Muziek

Ik splitste m’n ziel en ging een week lang naar De Jeugd van Tegenwoordig

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil

De Jeugd van Tegenwoordig is praktisch publiek bezit. Na zeven albums, een paar radiohits, boeken, een onnozele hoeveelheid shows en succesvolle zijprojecten, neemt vrijwel iedereen in dit land op regelmatige basis nog een hap van een van de taarten uit de Jeugd-oven. Af en toe “watskeburt?” roepen is nog steeds ludiek genoeg om niet door iedereen een klotelul gevonden te worden, je kunt moeilijk een reclameblok op televisie uitzitten zonder een van hun stemmen te horen, en soms proberen ze – bijvoorbeeld ergens midden november – vijf keer in één week de grote zaal van de Melkweg uit te verkopen. En dat lukt dan, vanzelfsprekend.

Deze vanzelfsprekendheid is intrigerend, omdat objectief gezien meerdere dingen niet echt meezitten voor de groep. Rap is meer dan ooit een sport van de jonge man, en daarom is het extra sick dat vier vaders daar – in ieder geval op het gebied van liveshows – nog steeds met een enorme scepter zwaaien. Omdat ze simpelweg enorm goed kunnen optreden, maar ook omdat wat ze doen en maken zo veelzijdig is dat ze daarmee elke laag van de bevolking kunnen aanspreken. Pernille La Lau en Loretta Schrijver vallen van plezier van hun stoel als de jongens langskomen bij Koffietijd, en tegelijkertijd vinden Ronnie Flex en Bokoesam het een eer om op hun nieuwe album te staan.

Videos by VICE

Ik ben geen Pernille, geen Loretta en zeker geen Ronnie of Sam – maar er schuilen wel een hele hoop andere personages in mij. Om te ontdekken wat ervoor zorgt dat De Jeugd nog steeds een van de meest gewilde acts van het land is, splitste ik mijn ziel in vijven zodat ik elke avond als een ander persoon bij de show kon zijn. En ook omdat dit Voldemort z’n einde werd, want ik sluit een mogelijke doodswens namelijk niet uit na deze week.

Show 1, maandag 12 november: die ene willekeurige gast backstage

Van alle natte winden waar ik als beginnend muziekjournalist aan heb mogen ruiken, is de mythische status van ‘de backstage’ veruit de grootste. Het zijn vaak seksloze, onprettig verlichte ruimtes vol kale muren in neutrale kleuren. Schalen gesorteerde M&M’s zijn nergens te bekennen, net als heroïne trouwens, maar wat wel in overvloed aanwezig is, zijn mensen die aan het werk zijn of (vaak ongeduldig) wachten tot ze aan het werk kunnen.

Dat gezegd hebbende: het bier is er wel koud en gratis, de illusie van verhevenheid boven de betalende mensen geeft een beetje eigenwaarde, en daarnaast kan het behoorlijk gezellig zijn. Comfortabel ook, een perfecte locatie om de eerste avond van een week als deze door te brengen. De entourage van voorprogramma Bokoedro, die we deze avond volgen voor een ander project, bestaat uit blowende vrienden uit de buurt van Rotterdam die nu al geen zin hebben om morgen naar school te gaan. Dat is jeugdige energie waar je als ijverige kantoorslaaf veel van kan leren.

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Vieze Fur tijdens een van de shows in de Melkweg, foto door Raymond van Mil.
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil

Over De Jeugd gesproken: met hen gaat het ook best goed aan het begin van deze week. Hoewel Pepijn op de eerste dag al bang is ziek te worden en z’n stem te verliezen, is zijn zin in deze vijf optredens mega. Willie loopt rondjes met een Nintendo Switch onder z’n arm, op zoek naar iemand die heftige verlangens heeft naar een pak slaag in Mario Kart. Freddy neemt een momentje om te reflecteren op het fenomeen ‘clout’, en even te brainstormen over nieuwe manieren om dit te vergaren. Voor hem werken kookvideo’s als een gek, maar Bokoedro en z’n maten drukt hij toch vaderlijk op het hart om eens ouderwets iemand neer te steken – dit getuigt van een vertederende hoeveelheid liefde voor de nieuwe generatie.

Over de show kan ik verder niets zeggen, want als je backstage zit krijg je daar precies niets van mee. Omdat dat extreem saai is, pak ik net wanneer De Jeugd begint m’n biezen.

Show 2, dinsdag 13 november: de vader

Wouter van Dijk en Julia Stokvis
Ik met mijn tijdelijke dochter Julia.

Ik heb normaal gesproken erg veel respect voor ouders die met hun zoons of dochters naar concerten gaan. Kinderen hebben vaak een enorme wansmaak, en wansmaak tolereren omdat het je bloed is, is dapper en verdient een pluim. Maar bij De Jeugd is dat anders: zij zijn credible genoeg om de volgende ochtend hoge ogen te gooien bij het koffiezetapparaat, bovendien waren ze die ene keer op Pinkpop hartstikke kicken en wordt in elke lease-auto van Nederland de radio harder gedraaid als Sterrenstof wordt gespeeld.

