Waarom je deze zomer naar de Afrika Cup moet kijken

De voetbalmachine draait deze zomer op volle toeren: onze Oranjevrouwen spelen het WK in Frankrijk, de Copa América is bezig, de meeste eredivisieclubs beginnen weer met trainen en voor de eerste voorronde van de Champions League staan er alweer krakers als Sheriff Tiraspol-Saburtalo op het programma.

Toch is er tussen al dat voetbalgeweld eigenlijk maar één toernooi dat je echt niet mag missen. Een festijn waarin fascinerende figuren, dansende voetballers met fantastische bijnamen en geschminkte fans elkaar ontmoeten. De leukste continentale competitie die er is. Vergeet de clichés over vliegende tackles, slechte velden en onverzorgd voetbal: er zijn meer dan genoeg redenen om deze zomer naar de Afrika Cup te kijken.

Uiteraard, op de Afrika Cup kan je genieten van Afrikaanse wereldsterren als Mohamed Salah, Sadio Mané, Naby Keïta en Pierre-Emerick Aubameyang. Maar het mooie is dat dit ook het ultieme moment is om kennis te maken met Afrikaanse voetballers die actief zijn op hun eigen continent. Neem bijvoorbeeld Trésor Mputu, de Congolees die ooit voor twaalf maanden werd geschorst wegens het achtervolgen en aanvallen van een scheidsrechter, en een jaar later bij zijn rentree al na 46 seconden scoorde. Of denk aan Emmanuel Okwi, de ster van het Oegandese voetbal die aan de lopende band scoort bij Simba SC in Tanzania. En dan zijn er nog jonge talenten als Teenage Hadebe en Baggio Romario Rakotoarisoa. Ook als zij niet doorbreken is het een prima idee om hun naam te onthouden, al is het dan vooral vanwege die namen zelf.

Er zijn ook nog zat noemenswaardige spelers die in Europa actief zijn, maar alsnog niet zo bekend zijn bij het grote publiek. Mbwana Samatta bijvoorbeeld, de aanvoerder van Tanzania en namens RC Genk een van de meest scorende spelers in de Belgische competitie van het afgelopen seizoen. Hij werd ook al eens uitgeroepen tot beste Afrikaanse voetballer van het Afrikaanse continent, en kreeg als beloning onder meer een groot stuk land van de Tanzaniaanse president. Let ook op Manfred Starke, die dan wel zijn hele leven in Duitsland heeft gevoetbald – momenteel speelt hij voor Carl Zeiss Jena – maar ondertussen ook in Windhoek is geboren, en dit toernooi dus als nummer 10 voor creativiteit mag zorgen op het middenveld van Namibië. Alleen al qua naam maakt hij een goede kans op de trofee voor de Minst Afrikaanse Afrikaan Sinds Hans Vonk.

Het kan natuurlijk zo zijn dat je al deze spelers al lang kent, maar voor de mensen die niet wekelijks kijken naar de wedstrijden van Botswana Defence Force XI, Young Africans of Vipers, is de Afrika Cup perfect om nieuwe voetballers te ontdekken. Het leuke is ook dat ze, in tegenstelling tot bij het EK, waar de meeste spelers in Europa voetballen, uitkomen voor clubs over de hele wereld. Ethiopië, Kazachstan of het eilandje Réunion: noem een land en er speelt wel een Afrika Cup-deelnemer.

Een potentiële smaakmaker en verrassing op het toernooi is Madagaskar. Ondanks dat er maar liefst 25 miljoen mensen wonen – die het, toegegeven, vrij druk hebben met het afstoppen van vanilledieven en het in toom houden van de toeristische toestroom sinds er in 2005 een gelijknamige animatiefilm uitkwam – heeft het land nog nooit eerder deelgenomen aan de Afrika Cup. Les Zébus staan op de 108ste plaats op de FIFA-ranking, en worden getraind door Nicolas Dupuis. Een Fransman die ondertussen ook gewoon coach is van de Franse vierdeklasser Fleury 91.

Het is misschien een beetje flauw om steeds over die moeilijk uitspreekbare namen van de spelers van Madagaskar te beginnen – zeker als je bedenkt dat geen land in staat lijkt om de naam van Matthijs de Ligt uit te spreken – maar goed, we kunnen er ook weer niet echt omheen. Het wordt hoe dan ook leuk om commentatoren te horen worstelen met namen als Pascal Razakanantenaina en Arohasina Andrianarimanana (vijf keer dubbele woordwaarde). Wat dat betreft is het heel tragisch dat Zotsara Randriambololona er niet bij zal zijn vanwege een blessure.

Voor de Eredivisie-liefhebbers die last hebben van ontwenningsverschijnselen en geen zin hebben om te wachten tot augustus om hun geliefde spelers weer in actie te zien, valt er deze zomer genoeg te genieten. Zie Hakim Ziyech toveren bij het Marokkaanse elftal, kijk hoe Thulani Serero bikkelt op het middenveld bij Zuid-Afrika en zie hoe Wilfried Kanon… Nou ja, die is er dus ook. Daarnaast zijn onder meer de Ajacieden Noussair Mazraoui en André Onana en AZ-aanvaller Oussama Idrissi er te bewonderen.

Ook de nostalgische Eredivisie-fans komen deze zomer aan hun trekken. Voormalig Vitesse-speler Marvelous Nakamba – ook wel ‘De Bulldozer van Bulawayo’ genoemd – doet mee namens Zimbabwe (als Zimbabwe op komt dagen). Wilfried Bony verlaat speciaal voor de gelegenheid de zandbak om uit te kunnen komen voor de nationale ploeg van Ivoorkust, en bij Marokko spelen meerdere voormalige Eredivisie-spelers, zoals Karim El Ahmadi en Nordin Amrabat.

