand een bad trip heeft en dat die duistere energie als een vuurtje door de zaal gaat. Dat was precies wat gebeurde: mensen renden achter elkaar aan, duwden elkaar en liepen onophoudelijk te krijsen en te gillen. Eén meisje vertelde dat ze zeker zes uur lang compleet versteend in haar bed heeft gelegen en onophoudelijk dacht dat ze doodging. Niemand kwam haar helpen, want de begeleiders gebruikten zelf net zoveel ayahuasca als de rest, waardoor ze niet in staat waren om te helpen. Sommigen zeiden dat sjamaan Juan de mayhem zelfs leuk leek te vinden en extra hard op zijn gitaar ramde – al kan dat natuurlijk perceptie zijn geweest.

Ik hoorde dat er een jongen de hippie-begeleidster had geprobeerd aan te randen, haar kleren van haar lijf had geprobeerd te trekken en haar had geprobeerd te zoenen. Een andere gast, een hele dikke, ongezond uitziende jongen die aan het begin van de eerste avond onophoudelijk praatte over hoeveel geld hij had verdiend met zijn start-up in consultancy, heeft tot en met zondagavond op zijn matje gezeten, waar hij zat te wiegen als een kind. Toen hij uit zijn trip kwam en zich dat realiseerde, is hij meteen weggegaan. De tweede nacht is hij net als de rest helemaal bad gegaan, en heeft hij de mannen-wc tot aan het plafond ondergesmeerd met schijt.

Weer een andere jongen heeft een complete badkamer gesloopt. Op een gegeven moment hebben ze hem uit de wc-pot moeten trekken, waar hij tot aan zijn oksel in zat te graven, omdat hij dacht dat hij iets kwijt was.

Een jongen vertelde me dat hij ergens op de grond lag, en dacht dat zijn armen, tanden en gezicht eraf aan het vallen waren. Toen er eindelijk een begeleider kwam en hij hem even wilde aanraken om weer bij zinnen te komen, ging hij met zijn hand dwars door de begeleider heen. Blijkbaar was er helemaal geen begeleider.

Er zijn ook een paar mensen naar buiten gerend, waar ze tegen bomen hebben staan schreeuwen en dingen hebben gesloopt. De gezinnen in het park moeten dit gehoord hebben. Net als de verhuurder van het park, die in een kamertje naast de ceremoniekamer sliep, met een heel dun muurtje ertussen.

Mensen zijn door een hele dikke hel gegaan, sommigen zijn in hun hoofd meerdere keren op de avond overleden. De begeleiding heeft, zo is me de volgende ochtend althans verteld, niet of nauwelijks ingegrepen. Tegelijkertijd moet je je bedenken dat alle vijftig mensen driehonderd euro hebben betaald, dus je kunt wel nagaan dat het big business is. Het onophoudelijke, vreselijke gehark van de sjamaan op zijn gitaar, waardoor ik de tweede nacht in een ander kamertje ben gaan liggen, heeft me uiteindelijk behoed voor een vreselijke ervaring. Ik hoop dat dit soort chaotische, helse sessies niet vaker voorkomen, en dat mensen zo goed mogelijk begeleid worden.

*De naam David van Mullen is een gefingeerde naam. De echte naam van de verteller is bij de redactie bekend.