Merijn Tinga strijdt tegen oceaanplastic door te kitesurfen op een board van aangespoelde rommel

De Leidse kunstenaar Merijn Tinga wordt ook wel de Plastic Soup Surfer genoemd, en die naam dekt precies de lading van wat hij doet. Al jaren probeert hij mensen bewust te maken van de grote hoeveelheid plastic die onnodig wordt weggegooid en in de zee belandt. Dat doet hij onder andere door te surfen: in 2014 bouwde hij een surfboard van plastic afval dat hij op het strand had gevonden, en surfte er de hele Nederlandse kust mee af om aandacht te vragen voor het probleem. Tinga is van huis uit bioloog en dat is duidelijk terug te zien in zijn sculpturen en projecten in de openbare ruimte.

Zijn nieuwste project heet Message on a bottle een staat in het teken van de plastic fles. Eerder dit jaar is in Nederland het gratis plastic tasje afgeschaft, maar ook op het gebied van statiegeld valt in Nederland nog veel winst te behalen, vindt Tinga. Op kleine petflessen zit dat namelijk niet, terwijl dat in bijvoorbeeld Scandinavische landen en Duitsland wel het geval is

Volgende maand wil Tinga de Noordzee oversteken op een kitesurfboard dat volledig bestaat uit gebruikte flesjes die op het strand zijn aangetroffen. “In Nederland wordt 65% van het afval gescheiden,” mailt de kunstenaar me vanuit Bretagne, waar hij het prototype aan het testen is. “In San Francisco is dat al 90%. Nederland is een van de rijkste landen ter wereld – het is tijd om onze verantwoordelijkheid te nemen.”

Het doel van de oversteek is niet alleen om mensen bewuster te maken van hun plastic afval, maar ook om daadwerkelijk wat aan het probleem te doen. Tinga wil minstens 40.000 handtekeningen verzamelen om via een burgerinitiatief het onderwerp ‘statiegeld op kleine flessen’ op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen. En ondertussen zamelt hij geld in via One Planet Crowd. Met €5.500 euro – een bedrag dat inmiddels behaald is – kunnen de kosten voor de expeditie en het bord worden gedekt. Als hij nog meer geld ophaalt, wil hij ook een educatief programma over plastic afval organiseren voor het voortgezet onderwijs.

“Plastic verteert niet,” schrijft Tinga op zijn site. “Het brokkelt af in steeds kleinere stukjes, wat het nog schadelijker maakt voor het milieu en waardoor het nog moeilijker wordt om op te ruimen.” En, verwijzend naar een rapport van UNEP (Verenigde Naties): “Elk jaar sterven er meer dan 1.000.000 zeevogels en 100.000 zeezoogdieren aan inname, verstikking en verstrikking als gevolg van plastic afval.”

De 178 kilometer lange tocht begint in Scheveningen en eindigt in het Britse Lowestoft. Tinga is van plan om de afstand ook nog even binnen recordtijd af te leggen, en daarvoor moet hij sneller zijn dan Stefan de Jong, die er in 2005 7 uur en 53 minuten over deed. Hij gaat het doen op een board dat niet alleen gemaakt is van petflesjes en doppen, maar ook de vorm van een fles heeft. Het board wordt momenteel gebouwd door surfboardbouwer Bram Hoogendijk, en is naar alle waarschijnlijkheid deze week klaar.

Om zich voor te bereiden heeft Tinga de afgelopen tijd elke dag hardgelopen en lange afstanden gesurft. Vorige maand ging hij bijvoorbeeld van Texel naar Katwijk, een tocht van 120 kilometer lang – zo’n twee derde van de uiteindelijke tocht. “Vanaf augustus staan we vrijwel elke dag paraat,” vertelt hij. “We vertrekken bij 10-14 knopen [dat is matige wind, tussen de 20 en 28 kilometer per uur, red.]. Naarmate de tijd vordert zullen we met minder ideale omstandigheden genoegen nemen – we hebben in ieder geval tot half september. Maar ik kan niet meer terug. Het enige dat ik nog kan doen is een aanloop nemen en zo ver mogelijk springen.”

Meer informatie over Message on a Bottle vind je op de website van Merijn Tinga.