Geen werkervaring? Geen probleem

Als je afgaat op hun website, lijkt ​Altman Research helemaal geen slecht bedrijf voor op je cv.

Het bedrijf zetelt in een ​statige wolkenkrabber aan het Millennium Park in Chicago en heeft bij de opleidingen van haar leidinggevenden ​een paar van de beste universiteiten op aarde staan. Ze pochen met een sterke reputatie, waarmee ze de afgelopen twintig jaar een aantal grote klanten hebben binnengehaald.

"Onze ervaren aandeelanalysten hebben uitgebreide ervaring in marktonderzoek en zijn zeer goed getraind en aangemerkt," ​staat er te lezen.

In werkelijkheid is het bedrijf echter geen goede plek om werk te zoeken, of advies over je aandelen. Altman Research bestaat namelijk niet.

Hun website is gecreëerd door Career Excuse, een dienst die werkzoekenden voor een bedrag voorziet van controleerbare referenties van niet-bestaande bedrijven. Hoewel de nepbedrijven telefoonnummers, websites en e-mailadressen hebben die bemand worden door Career Excuse, doen ze verder geen zaken, naast het aanprijzen van het fantastische werk dat gedaan is door werknemers die er nooit hebben gewerkt.

"Ik denk dat onze dienst mensen kan helpen bij het vinden van een baan, zelfs mensen waarbij alles tegenzit," vertelde de oprichter van Career Excuse William Schmidt. "De banenmarkt is niet dezelfde als die van 10 jaar geleden, of zelfs dertig jaar geleden."

Schmidt, die nog altijd een traditionele baan heeft bij een autogarage, vertelt onbeschaamd over zijn bedrijf. Het overgrote deel van zijn klanten solliciteert volgens hem naar banen waar ze uitstekend voor gekwalificeerd zijn – ze kunnen alleen geen voet tussen de deur krijgen in de huidige arbeidsmarkt.

"Ik wou maar dat ik een paar gesprekken had opgenomen die ik heb gehad met klanten en werknemers," zei hij. "Soms moet ik bijna huilen. Soms ben ik verafschuwd."

Zijn bedrijf ​adverteert een instapmodel – beperkt tot klanten die mogelijke werknemers willen doen geloven dat ze $35,000 of minder verdienden bij hun nepbaan – inclusief een site met vijf pagina's en één nepbaas die een nepreferentie wil geven. Het volgende model biedt daarnaast ook drie niet-bestaande collega's die een telefonische referentie willen aanbieden en een uitgebreidere website. Klanten kunnen extra betalen voor diensten als aanbevelingsbrieven van hun fictieve leidinggevenden.

Voor genoeg geld kan Career Excuse de sollicitatieprocedure veranderen in een soort spel in een alternatieve realititeit, waarin de potentiële werknemer een onwetende deelnemer is.

"Het hangt er allemaal vanaf hoeveel ze willen investeren in de schijnbare authenticiteit van het bedrijf," zegt Schmidt.

Schmidt en zijn kleine team verifiëren verzonnen werkervaring en beschrijven de werkvaardigheden van de klant. Hiervoor routen ze inkomende telefoongesprekken door cloud-based systemen, waarmee de klant zelfs kan luisteren naar voicemails die achtergelaten worden door hun potentiële werknemer.

Aangezien de virtuele telefoonproviders dezelfde zijn die door echte bedrijven gebruikt worden, lijken ze meestal echt genoeg om geloofwaardig te zijn, vertelt Schmidt.

"Een hoop bedrijven outsourcen hun HR," zegt Schmidt, die zichzelf daarom beschrijft als de HR-manager van zo'n 200 niet-bestaande bedrijven. "Werkgevers gebruiken het werknummer voor de verificatie van potentiële werknemers. Ik maak die gewoon aan."

Voor klanten die de volle mep willen betalen, heeft Schmidt ook een premiumdienst die ​Career Excuse Pro heet, die referenties aanbiedt van daadwerkelijke, maar nutteloze, bedrijven die hij legaal heeft geregistreerd om de lijn tussen echt en nep nog verder te vervagen.

Schmidt zegt dat hij de meer geavanceerde technieken leerde door te werken met een welgestelde klant die na het verkopen van zijn internetbedrijf wat vrije tijd had genomen. De klant was bereid om een privé-detective in te huren om zijn referenties te checken, en Career Excuse de gaten te laten opvullen, vertelde Schmidt.