Het feit dat ik helemaal geen kinderen heb mag geen bezwaar zijn – een kind is prima te lenen voor een avond. Julia is vijftien, het zusje van mijn beste vriend, en veruit de leukste tiener die ik ken. Ze heeft een ringetje in haar neus, meer dan duizend volgers op Instagram en de laatste keer dat ik haar zag vertelde ze dat ze misschien wel stage wil lopen bij Noisey omdat ze het cool vindt wat ik doe. Zeer naïef, maar tot op heden heb ik nooit ergens meer eigenwaarde uit kunnen halen.

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
De Jeugd van Tegenwoordig tijdens een van hun shows afgelopen week.

Mijn bondgenoten, de andere vaders, zijn in grote getale aanwezig en lijken zich totaal op hun gemak te voelen. Met elkaar, niet met mij. Alsof ze ruiken dat ik mijn afvalstofheffingen standaard pas na de uiterste aanmaning betaal, klitten ze zonder mij samen, consequent nonchalant een duim in de broekzak, en zelfs als de Jeugd het nummer Applaus inzet zie ik nergens afkeurende of zorgelijke blikken. Dit is weer tekenend voor de status van De Jeugd: zelfs als er over schimmelkutten wordt gerapt is het leuk en cool en anders. Om me meer in m’n rol in te leven maak ik een paar slechte, bewogen filmpjes met m’n telefoon die ik in de loop van de week aan willekeurige mensen opdring.

Voor de houdbaarheid van De Jeugd is het goed dat er veel verschillende leeftijdscategorieën vertegenwoordigd zijn. Misschien is dit ook het bewijs dat ze niet aan het verstoffen zijn. Na Manon, hun zoete vijfde album wat gaat over de liefde en het comfortabele leven als welvarende dertiger, had ik niet verwacht dat ze met Luek en Anders zo sterk door zouden pakken. Je hoort nog steeds hetzelfde comfort, maar dan ook op trap en niet alleen in liefdesliedjes. Ook rappen ze over xannies: snoep voor overwerkte ouders en onderwerkte tieners. Ik koop nog snel met Julia een shirtje, haal haar jas voor haar bij de garderobe, en lever haar daarna zonder schuldgevoel af bij haar echte ouders.

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Faberyayo in de Melkweg.

Show 3, woensdag 14 november: de student

Studenten en De Jeugd van Tegenwoordig lopen altijd al hand in hand, en dat is te verklaren. Als Pepijn Lanen zich jasje-dasje in het openbaar vertoont wordt hij ongetwijfeld preses genoemd. De voorliefde voor drugs is iets wat ze delen met het studentenleven, net als de gewoonte om mensen consequent kankerlijers te noemen. Daarnaast is er een handvol mensen wetenschappelijk afgestudeerd met vergezochte scripties over de innoverende teksten van De Jeugd.

Ik heb zelf een kleine vijf jaar ingeschreven gestaan bij een Hogeschool maar heb me, op een paar dronken avonden bij studievereniging Waltertje na, nooit student gevoeld. Maar om toch de innige liefde tussen De Jeugd en het studentenleven te onderzoeken roep ik de hulp van mijn collega Bas (jaren gestudeerd: 9, diploma’s: 0) in. En dat kan niet anders dan afgetrapt worden met een onverantwoordelijk aantal halve liters bier en wat diepvriespizza’s.

Naast verhalen over het studentenleven heeft Bas ook een andere theorie waarom corporaal Nederland zo van De Jeugd houdt: “Kijk. Kempi heeft verhalen die voor veel mensen herkenbaar zijn, hij heeft het zwaar gehad, maar wat weet hij nou van tentamens maken?” Bovendien, voeg ik toe, lijkt studeren best op wat De Jeugd doet: na heel lang hetzelfde te doen, denk je dat het niet langer zo kan, maar zodra er nog een jaartje aan vast wordt geplakt ben je uiteindelijk toch weer blij.

Ondanks al deze redenen lijken wij, samen met voorprogramma Gotu Jim en z’n aanhang, als studenten zwaar in de minderheid in de zaal. Misschien is een kaartje van dertig euro te gortig, misschien heeft De Jeugd in hun leven zo vaak op studentenfeesten opgetreden dat ieder studerend persoon ze al vijf keer heeft gezien. Voor ons geen reden om te doen waar dit voor bedoeld is: ons misdragen.

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil


Hoe dit er precies heeft uitgezien weten andere aanwezigen beter dan ik. Wat ik nog weet is dat Bas minstens een halve liter bier over me heen heeft geworpen, dit herinner ik me ook nog, net als het feit dat we allebei naar huis zijn gefietst zonder jas en dat ik toen ik de volgende dag naar m’n werk wilde fietsen mijn fietssleutel is gebroken. De rest van die dag bracht ik misselijk door, God dankend voor twee rustdagen.

