We spraken met een advocaat over hoe de Blurred Lines-uitspraak impact kan hebben op de copyrightwet in dancemuziek
Courtesy of Ricardo S. Ribeiro

FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

We spraken met een advocaat over hoe de Blurred Lines-uitspraak impact kan hebben op de copyrightwet in dancemuziek

Melodie en tekst zijn beschermd, klank niet.

In maart van dit jaar kregen de nabestaanden van Marvin Gaye 7.4 miljoen dollar van Pharrell Williams en Robin Thicke. Gayes familie spande de rechtszaak aan omdat ze vonden dat de zangers met hun hit Blurred Lines inbreuk hadden gemaakt op het auteursrecht van het nummer _Got To Give It Up _ van Gaye. De familie vond de twee nummers te veel op elkaar lijken.

De zaak doelde op de compositie van de track – zoals te vinden op de bladmuziek – maar sommige mensen zeggen dat het uiteindelijk ging om hoe de tracks naast elkaar klonken. Diverse elementen, zoals de baslijn, de percussie en zelfs de 'party-vibe' droegen allemaal bij aan de gelijkenis tussen de twee nummers.

Advertentie

De uitspraak heeft, misschien onbedoeld, de interpretatie van auteursrecht verschoven van compositie naar klank. Dat laat een interessant probleem zien voor producers die gelinkt worden aan een specifieke sound. Tchami bijvoorbeeld, die met zijn gemoduleerde baslijnen feitelijk de schepper van futurehouse is. Of Skrillex, die bekendstaat om de unieke, brute wobbel van Scary Monsters and Nice Sprites. Hoe ver kunnen de artiesten juridisch gaan om hun geluid te beschermen tegen een stortvloed aan imitators?

THUMP sprak met Ben Challis, een muziekadvocaat uit Engeland. Hij schreef over de zaak en fungeert nu als uitvoerend producent voor televisieprogramma's en als adviseur voor Glastonbury Music Festival.In March 2015,

THUMP: Kun je in het kort vertellen wat je mening is over de Blurred Lines-zaak?
Ben Challis: Mijn persoonlijke mening is dat de jury fout zat. Iedereen maakte tijdens de rechtszaak grapjes over de 'blurred lines' in de zaak, maar het is echt een grijs gebied en de jury heeft de hele tijd geworsteld met de grens tussen geïnspireerd worden en iets jatten. De klank van de twee nummers mag dan wel gelijk zijn, het gaat om de compositie. En die is duidelijk anders.

Tijdens de zaak schreef je: "Tijdens de pro-formazitting besloot de rechter dat de nummers niet naast elkaar afgespeeld mochten worden. Het ging om de compositie op de bladmuziek en niet om de geluidsopname." Wat vind je daarvan?
Het is niet aan de rechter, maar aan de jury om te beslissen welk bewijs ze willen zien. Natuurlijk zullen ze gestuurd worden door de advocaten van beide partijen. Ik denk dat de geluidsopname in het hoofd van de jury bleef zitten, terwijl de zaak eigenlijk over de compositie van het nummer ging.

Advertentie

Zet de Blurred Lines-zaak de toon voor het ondernemen van juridische actie voor iets wat verschilt in compositie, maar qua stijl bijna hetzelfde klinkt?
Dat zou niet zo moeten zijn, omdat het niet om stijl hoort te gaan. Het hoort te gaan over de songwriting. Maar ik kan me voorstellen dat precies dat gebeurt. Muzikanten zien nu dat ze iemand kunnen aanklagen die misschien niet een heel liedje heeft gekopieerd, maar als er genoeg elementen hetzelfde zijn, ze toch kans hebben om de zaak te winnen.

In de elektronische muziek heb je mensen die niet alleen met originele composities, maar ook met unieke sounds komen. Skrillex bijvoorbeeld, kwam als eerste met dat schreeuwende, grommende geluid dat kenmerkend voor hem werd. Daarna begon iedereen het te gebruiken. Kunnen we een logische sprong maken naar het feit dat een specifiek geluid dat deel uitmaakt van de stijl van een artiest ook valt onder copyright?
Het zou logisch zijn, en het is een hele goede vraag. Er is geen bescherming in de Britse copyrightwet die klanken beschermt voordat ze een nummer vormen. Dus het geluid van een schreeuwend, grommend geluid is op dit moment niet te beschermen onder de Britse copyrightwet. De copyrightwet verandert met de tijd, door uitspraken van rechters of wetswijzigingen. Op dit moment is er weinig dat je kunt doen, tenzij een iemand een stukje van jouw muziek samplet.

Wat we doorgaans zeggen, is dat je de melodie of de songtekst wel onder auteursrecht kan beschermen. Een geluid zelf, een uniek geluid, zou normaal gesproken niet binnen de definitie van een melodie of muziek vallen. Maar wie weet verandert dat nog.

Advertentie

Wat is het verschil tussen een elektronische muzikant die een liedje hoort en zegt: "Ik wil die sound maken," en Pharrell Williams die zegt: "Echt vet, die sound van Marvin Gaye. Dat gaan we ook doen!" In beide gevallen probeer je specifiek de klank van een nummer na te bootsen.
Correct. Ik denk niet dat er een verschil is. Je kan geïnspireerd worden door iets, dat is allemaal oké volgens de wet. Wat niet mag, is iemands werk jatten of kopiëren. Ook niet deels.

Samplen is volgens mij nu wel een beetje voorbij. In de jaren tachtig en negentig was dat een probleem, en nu is iedereen óf bang om het te doen óf bereid om er een zak geld tegenaan te smijten.
Ja precies, of het risico nemen en hopen dat je niet gepakt wordt.

Hoe denk je over muziekcopyright van tegenwoordig in relatie tot elektronische muziek? Mensen kunnen een specifiek geluid creëren, een eigen stijl, en daar bekend mee worden. Is het mogelijk dat dit ook onder copyright gaat vallen?
Misschien, maar het wordt wel moeilijk. Ik denk dat het tegenargument is dat de wet die over sampling gaat te streng is, en dat er een culturele verandering moet plaatsvinden. Hiphopproducers denken vaak dat ze niks kopiëren. Ze vinden dat ze bestaande geluidsopnames enkel gebruiken als elementen in hun muziek.

Ik ben een copyrightadvocaat. Ik ben een patentadvocaat, maar ik begrijp het wel. Veel van mijn studenten zeggen: "De wet heeft het fout. Ik steel dit niet, ik neem kleine stukjes en maak er iets compleets nieuws van." Of het auteursrecht ooit wordt uitgebreid naar klank en sfeer, dat betwijfel ik. Ik snap waarom iemand die een origineel geluid maakt denkt dat het een muziekstuk is, maar in de wet wordt het niet gezien als zodanig. Gaat dat veranderen? Ik betwijfel het. Ik zie niemand zich inzetten om dat te veranderen..

Lees meer van Ben op zijn blog.