"Tijdens het bouwen aan dit waterdichte bedrijf leerde ik een hoop," zei hij.

Nu biedt hij klanten die op zoek zijn naar high-end referenties verifieerbare bedrijfsnamen en zelfs vermeldingen in de Gouden Gids – inclusief postadressen die geregistreerd zijn bij ​virtuele kantoorruimteproviders.

"Als je een bedrij opzoekt op Google, verschijnt deze met een enorme header aan de rechterkant," vertelde Schmidt. "Er staat een foto van het bedrijf en zo. Dat helpt echt."

Schmidt zorgt ervoor dat het bedrijf en de fictieve werknemers op LinkedIn en andere sociale media staan, en kan zelfs internetdomeinen aanbieden die jaren geleden geregistreerd werden, omdat background checks nieuwe adressen soms onbetrouwbaar vinden.

"Gelukkig heb ik letterlijk honderden domeinen die meer dan drie jaar oud zijn," zegt hij. "En ik heb minimaal 20 of 30 domeinen die meer dan vijf jaar oud zijn."

En als die uitgebreide fictieve sites eenmaal gebouwd zijn voor high-end klanten, kunnen ze vaak hergebruikt worden voor andere klanten die solliciteren naar banen die minder veeleisend zijn.

"Wij behouden de site en kunnen deze gebruiken voor andere leden," zei hij. "Als ze eenmaal klaar zijn met onze dienst en de baan hebben gekregen, dan hebben we een prachtige website die we kunnen gebruiken."

Natuurlijk zegt Schmidt dat er grenzen bestaan aan wat voor referenties hij zou willen geven, wat de klant ook wil betalen. Zijn bedrijf imiteert geen overheidsinstanties, dokters of advocaten, zei hij. Career Excuse doet zich ook niet voor als bestaande personen of bedrijven, en geeft om veiligheidsredenen ook geen referenties aan mensen die willen werken bij een vliegveld.

Schmidt's bedrijf is slechts een van verschillende bedrijven die nepreferenties aanbieden. De diensten lopen uiteen in grootte van ​lokale Craigslist-pagina's tot nationale bedrijven als ​Fake Your Job en ​Paladin Deception Services.

Paladin market zichzelf als "de betrouwbare naam in desinformatie" en biedt naast nepreferenties van werknemers en huisbazen ook "leugentjes om bestwil" en "alibi's" aan klanten.

"We hebben allemaal wel eens een betrouwbaar alibi nodig gehad, iemand die ons een leugentje om bestwil geeft die we om persoonlijke redenen nodig hebben," valt te lezen op de site. "Een complete vreemde kan je niet helpen, en het is vaak te gênant of vernederend om een vriend of familielid te vragen."

In een videoprofiel van de dienst, zien we oprichter Tim Green vertellen over zijn beroep. Hij vertelt ook over een verzonnen auto die "op een Prius lijkt" en op menselijke kak rijdt. Hij vraagt de sceptische verslaggever om de auto te helpen promoten en om wat poep om de motor draaiende te houden.

In tegenstelling tot Career Excuse, doet Paladin alleen aan verbale misleiding: Ze bouwen geen websites, ze sturen geen e-mails en produceren ook geen geschreven documenten.

"De meest geavanceerde technologie die we gebruiken is de telefoon," vertelde Green me.

Zijn werknemers doen zich voor als referentiepersonen aan de telefoon, of, als nodig, persoonlijk.

"Soms moet een leugen ondersteund worden door een vorm van verificatie," zei hij. "Wij leveren geen geschreven verificatie, maar we bieden wel fictieve personen aan."

Hij heeft verschillende rollen aangenomen – "ik heb vergeten vaders, opa's en bazen van bedrijven gespeeld" – om klanten aan banen en smoesjes te helpen. Net als Schmidt heeft Green wel grenzen: hij zal geen dokter, advocaat of ambtenaar spelen, hoewel hij wel eens als priester heeft opgetreden.

"Ik ben vrij zachtaardig, dus ik vind dat het persoon dat ik speel daarbij moet passen," zegt hij.

Net als Schmidt, is Green trots als zijn klanten aangenomen worden, hoewel het niet helemaal eerlijk gaat. "Ik geniet het meest van mijn werk als klanten zeggen 'Wow, ik heb die baan net gekregen, bedankt voor die fantastische referentie,' waarvoor wij alleen maar hoefden op te bellen," zegt hij. "Dat soort verhalen horen we – en dat is te gek. De verhalen die minder hartverwarmend zijn, zijn wanneer een van mijn werknemers aan de telefoon moet vertellen dat iemand niet bij een kerstdiner kan zijn omdat hij plotseling moet werken, dat soort dingen."