Show 4, zaterdag 17 november: de toerist

Een avondje toerist spelen is niet alleen heel leuk – hier het bewijs – maar het dient deze keer ook een hoger doel. Anders (Different) is volgens De Jeugd zelf het laatste volledig Nederlandstalige album dat ze gaan maken. Let The Tits Out is een sicke, volwaardige single in het Engels en in een interview met 3voor12 zeggen ze dat er een soort distributiemasterplan is om door te breken buiten Nederland.

Om te kijken of dit ze gaat lukken koop ik op de Albert Cuypmarkt wat dingen die ik niet nodig heb, stap ik in de goede tram in de verkeerde richting en sta ik met gespeelde verdwazing een tijdje in de rij voor de Paradiso in plaats van de Melkweg. Eenmaal binnen blijf ik met m’n jas binnen handbereik in een hoekje achter in de zaal staan, zodat ik op het moment dat ik het saai begin te vinden naar De Wallen kan gaan om me daar suf te blowen.

Een paar weken terug leidde ik in diezelfde Melkweg een panel over de toekomst van hiphop in Nederland. ‘Het buitenland’ is nog steeds een stap die niemand écht met daverend succes heeft weten te zetten. Er zijn shows in België, er is bescheiden succes in Duitsland en wat verknipte belangstelling van 6ix9ine, maar er is nog steeds geen Nederlandse act waar internationaal serieus rekening mee wordt gehouden. Dit terwijl bijvoorbeeld Lil’ Kleine qua streamingcijfers niet onderdoet voor internationale artiesten als Skepta of Pusha T.

Een taalbarrière kan ook moeilijk nog als serieus argument worden opgevoerd. Vroeg in de show komt De Jeugd met Rattengif, Gekke Boys en Hocus Pocus – tracks met refreintjes die je mee kunt blèren zonder enig verstand van de Nederlandse taal. Bijkomend voordeel is ook dat Bas Bron elke track meesterlijk kan afmixen en veranderen in een genre naar keuze en precies weet waar men internationaal op zit te wachten.

Show 5, zondag 18 november: de serieuze muziekjournalist

Wouter van Dijk, een muziekjournalist om serieus te nemen.
Ik, een serieuze muziekjournalist, met mijn notitieblokje.

Vaak voel ik me een parodie op een muziekjournalist. Ik heb nog nooit een album van The Editors geluisterd, kan maar een paar Wu-Tang-leden opnoemen en het verschil tussen rock en metal zou me een zorg zijn. Maar onder het mom van ‘fake it till you make it’ knoop ik een Eurosonic/Noorderslag-sjaal om, stop ik een notitieblok in m’n binnenzak, bel ik Raymond van Mil om te vragen of hij foto’s wil maken en probeer ik na vijf avonden en bijna tweeduizend woorden iets op te schrijven wat daadwerkelijk hout snijdt. Bij deze mijn poging:

De Jeugd van Tegenwoordig staat, in ieder geval in de raphoek, na dertien jaar nog steeds op eenzame hoogte als het gaat om liveshows. Dit terwijl generatiegenoten afhaken: The Opposites zijn gebroken en zelfstandig opnieuw begonnen, Rico en Sticks stonden in de Ziggo Dome maar maakten met IZM een van de meest teleurstellende albums die ik ooit heb gehoord. De Jeugd daarentegen, lijkt elke show weer te willen bewijzen dat zij nog lang niet op instorten staan.

Sterker nog: het lijkt alsof ze om een onduidelijke reden het er dik bovenop leggen. Haast hebben. En waar ik onduidelijk schrijf bedoel ik onduidelijk voor jullie, het gepeupel, het niet alwetende muziekjournaille. Die plotselinge ambitie moet voortkomen uit verveling, wat vaak de beste motivatie is voor het proberen van nieuwe dingen. Als je met zulk gemak vijf keer de Melkweg uitverkoopt om daar nummers te doen waar Nederland al jaren precies op dezelfde manier op losgaat, moet je op een gegeven moment wel iets anders, zeker als elke vorm van concurrentie uit beeld is.

Een van de mooiste momenten van de week vindt ergens halverwege de laatste show plaats. Voorprogramma Chun Sensei, online allemansvriend en voormalig backup van Jacin Trill, komt na een paar stagedives opnieuw het podium op met een fles Veuve Clicquot om daar de gehele eerste rij mee onder te spuiten. Maar na een minuut of twee heeft hij de kurk nog niet van de fles gekregen en moeten de jongens van de Jeugd hem voordoen hoe je het beste kunt knallen met zo’n fles. Misschien wel de mooiste metafoor voor de positie van De Jeugd op dit moment: al jaren doen ze hun nakomelingen voor hoe je een supersterrenstatus behoudt, maar tot nu toe heeft nog niemand zelfstandig uit dezelfde champagnefles kunnen drinken als zij.

Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Bas Bron in de Melkweg.
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil
Foto De Jeugd van Tegenwoordig, door Raymond van Mil