Deze imker redt de honingbij met Brabantse boekweit en bier

Een vriend vertelde me vanmorgen hoe ziek hij gisteravond was. Niezen, snotkop, huilen en om tien uur naar bed. Geveld door hele nare hooikoorts. "Je hebt lokale honing nodig," zei ik. "Van een imker uit je buurt." Opzoek naar een middel om hem te genezen googelde ik wat en kwam in Tilburg terecht. Niet direct naast Amsterdam, maar wat ik vond was beter dan honing.

Imker Marcel Horck heeft tweehonderd bijenvolken verspreid door Brabant. Hij imkert al dertig jaar en kan er de laatste vijf jaar van leven. Dat lukt doordat hij zijn bijen verhuurt aan telers die de bijen gebruiken voor de bestuiving. De Tilburgse imker begon vijf jaar geleden ook met het zaaien van boekweit op braakliggende terreinen, zodat zijn bijen meer te eten hebben.

MUNCHIES: Hallo Marcel, wat is er zo speciaal aan boekweit? Marcel Horck: Boekweit is familie van rabarber. In boekjes uit de jaren tachtig over bijenhouden las ik dat boekweit heel goede honing geeft. De plant bloeit in augustus en september, in de periode dat er voor bijen niet zoveel te eten meer is. Het is een beetje in de vergetelheid geraakt, er zijn nog maar heel weinig boeren die het verbouwen. Nederlandse boekweit is nergens meer te vinden.

Is het helemaal uitgestorven? Het scheelde niet veel. Op een gegeven moment zijn boeren rassen uit Polen en Frankrijk gaan importeren omdat deze soorten meer opbrengst gaven. Hierdoor zijn de Nederlandse rassen verdwenen. Toen ik vijf jaar geleden begon met boekweit zaaien, was er geen Nederlandse boekweit te vinden. Omdat ik in datzelfde oude bijenboekje las dat Nederlandse boekweit meer honing oplevert, ben ik opzoek gegaan naar iemand die nog zaden had van een oud-Nederlands ras. Via via kwam ik in contact met een man die een zakje Brabantse Grijze Zandboekweit had.

Wauw. Ja, goed hè. Die zijn we nu samen aan het verbouwen in Riel in de hoop dat we aan het eind van dit jaar een grote zak zaad hebben en veel meer kunnen zaaien. De bijen doen het er namelijk heel goed op.

Hoe komt dat? Dat weten we niet precies, het zorgt in elk geval voor meer eten voor de bijen. Het zijn oude imkerwijsheden.

Over oude wijsheden gesproken. Hoe zit het met lokale honing en hooikoorts? Er komen inderdaad steeds vaker mensen met hooikoortsklachten om honing vragen. Ik zeg altijd: lokale honing is Nederlandse honing. De bloemen en bomen die in Brabant groeien, heb je ook in Groningen. Het hoeft dus echt niet zo lokaal te zijn. Als je allergisch bent voor een Frans plantje, helpt Hollandse honing natuurlijk niet.

Je gelooft dus wel in de theorie. Het klinkt in elk geval heel logisch voor mijn nuchtere imkerverstand. Aan honing worden een heleboel gezondheidseigenschappen toegedicht en ik geloof het allemaal niet zo. Maar dit is zo goed te verklaren dat ik er wel heil in zie.

Leg het anders nog één keer uit. Bijen vliegen naar bloemen en bloemen hebben stuifmeel. Het stuifmeel moeten de bijen overbrengen op de stamper van de zelfde bloem om de plant te bevruchten. Op de plek waar natuur en mensen samenkomen, is dus ook stuifmeel aanwezig. Bijen maken vervolgens honing van de nectar van de bloemen en stoppen in die honing onvermijdelijk ook wat stuifmeel, of pollen, wat je wil. Als je elke dag een lepeltje honing eet, raakt je lichaam langzaam gewend aan het stuifmeel en op het moment dat de pollen weer gaan vliegen, raakt je afweersysteem niet van slag. Dat is het idee.

Een stootkuur honing is dus niet de oplossing voor mijn snotterende vriend? Hij kan het proberen maar het is het allerbeste om het hele jaar door een lepeltje per dag eten. Je moet de weerstand tegen pollen echt opbouwen.

Je maakt ook honingbier van de boekweit. Klopt. Vorig jaar zat ik met duizend kilo boekweitzaad in mijn maag toen de bloemen voor mijn bijen waren uitgebloeid. Om niet heel Tilburg vol te zaaien met boekweit kwam ik bij een brouwer terecht die er wel bier van wilde brouwen. Samen met een emmer honing maakte hij een heel lekker recept voor een tripel die afgelopen kerst een grote gekte veroorzaakte hier.

Was het zo lekker? De zeshonderd liter was in vier weken uitverkocht. Van het zomerbier het ik nu het dubbele laten brouwen. Het is een extra bron van inkomsten geworden.

Is het ook een goed idee om honingbier te drinken als je last van hooikoorts hebt? Haha, nou dat weet ik niet hoor. Het kan in elk geval vast geen kwaad. Ik sta zondag op een markt in Haaren met mijn bier dus kom maar proeven. Het moet eigenlijk nog een heel klein beetje doorgisten op de fles, maar ik heb al een beetje voorgeproefd. Het is een lekker zomerbiertje.

Bedankt Marcel. Als we in de buurt zijn komen we zeker langs.