Green vertelde me dat hij eerder als privédetective gewerkt heeft, waarbij hij ook beweerde wat clandestien werk deed voor de Chinese overheid – werk waarvan hij vrolijk toegaf dat hij niet kon bewijzen dat hij het gedaan had, afgezien van wat Chinese-werkvisums die hij me opstuurde.

"Het was niet alsof ik een spion was, of iets dergelijks," zei hij. "Ik bekleedde een legitieme positie die daar voor me was gemaakt. Ik was gewoon de oren en ogen in de expat-community, waar ik checkte op drugsdeal en andere illegale activiteit."

Toen hij in 2009 terugkeerde in de Verenigde Staten, was hij op zoek naar meer werk in de detective-industrie. Al gauw kwam hij er echter achter dat hij niet de juiste licenties bezat.

"Ik liep op een gegeven moment tegen het feit aan dat ik niet de juiste vergunningen had om in Minnesota te werken, wat mijn werkzaamheden belemmerde," zei hij.

Nadat hij gevraagd was om referenties te bieden aan vrienden en voormalige collega's, wisselde hij van focus en begon zich te richten op wat hij contra-surveillance noemt.

"Ik heb zoveel jaar gewerkt aan het blootleggen van dit soort praktijken," zei hij. "Waarom zou ik dan niet het tegenovergestelde gaan doen voor klanten?"

Doordat steeds meer werkgevers lucht beginnen te krijgen van dit soort praktijken, wordt het leveren van neppe referenties een soort kat en muisspel waarbij het checken van verwijsbrieven steeds meer wordt gedelegeerd naar gespecialiseerde bedrijven.

"Daarom zeggen we ook tegen HR-personeel dat ze de verificatie van verwijzingen echt niet zelf moeten doen," zegt Christine Cunneen, voorzitter van de National Association of Professional Background Screeners directeur van het bedrijf Hire Image, dat zulke professionele referentiechecks levert en tevens voorzitter van de National Association of Professional Background Screeners.

Haar bedrijf controleert cv's op dubieuze werkreferenties (en hun academische equivalent: online aangeschafte nepdiploma's) en meldt ze aan de werkgevers. Dat betekent dat er serieuze stappen worden ondernomen om de echtheid van de referentie te verifiëren. Het bedrijf belt niet alleen met de op het cv vermelde telefoonnummer, maar doet extensieve Google-checks, vraagt bij de autoriteiten aan of het bedrijf in het register is ingeschreven en belt met HR-afdelingen.

"Meestal checken we de website van de Secretary of State om te kijken of het bedrijf in kwestie niet verzonnen is," vertelt Cunneen.

Career Excuse en Paladin Deception zeggen dat het feit dat ze alleen bedrijven verzinnen, nooit bestaande bedrijven imiteren, helpt met het vermijden van juridische problemen. Green vertelde me dat hij na alle referenties en alibi's die hij geleverd heeft nog nooit in moeilijk vaarwater is geraakt. "Voor een deel ligt dat misschien aan dom geluk, maar voor het grootste deel is het denk ik omdat we gewoon niets doen dat niet mag."

De vraag of er met deze diensten inderdaad niets illegaals gebeurt hangt af van wat voor diensten ze precies leveren, en de details van de fraudewetgeving in de staten waar het gebeurt, vertelt John Winn, hoogleraar ondernemingsrecht aan Shenandoah University in Virginia.

"In sommige staten is het legaal, in anderen misschien niet," zegt Winn in een artikel in The Homeland Security Review. "Het kan hoe dan ook een reden zijn om je niet aan te nemen of te ontslaan." Daarbij kan een oneerlijk knip- en plak-cv leiden tot schadeclaims tegen de werkgever of werknemer als deze laatste incompetent of kwaadwillend blijkt te zijn.

Met genoeg omzichtigheid kunnen zelfs de meest elegant in elkaar gedraaide nepbedrijven ontmaskerd worden, zoals ook Schmidt van Career Excuse eerlijk toegeeft. "Als iemand besluit om naar het vermelde adres te rijden en het kantoor binnen te lopen val je meteen door de mand. Maar lang niet iedereen die sollicitaties behandelt zal dat doen. Zelfs privédetectives doen dat lang niet altijd."