Ik belandde per ongeluk op een krokodillenboerderij in Cambodja

Net als iedere andere jonge bevoorrechte witte backpacker, ging ik met een vriendin drie maanden door Zuidoost-Azië trekken. In Siem Reap regelden we een tuktukchauffeur die ons drie dagen lang het tempelcomplex Angkor Wat (op de Unesco World Heritage-lijst), wilde laten zien. Het was allemaal machtig mooi, met olifanten en apen en zo, maar na een dag waren we Angkor Wat kotsbeu omdat je ieder kodakmomentje met achthonderd Japanse of Chinese toeristen moet delen.

Onze vriendelijke tuktukchauffeur bood ons een alternatief aan: "Jullie hebben me voor drie dagen ingehuurd, dus als jullie zin hebben kunnen jullie mee naar een bruiloft vandaag. Op het platteland, bij wat verre familie van me. Jullie zijn welkom! Ik moet wel nog even langs huis om een mooi pakje aan te trekken."

Dit klonk als een uitstekend plan – konden we gelijk onze feestjurken testen die we in het communistische Vietnam hadden laten maken. Na een uur over stoffige oranje zandwegen in onze baljurken, arriveerden we bij zijn familie. Ze woonden in een opvallend betonnen huis; de andere huizen eromheen waren creatiever gebouwd. Langs het huis was een pad dat naar het erf achter het huis leidde. De chauffeur liet ons tijdelijk achter bij zijn neef zodat hij een mooi pak aan kon trekken.

Meteen achter het huis was een rieten afdakje waaronder een vrolijke familie op de grond krokodillen aan het villen was. Ze zaten naast een berg met tientallen dode krokodillen en duizenden vliegen die zich tegoed deden aan het vlees van de levenloze reptielen.

Een van de neven nam ons mee verder het erf op met een bijl en een mes in zijn hand. Achteraan op het erf waren drie grote betonnen kuilen waar de enorme reptielen op het droge lekker lagen te zonnen aan de rand van een zwembad. Ze waren in groepen van vijftig verdeeld over drie kuilen, met in iedere kuil ongeveer even grote krokodillen, omdat de competitie over een plek in de zon anders misschien op een fatale ruzie kon uitlopen.

De man liep zonder angst naar beneden, opende het hek en sloeg zonder pardon een schedel in van de eerste de beste krokodil die hij zag. De krokodil leek opslag dood, maar om daar zeker van te zijn doorboorde hij de zijkant van het dier met een mes. Daarna trok hij het mes er weer uit en sleepte de krokodil het betonnen zwembad uit. De krokodillenbeul trok zijn broekspijp omhoog en liet ons zijn littekens zien.

Bij het rieten dak stond een grote pot met water waar de dode krokodillen in werden schoongemaakt voordat de tantes en ooms de karkassen met messen te lijf gingen. Eenmaal schoon werd de krokodil opengesneden en werden de poten en de piemel eraf gehakt. Daarna werd de huid er keurig netjes afgetrokken en werden de roze krokodillenrompen in stukken gehakt, die vervolgens werden afgevoerd in een houten kruiwagen. De rest van het vlees werd in kleine reepjes aan een rekje in de zon gehangen om uit te drogen, waarna je het als snack kon eten.

Ik ben al tijden vegetariër, en aangezien ik me niet in een levensbedreigende situatie bevond, kan ik je niet vertellen hoe krokodillenvlees smaakt. Wel weet ik nu een stuk meer over deze zogenaamde krokodillenboerderijen.

Er zijn bijvoorbeeld drie taken in deze 'veehouderij': de teelt, het fokken en het oogsten. De teelt is het bij elkaar rapen van eieren (legaal of illegaal), ze uit laten broeden, wachten tot de eieren uitkomen en zorgen dat ze allemaal blijven leven. Bij het fokken worden de krokodillen grootgebracht en vetgemest in een soort diep betonnen zwembad, en bij de oogst krijgen ze een enkeltje naar de krokodillenhemel.

Ondanks het feit dat de Siamese krokodil het wereldwijd heeft geschopt tot een ernstig bedreigde diersoort, heeft Cambodja inmiddels zo'n duizend krokodillenboerderijen met een half miljoen dieren van deze soort. Alleen in de Mekong Delta en in sommige moerassen schijnen nog een paar wilde exemplaren te leven.

De vraag naar krokodillenvlees in China en Vietnam is sinds 2011 gestegen, waardoor krokodillenboeren in Cambodja hun bankrekening zien groeien. Naast de verkoop van leer en vlees worden de boerderijen gebruikt als toeristische trekpleister; Lim Chhay laat je voor drie dollar zijn zwembad met zeshonderd krokodillen zien. Sommige van zijn boerderijdieren hadden veertig jaar geleden nog de morbide taak om Cambodjaanse tegenstanders van de Rode Khmer op te eten.

De huid van een krokodil is financieel het meest interessant, en dat is tegelijkertijd de belangrijkste reden dat de dieren die beschermde status hebben. Sterker nog, zelfs dit jaar hebben bekende modemerken zoals Gucci, Balenciaga en Alexander McQueen aangegeven geïnteresseerd te zijn in de krokodillenleer. Om daar aan te komen moet CITES – de internationale organisatie die gaat over de bescherming van wilde flora en fauna – die status via politieke spelletjes veranderen van 'ernstig' naar 'iets minder ernstig', maar dat is tot op heden mislukt. Tot die tijd gaan de huiden naar Korea, Japan, Vietnam, China en Singapore.

Krokodillenvlees schijnt niet ongezond te zijn; het bevat meer eiwitten en minder vetten dan andere vleessoorten. Qua duurzaamheid scoren deze prehistorische vleeseters iets minder: vlees met vlees voeren is niet per se goed voor het milieu. Wel kan je beredeneren dat in ieder geval alles van het dier gebruikt wordt, ook al is een chique tas niet echt een eerste levensbehoefte.

Na de nogal intense rondleiding bracht de tuktukchauffeur ons een stretcher waar we even een dutje op konden doen voor de bruiloft zou losbarsten. Hij zette de bedjes naast de krokodil-villende familie, en daar lagen we dan in onze mooie jurken ergens op het platteland van Cambodja, omringd door dode en levende krokodillen.

Gek genoeg – maar ook gelukkig voor mij – was er tijdens het bruidsbuffet in de verste verte geen krokodil te bekennen.