“Als het zo ongezond is om een tijdje niet ongesteld te worden, waarom voel ik me dan zo fantastisch?” vraagt vlogger Freelee the Banana Girl zich af in de youtubevideo How I lost my period on a RAW VEGAN Diet aan haar 700.000 volgers. Ze doelt hiermee op het uitblijven van haar ongesteldheid, iets wat vrouwen soms ervaren als ze hun eetpatroon drastisch veranderen.
Ze zegt dat ze, nadat ze was begonnen met een “honderd procent rauw en veganistisch dieet“, binnen een maand niet meer ongesteld werd en dat het pas na negen maanden weer terugkwam, maar dan in een veel lichtere vorm. In plaats van zich zorgen te maken, zoals je misschien zou verwachten, was ze superenthousiast.
Videos by VICE
“Ik geloof nog steeds dat de menstruatie grotendeels bestaat uit giftige stoffen die het lichaam verlaten,” legt ze in haar controversiële video uit, die al zwaar bekritiseerd werd door een aantal kijkers en door Beat, een Britse liefdadigheidsinstelling voor mensen met een eetstoornis. “Veel vrouwen hebben hele heftige ongesteldheidspijnen omdat ze veel gif in hun lijf hebben, of een slecht eetpatroon hebben.”
In plaats daarvan gelooft Freelee dat een lichte menstruatie – of in haar woorden: “megalicht” – gezond is, en dat pijnlijke cyclussen “niet natuurlijk” zijn, maar de oorzaak zijn van een vettig of “giftig” dieet.
“Als je een hevige en pijnlijke menstruatie hebt, begin dan zo snel mogelijk met een geheel rauw en veganistisch dieet met veel koolhydraten.” Haar video is sinds hij is geüpload al meer dan 395.000 keer bekeken.
Een keertje niet ongesteld worden, wordt door dokters zelden gezien als iets goeds, behalve als je zwanger bent natuurlijk. Redenen voor het uitblijven van de menstruatie gaan meestal over stress, het polycysteus-ovariumsyndroom, obesitas, of plotseling gewichtsverlies.
Maar een handjevol veganistische, rauwe, en ‘clean’-etende bloggers beweert dat voeding inzetten voor een sporadische en lichte menstruatie – of eentje die helemaal uitblijft – gezonder en natuurlijker is.
“Veel meisjes die niet ongesteld worden, maken zich vaak zorgen en proberen van alles uit om het wel weer te worden,” schrijft Miliany op haar blog RawVeganLiving. “Vaak wordt geadviseerd om te stoppen met sporten, meer calorieën te eten en meer plantaardige vetten te eten.”
“Maar wat zou er gebeuren als ik je zou vertellen dat alles wat je hebt geleerd over je menstruatiecyclus een complete LEUGEN is?!”
Freelee en Miliany hangen verschillende theorieën aan, maar ze komen allebei tot dezelfde conclusie: dat de moderne samenleving vrouwen het idee heeft aangepraat dat menstrueren gezond is. Volgens hen is het beter om licht ongesteld te zijn of helemaal niet meer, wat je zou kunne bereiken door aan rauwe en veganistische diëten te beginnen.
Ik zocht contact met Miliany, en ze vertelde me dat ze gelooft dat een “lichaam dat niet ongesteld wordt betekent dat het lichaam schoon is”.
“Als een vrouw of jong meisje besluit niet meer te willen menstrueren. of als ze haar zware ongesteldheid wil verlichten, zou ik een rawfood-dieet aanbevelen om haar daarbij te helpen,” zegt ze. “De industrie heeft het goed voor elkaar gekregen om vrouwen het idee te geven dat als ze niet maandelijks ongesteld worden, er iets mis is met hun lichaam en hormonen.”
Dr. Jackie Maybin, een docent verloskunde en gynaecologie aan de Universiteit van Edinburgh, waarschuwt echter voor het ingrijpen in je dieet om je menstruatiecyclus te beëindigen of te verlichten.
“Het is moeilijk om een strikt veganistisch dieet aan te bevelen, zonder dat je daarvoor hormoonlevels en endometriale gezondheid bij deze vrouwen onderzoekt,” zegt ze over bloggers als Freelee en Milliany. De complete afwezigheid van de menstruatie – amenorroe – betekent waarschijnlijk dat er geen ovulatie plaatsvindt, wat een aanzienlijk negatieve invloed kan hebben op je voortplantingsgezondheid.
In reacties die zijn opgetekend door de Daily Mail, zegt Beat over Freelees video: “Hoewel het niet meer genoemd wordt in de nieuwe diagnostische richtlijnen voor anorexia, omdat het mannen uitsluit, werd amenorroe eerder gezien als teken van anorexia nervosa. Als je een lange periode een laag gewicht hebt en beperkt eet, kan dat andere ernstige bijwerkingen hebben – onder meer een lage bloeddruk, osteoporose, orgaanfalen, onvruchtbaarheid en een beperkte groei.”
