FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

40.000 jaar geleden aten onze voorouders ratten ter grootte van honden

Je bent misschien blij dat ze er niet meer zijn, maar de verdwijning van deze mega-ratten geeft mogelijk belangrijke inzichten die belangrijk zijn voor ons hedendaagse natuurbehoud.

Ratten hebben altijd al een grote rol gespeeld in de menselijke beschaving, hoewel ze altijd afgeschilderd worden als de slechterik – en niet zonder reden. Ze stelen onze pizza, vervuilen onze steden en vergeet vooral niet die ene keer dat ze medeverantwoordelijk waren voor de uitroeiing van een derde van Europa.

Als drager van een boel nare ziektes is het begrijpelijk dat mensen liever niet naast dit ongedierte leven. Maar wat blijkt? Ooit waren ratten ons voedsel en hielpen ze daardoor de eerste mensen in Zuidoost-Azië een eindje op weg.

Advertentie

Natuurlijk zijn ratten niet echt onderdeel van een gezond en gebalanceerd ontbijt, maar we hebben het hier dan ook niet over de gemiddelde rat uit de goot. Een team van archeologen van de Nationale Universiteit van Australië doet onderzoek naar de leefgewoonten van de eerste bewoners in Zuidoost-Azië en ontdekte zeven fossielen van gigantische ratten op het eiland Timor. Sommige fossielen wogen zelfs rond de vijf kilo.

"[Deze ratten] behoren tot wat je megafauna noemt. De grootste heeft zelfs de grootte van een hond," vertelt Julien Louys, een postdoc van de afdeling Cultuur, Historie en Taal. "Ter vergelijking: een moderne, grote rat weegt rond een halve kilo."

Het lijkt wel een nachtmerrie, een knaagdier tien keer zo groot als een normale rat. Maar voor de eerste mensen op Oost-Timor, zo'n 46.000 jaar geleden, waren ze onderdeel van de schijf van vijf, zo blijkt uit de steek- en brandplekken op de botten.

Hoewel Louys en zijn collega's niet de eerste zijn die deze gigantische ratten hebben ontdekt – dat gebeurde al in Oost-Timor in 2010 – zijn zij wel de eersten die de beesten een plekje in de geschiedenis van onze beschaving geven en zo laten zien hoe we vroeger al in staat waren om het ecosysteem drastisch aan te passen.

Volgens Louys hebben mensen duizenden jaren lang met deze ratten geleefd, zelfs tot zo'n duizend jaar geleden. Louys en zijn collega's doen nu onderzoek naar wat ervoor heeft gezorgd dat deze ratten zijn uitgestorven, om zo mogelijk waardevolle informatie te verzamelen voor het hedendaagse natuurbehoud.

"We proberen de eerste sporen van een menselijke beschaving te vinden en te leren wat er bestond vóór die mensen. Als we weten op welk moment mensen zich daar vestigden, zien we ook wat voor impact ze hebben gehad," aldus Louys. "Wij denken dat de ratten zijn uitgestorven doordat mensen in Timor voor het eerst met metalen voorwerpen in de weer gingen. Op die manier konden ze op grotere schaal jagen."

In een tijdperk waarin

uitgestorven diersoorten

elkaar in razendsnel tempo opvolgen, is het belangrijk voor ons voortbestaan om de effecten van de menselijke ontwikkeling te ontrafelen. Toch zijn we dankbaar dat er geen mega-ratten meer rondlopen, want zeg eens eerlijk: geen enkele pizzafreak zou zich veilig voelen met zo'n beest op aarde.