Verhalen uit de kroeg waar Raymond van Barneveld leerde darten

Het pleintje in Betondorp waar Johan Cruijff zijn eerste balletjes trapte, is legendarisch. Iedereen die iets van Nederlands voetbal weet, kent de oude beelden van een kleine Cruijff, die er een poortje als doel gebruikt. Zo hoort dat ook bij een absolute sportlegende. Maar hoe zit dat met Raymond van Barneveld, de man die darten op de kaart heeft gezet in Nederland? Waar legde de jonge Raya de basis voor zijn legendarische WK-winst in 1998?

Dat was in café The Entertainer in Den Haag. Deze week staat Van Barneveld voor een vol Ahoy te gooien in de Premier League, maar het begon allemaal in die kleine Haagse kroeg. Om erachter te komen hoe dat precies ging, heb ik er afgesproken met de uitbater, Sander Bakker. Hij runt het café al decennia en kent Van Barneveld door dik en dun.

Als ik ‘s middags aankom bij het café, is de zaak eigenlijk nog gesloten. Maar Sander woont erboven, dus hij opent en we gaan aan een tafeltje zitten. Sander is 54 en een echte Hagenees, met een kale kop en een goede Haagse tongval. Binnen staan een paar gokkasten en een hoop drank, en er hangen uiteraard dartborden aan de muren. Overal staan dartbekers op de kasten, ook op de gokkasten. Aan de muren hangen verder ook foto’s van dartavonden en schema’s voor competitieavonden. Want in dit soort cafés worden wedstrijden in de Nederlandse dartcompetitie gespeeld.

Als ik Sander op de foto zet, vindt hij het in het begin wat ongemakkelijk. “Aan het einde van de avond gaat dat altijd makkelijker, dan sta ik hier soms met mijn shirt uit op de bar. Dat moet je eigenlijk niet doen als je zo oud en dik bent, maar ja. Zie ik de foto’s later langskomen op Facebook.” Sowieso heeft Sander mooie verhalen over zijn eigen kroegleven. Hij vertelt over een keer dat hij na een avondje darten een fles Jägermeister opdronk en wakker werd op de achterbank van een vriend. En bij café Scrumpy in Wateringen heeft hij eens in een paal gehangen. “Het was weer het einde van de avond, dus mijn shirt ging weer uit.”

Sander nam dit café als beginnend uitbater over in 1993. Vijf weken later stapte Raymond van Barneveld de zaak binnen, toen nog een jonge god van 26. Hij was destijds al een groot talent, dat flink naam voor zichzelf aan het maken was in de dartwereld. Dat was bijzonder toen, want alle toppers in de dartwereld waren Engels. “Raymond stapte de zaak binnen en zei: ‘Ik ben Raymond van Barneveld, heb het beste dartteam van Nederland en wil hier komen gooien,’” vertelt Sander. “Ik zei: ‘Ik ben Sander Bakker, de armste barkeeper van Nederland, ik ben net vijf weken bezig. Dus ik heb je niks te bieden.’”

Omdat dartteams meestal door kroegen worden gesponsord, dacht Sander in eerste instantie dat Van Barneveld voor een sponsoring langskwam. Maar dat was niet zo. “Een sponsor hebben we al,” zei Van Barneveld. “We komen hier juist om het geld op te maken.” Dat zag Sander wel zitten en zo begon hun samenwerking. Het was trouwens geen toeval dat Van Barneveld dit café in kwam lopen om te trainen. Lang daarvoor, begin jaren tachtig al, gooide hij hier zijn eerste competitiewedstrijd. De vader van Van Barneveld was een prima darter en nam zijn zoon mee. Doordat een paar andere darters uitvielen, kon Barney invallen. De rest is geschiedenis.

Halverwege de jaren negentig trainde Van Barneveld hier dus steevast, en klom hij verder op in de dartwereld. Iedereen ziet de WK-winst van 1998 als kantelpunt, maar volgens Sander was Van Barnevelds grote doorbraak eigenlijk al drie jaar eerder, toen hij ook al de finale haalde. “Dat Raymond toen tweede werd, was al een gigantische prestatie,” vertelt Sander. “Er was nog nooit iemand uit Nederland verder dan de eerste ronde gekomen en hij werd meteen tweede. Dat was echt hartstikke gaaf. Toen Raymond aan het spelen was, had ik een tv aan haken opgehangen en zat het hier bomvol. Alsof het Nederlands elftal tegen Duitsland moest spelen.”

Sommige mensen liepen van de spanning naar buiten, om uit te puffen op de brug voor de kroeg. Die konden het niet meer aanzien. Maar die tijd van drukte rondom het darten is voorbij, vertelt Sander. Hij denkt dat het komt doordat er tegenwoordig veel meer darten op tv is. Wel is de kroeg nu een stuk beter verzorgd dan in de hoogtijdagen van Van Barneveld. Sander: “In de wc stond wel een pot, maar daaronder lagen houten planken. Dus als je ernaast piste, trok de pis in dat hout. Dat was niet schoon te krijgen. Vaak stond er tien man buiten over het hekkie te pissen.”

In de jaren negentig heeft Sander een hoop meegemaakt met Van Barneveld. Ze kwamen op elkaars trouwerijen en gingen in de begintijd samen naar televisieshows. Sander herinnert zich de enorme drive van Van Barneveld uit die tijd, want hij moest keihard bikkelen om er geld mee te verdienen. Punten halen in het buitenland, sponsors werven, en dat allemaal terwijl hij ook nog postbode was. Toch heeft Sander hem nooit gesponsord. “Het was mijn belang dat het hier gezellig was. Voor mij is iedereen gelijk, of je nou de slechtste of beste darter bent van Nederland. Achteraf denk ik wel dat het vlaggenschip iets meer voordeel had mogen krijgen.”

Op een gegeven moment kwam er een sponsor, de Haagse zender Infothuis, die het team van Van Barneveld goed geld bood. Maar dan moest hij wel in een ander café gaan darten, dat banden had met die sponsor: de Carrousel Bar. Sander gunde dat Van Barneveld ook, omdat hij de kans had om prof te worden. “Het was jammer, maar zo was het nou eenmaal. Ze zouden gek zijn geweest als ze het niet hadden gedaan.” Daarna won Van Barneveld het WK, en sindsdien speelt hij hier niet meer. Maar de kroeg blijft speciaal voor Van Barneveld, en Sander heeft nog prima contact met hem. “Ik denk omdat ik hem altijd hetzelfde heb behandeld. Misschien komt hij hier ooit weer darten, als hij straks gestopt is.”

Sander schrok zich rot toen Van Barneveld afgelopen jaar aankondigde na het komende WK te gaan stoppen als profdarter. “Op Facebook las ik het, iemand had een foto van Teletekst gemaakt. Dat is niet waar, dacht ik. Maar ik kan wel begrijpen dat hij er genoeg van heeft.” Er zijn inmiddels een hoop andere Nederlandse topdarters, maar voor Sander gaat het nog steeds maar om één iemand. “Als Raymond eruit ligt, is voor mij het toernooi voorbij. Dan hoop ik nog wel dat Michael van Gerwen wint, maar verder heb ik niet veel reden meer om te kijken. Dat is eigenlijk heel stom en chauvinistisch, maar zo is het wel.”