Een ander land met een behoorlijk groot Nederlands tintje is Kameroen. De ploeg wordt namelijk getraind door het olijke duo Clarence Seedorf en Patrick Kluivert. Bij hun aanstelling waren er flink wat twijfels. Oud-international Patrick Mboma erkende bijvoorbeeld hun grote staat van dienst als spelers, maar betwijfelde ook of de Nederlanders wel genoeg ervaring hebben voor deze klus. De grote vraag is of Seedorf en Kluivert met Kameroen, dat in 2017 de Afrika Cup nog won, de critici de mond weten te snoeren. Ondanks dat het land niet tot de topfavorieten behoort en minder sterren heeft dan vroeger, wordt er nog altijd veel verwacht van de Ontembare Leeuwen (als Kameroen op komt dagen).

Je kent Lars Veldwijk waarschijnlijk vooral als de boomlange spits die afgelopen seizoen verdedigers in de Keuken Kampioen Divisie terroriseerde namens Sparta, of als de man die ooit zijn pielemuis liet zien in een vlog van Monica Geuze – het is oké, ze zijn een koppel. Maar wat niet iedereen weet, is dat hij ook international is. Van Zuid-Afrika. Veldwijk werd geboren in Uithoorn, maar omdat zijn vader het levenslicht zag in Zuid-Afrika, mag de aanvaller uitkomen voor Bafana Bafana. Het grote nieuws van zijn selectie voor de Afrika Cup vernam hij trouwens zelf via Twitter.

Veldwijk heeft tot nu toe pas 46 minuten voor de Zuid-Afrikaanse nationale ploeg gespeeld, maar is door zijn lengte uitermate geschikt als stormram deluxe voor hectische slotfases. In de Keuken Kampioen Divisie scoorde hij vorig seizoen maar liefst 24 keer, dus qua vorm zit het wel goed. De spits, die volgend jaar met Sparta uitkomt in de Eredivisie, heeft het in zich om de grote cultheld te worden op dit toernooi.

En ja, daar heb ik verder ook niet zo veel aan toe te voegen.

Naast Aliou Cissé, Clarence Seedorf en Hervé Renard – de bondscoach van Marokko die bij voetbalminnende vrouwen gevoelens teweegbrengt die voor het laatst werden waargenomen toen Graziano Pellè nog in Rotterdam speelde – lopen er nog meer opvallende trainers rond op de Afrika Cup. Neem bijvoorbeeld Stuart Baxter van Zuid-Afrika. Eerder werkte hij in onder meer Zweden, Noorwegen, Portugal, Turkije en zijn geboorteland Engeland. Hij was pas net aangesteld als trainer bij Vissel Kobe in Japan, toen daar een aardbeving plaatsvond. Een groot gedeelte van de trainingsfaciliteiten werd verwoest en Baxter leefde noodgedwongen twee weken in een caravan op de parkeerplaats van de club.

Ook de Belg Paul Put, de bondscoach van Guinee, heeft een fascinerend levensverhaal. Hij werkte in zijn jonge jaren onder meer als ober, declarant in de haven en zelfstandig videotheek-uitbater. Zijn naam was daarna jarenlang verbonden aan een matchfixingschandaal in België. Put bleek bedreigd te worden door ‘gokchinees’ Zheyun Ye, die een pistool tegen zijn hoofd zette en dreigde zijn dochtertje te vermoorden. De Belgische trainer kreeg twee jaar celstraf wegens matchfixing, maar vanwege medische redenen en het betalen van een borgsom hoefde hij niet langdurig de gevangenis in. Put was eerder de bondscoach van Gambia, Jordanië en Kenia, en haalde met Burkina Faso zelfs de finale van de Afrika Cup, wat hem de bijnaam ‘De Witte Tovenaar’ opleverde.

Ja, dit klinkt als een oersaai cliché uit de categorie ‘de bal is rond’, maar het moet toch even gezegd worden. In de laatste vijf edities van de Afrika Cup was er namelijk telkens een andere winnaar: Egypte, Zambia, Nigeria, Ivoorkust en Kameroen. Bij de bookmakers zijn dit jaar gastland Egypte en Senegal de grote favorieten. Egypte heeft met Mo Salah de grootste ster in de gelederen, maar Senegal heeft op papier misschien wel de sterkste selectie, met onder meer Sadio Mané, Keita Baldé en het duo Koulibaly-Sané, twee flatgebouwen in de vorm van centrale verdedigers. Andere kanshebbers zijn Ivoorkust, Marokko en Nigeria.

De landen waar het minst van verwacht wordt, zijn Burundi en Namibië. Namibië heeft wel een mooi kwalificatieverhaal: de Brave Warriors verloren met 4-1 van Zambia, en waren afhankelijk van het resultaat bij de wedstrijd tussen Guinee-Bissau en Mozambique. De spelers van Namibië zagen op het veld op een iPad hoe Guinee-Bissau in de blessuretijd scoorde, waardoor ze zich alsnog plaatsten voor de Afrika Cup. Ook van Benin wordt niet veel verwacht, en dat komt waarschijnlijk vooral doordat hun bijnaam – ‘De Eekhoorns’ – net iets te weinig angst inboezemt.

Kortom: er valt de komende weken genoeg te genieten. Dus laat al je werk vallen, pak je vuvuzela, schakel in en geniet van wedstrijden als Mali-Mauritanië en Madagaskar-Burundi.