Vorige week was een rare week. De Tweede Kamer nam met 77 stemmen nipt een motie aan met de meest verregaande klimaatdoelstellingen ooit, en het viel niemand op. De indieners waren Pechtold (D66), Klaver (Groenlinks) en Segers (Christenunie).
In het non-ambtenaars: Alle kolencentrales moeten dicht – geen gerommel meer met biobrandstoffen en schone kolen, maar helemaal dicht. Dit brengt Nederland op een pad naar 55 procent minder uitstoot in 2030. Die vermindering is aanzienlijk ambitieuzer dan het klimaatakkoord van Parijs dat vorig jaar is gesloten (maar nog niet is getekend door Europa). Het is ook ambitieuzer dan de doelstellingen van de EU en Californië, klimaattechnisch het paradepaardje van de VS. Nederland zou hiermee in lijn komen met ambitieuze landen als Costa Rica en Duitsland. Daarvoor hebben we nog wel een lange weg te gaan, want in de meeste duurzaamheidslijstjes bungelt Nederland samen met Malta steevast onderaan.
Videos by VICE
Opvallend genoeg werd er in geen enkel Nederlands medium over bericht. Volgens de persvoorlichter van D66 zag Nederland de motie over het hoofd omdat Rutte ‘pleur op naar Turkije’ had gezegd op tv. Alleen grote buitenlandse kranten zoals de Guardian schreven erover.
Maar wat betekent het aannemen van deze motie?
Een motie is min of meer een verzoek aan het kabinet om iets te doen. Er is geen wet aangenomen en een motie is niet bindend. Als dit kabinet, of het volgende kabinet, de motie niet wil uitvoeren, dan kan dat. Maar in dit geval heeft de ene helft van de regering, de PvdA, voor de motie gestemd, terwijl de VVD tegen is. En zoals Stientje van Veldhoven, partijsecretaris van D66 tegen The Guardian zei: “Als één coalitiepartner een motie steunt is dat altijd een goede garantie dat een motie ook wordt uitgevoerd.”
Meer dan de helft van de Tweede Kamer heeft dus ineens voor intens ambitieuze klimaatdoelstellingen gestemd. Dat is opvallend als je kijkt naar de trackrecord van Nederland. Vorig jaar steeg de Nederlandse CO2-uitstoot nog met meer dan 5 procent. Samen met Malta wekt Nederland het laagste percentage duurzame energie op (zo’n 5 procent). We hebben een gigantische fossiele industrie die nauw is vervlochten met de Nederlandse politiek, wat misschien voor een deel verklaart dat de Nederlandse overheid zo laat in actie is gekomen.
Vorig jaar nog ging de overheid in hoger beroep tegen een uitspraak van de rechter die het land verplicht aan een uitstootvermindering van 25 procent voor 2020.
Met de motie die vorige week door de kamer is gekomen zou Nederland op die koers leggen. Je gaat je bijna afvragen of de kamerleden überhaupt doorhebben waar ze voor hebben gestemd.
Volgens Michaël Cocuyt, die zich voor de Christenunie bezighoudt met energiebeleid, is de motie bedoeld om “kolencentrales uit te faseren.” Dat klinkt mooi. Het is de “meest kosteneffectieve manier om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen.” Hij parafraseert een recent rapport van adviesbureau CE Delft waaruit blijkt dat het draaiende houden van de kolencentrales op biobrandstof veel meer kost dan investeren in echt duurzame projecten zoals zonne-energie. Ook bij D66 was van interne discussie geen enkele sprake: “We pleiten al jaren voor sluiting van kolencentrales,” zegt Jelger Zee, persvoorlichter van D66.
In elk gesprek dat ik voer hoor ik alleen maar dat de motie is bedoeld om de kolencentrales te sluiten. Maar om de CO2-uitstoot te verminderen met 55 procent, moet er veel meer gebeuren dan alleen de kolencentrales sluiten. Als de kolencentrales sluiten, daalt de nationale uitstoot met zo’n 31 procent. Niemand weet hoe de overgebleven 24 procent gehaald moeten worden. Zo zei de Raad van State vorige week nog dat Nederland “geen geloofwaardig klimaatbeleid heeft.”
De uitstoot met 55 procent verminderen is een gigantische opgave. Het gaat niet alleen om het elektriciteitsnet te verduurzamen. Transport, industrie en veeteelt kunnen gewoonweg niet zo snel overstappen op duurzame energie.
Is er door de indieners nagedacht wat er allemaal moet gebeuren om deze gigantische omslag voor elkaar te krijgen? Waar komt die 55 procent eigenlijk vandaan?
“Het is een logische doorberekening van wat nodig is om aan het klimaatakkoord van Parijs te voldoen.” schrijft Zee later in een mail, want wat die 55 procent precies betekende moest hij eerst even opzoeken. Feit is dat niemand weet wat er moet gebeuren om zo’n waanzinnige transitie te laten slagen. CO2 in de grond? Elektrische auto’s? Of toch kernenergie? Voorlopig is de discussie over deze moeilijke keuzes nog niet eens echt op gang gekomen.
Niet dat ik de hoge ambitie van de motie niet aanmoedig, maar het is mij niet duidelijk of de 77 kamerleden zich de implicaties van de motie geheel realiseren. Het is nogal onethisch om hoge ambities te hebben en vervolgens geen enkel idee te hebben hoe we die hoge doelen moeten gaan halen.
Volg ons, en geen enkele wonderlijke motie zal je nog ontgaan: