Ik probeerde een week te eten zonder plastic

Door mijn groene vader heb ik plastic altijd als de duivel gezien. Hij vertelde me vaak hoe het de oceaan verpest en dat arme schildpadjes het opaten. Mijn woede werd hierdoor groter dan de berg plastic soep die op de zeeën ronddrijft. Maar het probleem, zo leerde ik al jong, kwam vooral voort uit het feit dat het goedje praktisch overal omheen zat en zo makkelijk in winkels werd uitgedeeld. Ik wil nu niet doen alsof ik een heilige ben. Ik laat vaak genoeg, zonder erbij na te denken, elk los product in een plasticje verdwijnen en koop regelmatig bloemkool in een cellofaantje.

Nu zijn er in Nederland al heel wat stappen gezet: het gratis plastic tasje is sinds begin 2016 verboden, maar het eind is nog lang niet in zicht. Plastic scheiden zit bij veel mensen nog niet in hun systeem. En de laatste verpakkingsvrije winkel sloot in juni zijn deuren omdat er te weinig klanten waren. Daarnaast kun je ook vaak plastic microdeeltjes vinden in bijvoorbeeld veel cosmetica. En al die kleine deeltjes komen uiteindelijk weer in het zeewater terecht.

Nu bestaan er gelukkig steeds meer helden die hier iets aan willen doen. Zo is de 23-jarige Nederlander Boyan Slat van plan om binnen vijf jaar de helft van de plastic vuilnisbelt in de Stille Oceaan op te ruimen. Omdat ik net als Boyan ook iets wil doen, maar ook omdat ik eens wil kijken hoe verdomde moeilijk het is, besloot ik te kijken of het een beetje haalbaar is een week zonder plastic verpakkingen te koken, eten en drinken. Boodschappen doen wordt sowieso een stuk lastiger, maar is het als simpele stadsbewoner zonder boerderij überhaupt mogelijk om iets zonder verpakking te kopen?

Maandag

Ik beland in een broodjeszaak omdat ik een kei ben in voorbereidingen (nee), en dus 's ochtends niet in staat was een ontbijt in elkaar te flansen. Ik vraag nadrukkelijk om een kartonnen beker wanneer ik de verkoopster eerst naar het plastic zie grijpen.

Een simpel brood zonder plastic zak kopen lijkt bijna een bijna onmogelijke taak. Daarom beperk ik me tot fruit, en ben ik voor het avondeten aangewezen op wat slappe groenten uit glazen potjes. 's Avonds lig ik met een ontevreden knorrende maag naar het plafond te staren en vraag ik me af of ik het gewoon de eerste dag al verkeerd heb aangepakt. Ik stel me voor hoe ik aan het einde van de week dood en uitgemergeld zal worden gevonden in mijn huis, met een stukje laminaat tussen mijn tanden.

Gegeten: een (gekocht) broodje avocado, veel fruit, en groenten uit glazen potjes.
Gedronken: sinaasappelsap en water.

Dinsdag

Het kan dus beter met de algemene voorbereiding en daarom vertrek ik de tweede dag naar een plek waar voedsel nog aan planten groeit: mijn ouderlijk huis. Want hoe groen ik mezelf ook wil vinden, ik ben in al die jaren dat ik niet meer thuis woon nog steeds geen moestuin begonnen op mijn bescheiden Amsterdamse balkonnetje.

Sla, rucola, tomaatjes, bramen en allerlei kruiden – nog niet alles is helemaal klaar voor de oogst, maar ik kan toch wat meenemen. Gelukkig kun je met rucola en wat tomaatjes al snel een lekkere salade maken, maar heel vullend is het niet. Daarom haal ik bij een groentewinkel in de buurt nog snel een zoete aardappel. Ik voel me na deze maaltijd eindelijk iets beter, maar het was wel ontzettend moeilijk om hem te bedenken. Ondertussen zit mijn huisgenoot rustig aan een wrap, en voel ik me een beetje een karige student. Om de pijn te verzachten vul ik mijn dieet aan met bier.

Gegeten: gekookte eieren, salade met groenten en een zoete aardappel uit de oven.
Gedronken: water en bier.

Woensdag

De markt wordt mijn beste vriend. Maar dan moet je wel zorgen dat je zelf een bakje of zakje meeneemt. Omdat ik die allebei niet in huis heb, gebruik ik een waszakje waar ik normaal BH's en dunne onderbroekjes in was. Een tip van het alwetende internet.