Freelee the Banana Girl in haar video over het beëindigen van haar ongesteldheid door middel van een rauw em veganistisch dieet. Screenshot via YouTube
Voor andere bloggers is er een quasi-religieuze connectie tussen ongesteldheid en ‘clean’ eten – dit dieet gaat over in een levensstijl, wat vervolgens weer kan uitmonden in de eetstoornis die orthorexia wordt genoemd.
De rawfood-blog, RawforLife, laat dit verband goed zien: “Als we allemaal open en bloot zouden leven [sic] in het ‘Hof van Eden’, zonder maandverband, tampons en tissues (of zelfs kleding), zouden we dan allemaal een paar dagen per maand bloedend rondrennen?”
En ondanks dat deze post acht jaar geleden werd geplaatst, is Periods – they may be normal but are they healthy? nog steeds een van de meest gedeelde stukken, met de meeste reacties van de site.
“Het doel van dit artikel is om de heersende opvatting van ongesteldheid als ‘gezond’ aan te vechten,” schrijft rawfood-blogger Debby. Ze beweert dat menstruatie een symptoom kan zijn van een niet rauwe en veganistische leefstijl: “Misschien is ongesteldheid – de pijn, het bloed en de voorpijn die terecht een ‘vloek’ genoemd wordt – een vloek, omdat we fysiek en mentaal niet leven zoals het hoort.
Dit idee wordt regelmatig gedeeld onder deze bloggers: dat vrouwen – en dieren – honderd jaar geleden een lichtere menstruatie hadden dankzij een plantaardig dieet.
“De complete afwezigheid van de menstruatie – amenorroe – betekent waarschijnlijk dat er geen ovulatie plaatsvindt.”
Maybin zegt echter dat deze claims weinig op medische feiten gebaseerd zijn. “Het klopt dat vrouwen vroeger minder vaak ongesteld waren; ongeveer veertig keer in hun leven, tegenover ongeveer vierhonderd voor moderne vrouwen in ontwikkelde landen tegenwoordig,” zegt ze. “En dat was denk ik niet vanwege een veganistisch of vegetarisch dieet, maar omdat deze vrouwen het grootste deel van hun leven of zwanger of lacterend waren.”
Freelee en Debby reageerden niet op het commentaar, maar als volgers ze er direct op aanspreken, weerleggen ze beiden dat ze vrouwen aanmoedigen te stoppen met hun menstruatie – maar of ze het nou doen of niet, hun invloed is duidelijk.
Terwijl de reacties op Debby’s site vooral komen van moeders die borstvoeding geven en mensen die op het punt staan in de menopauze te belanden, komen die van Freelee voornamelijk van jonge mensen – sommigen zijn 13 jaar – die haar bedanken omdat ze hen heeft geïnspireerd om hun dieet te veranderen.
“De medische industrie vertelt ons zeker niet de waarheid,” schrijft iemand onder de video How I lost my period on a RAW VEGAN Diet. “Vertrouw op je medemens, en niet op verouderde tradities en organisaties en bedrijven die leugens verspreiden.”
Maar Maybin zegt dat een nauwgezet dieet of overdreven sporten ook kan leiden tot een aandoening die ‘hypogonadotroop hypogonadisme’ wordt genoemd. “Bij menstruerende vrouwen stuurt het brein signalen naar de eierstokken om hormonen te produceren die het endometrium reguleren. Dit resulteert in ovulatie en, als je niet zwanger wordt, in menstruatie.
“Bij hypogonadotroop hypogonadisme raakt het lichaam in stresstoestand en schakelt het signaal van de hersenen naar de eierstokken uit. Dit verandert het lichaam in een pre-puberale staat waar zwangerschap niet mogelijk is, omdat de eierstokken tijdelijk zijn uitgeschakeld en er dus ook geen sprake is van menstruatie.
“Als deze staat voor een lange tijd aanhoudt, kunnen vrouwen problemen krijgen als gevolg van een laag oestrogeengehalte, en ontstaat bijvoorbeeld het risico op het verlies van minerale botdichtheid en osteoporose.”
Hoewel ze zegt dat er niet genoeg onderzoek is gedaan om precies te weten welke effecten een dieet kan hebben op de menstruatie, is het logisch dat een “gezond en gebalanceerd dieet” – een dieet dat bepaalde voedselgroepen niet uitsluit – goed is voor alle vrouwen en hun menstruaties.
Ondanks de risico’s blijven deze blogs populair, net als een nieuwe video van Freelee. “Als je zwaar menstrueert, is dat niet normaal,” zegt ze in het filmpje, dat bijna 250.00 keer is bekeken. “Dan ben je niet zo gezond als je zou kunnen zijn.”