Vandaag gebruik ik mijn broodtrommel voor noten. Gezond, lekker, en voedzaam. Bovendien snak ik naar iets om de sluimerende trek overdag te stillen. Ik ben enorm tevreden met mezelf.

Er is wel één probleem: de noten die ik koop liggen in plastic bakken. Terwijl mijn broodtrommel wordt volgeladen, vraag ik me af: waar moet ik de grens trekken? Steun ik op deze manier toch in zekere zin de plasticindustrie? Moet ik de arme notenboer een preek geven? Zijn deze plastic bakken een grijs gebied? Ik wil anderen niet lastigvallen met mijn experiment. Daarom is echt gezellig eten met vrienden er ook niet bij. Het plasticvrije leven is eenzaam.

Gegeten: ei, fruit, noten, aardappelen met groenten en een visje.
Gedronken: water met water en water.

Donderdag

Ik snak inmiddels naar een wat meer samenhangende maaltijd en doe daarom toch een poging in de supermarkt – de bron van al dat kwaadaardige plastic uit mijn keukenkastje. Dat gaat mij niet af zonder immense teleurstellingen; kaas kopen zonder plastic is echt onmogelijk.

Gelukkig ben ik niet de grootste vleeseter, want vlees is ook onmogelijk plasticvrij te verkrijgen. Na wat puzzelen blijkt het wel mogelijk een groentecurry te maken met rijst, currypasta uit een glazen potje en kokosmelk. Ik ben in dagen niet zo gelukkig geweest. Helaas is er niemand om de vreugde met me te delen, want door mijn focus op het plasticvrije bestaan ben ik mijn sociale leven uit het oog verloren.

Verder zijn eieren mijn beste vrienden geworden en heb ik zelden in mijn leven op deze manier kartonnen verpakkingen zo gewaardeerd. Mijn avontuurlijke tocht door de supermarkt gaat verder gepaard met gelukzalige verwondering over kleine dingen ("Kijk, melk!"), maar ook met ontgoocheling ("Oh… een plastic dop.").

Gegeten: fruit, noten, groentecurry.
Gedronken: water.

Vrijdag

Het inkopen van fruit en groenten is gelukkig allang het probleem niet meer, en met wat creatief denkwerk heb ik uiteindelijk toch wat alternatieve snacks bedacht die ik prima mag kopen. Zo eet ik vandaag een fantastische loempia opgediend op een kartonnen bordje.

Daarna koop ik een kaas, omdat ik het niet langer volhoud. Ik begin eindelijk te wennen aan deze plasticvrije routine. Toch blijf ik elke dag over mijn keuzes twijfelen. Ik ontvang namelijk geen plastic bij mijn loempia, maar wel allerlei papierafval dat ook niet heel goed voor het milieu is. En er liggen ook nog een boel plastic tasjes uit het (niet al te verre) verleden in mijn meterkast gepropt. Wat is hun lot? Recyclen, hergebruiken, ze ten schande zetten op Youtube?

Gegeten: een loempia, kaas, restjes van gisteren.
Gedronken: water, bier (het is vrijdag).

Misschien kan het allemaal makkelijker dan ik het heb beleefd. Ik ben in ieder geval deze week een stuk creatiever geworden, maar het beperkt je tegelijkertijd heel erg in je mogelijkheden. Buiten rondstruinen op een markt is hartstikke leuk in juni, maar ik kan me voorstellen dat je er minder zin in hebt als het verrekte koud is. Je moet regelmatig meerdere plekken bezoeken voor één maaltijd, en in de supermarkt is variatie ver te zoeken. En natuurlijk heeft niet iedereen een markt in de buurt. Dus ik zie heel Nederland nog niet zo snel plasticloos gaan leven.

Ik let altijd al goed op mijn plastic inkopen en scheid al mijn afval. Maar volledig plasticvrij leven gaat me helaas een stap te ver. Het is lastig de hele dag bezig te zijn met de beperkingen die je jezelf oplegt. Het allerliefst kook ik natuurlijk verpakkingsloos, palmolievrij, biologisch veganistisch, zonder sporen van verzadigde vetten en e-nummers, én lekker, én gezond. Maar in de wereld waar dat mogelijk is, leven we voorlopig nog niet. Maar het kan ook gaan om oplettendheid. Zonder een goedlopende verpakkingsvrije winkel in de buurt is bewust zijn van je gebruik misschien wel het maximaal haalbare. En dit ongemak is het voor mij waard. Denk aan al die schildpadjes.