Muziek

De verwarrende aantrekkingskracht van t.A.T.u’s ‘All the Things She Said’

De clip voor All the Things She Said is prachtig maar tegelijkertijd ook een beetje fout. De single die in 2002 werd uitgebracht door het Russische popduo t.A.T.u oogt als een soort euro-trance-soundtrack voor een lesbisch toneelstuk, maar de leden van de groep waren alles behalve queer in het echte leven. Lena Katina en Yulia Volkova waren zelfs openlijk hetero, en deden alsof ze lesbisch waren voor de hit en bijhorende video. Daarbij komt ook nog eens dat de band werd opgezet door twee oude mannen, die tienermeisjes uitnodigden voor een auditie en ze met elkaar lieten kussen om platen te verkopen. Als de video in deze tijd uitgebracht zou worden, zou t.A.T.u waarschijnlijk dezelfde kritiek krijgen als Robin Thicke en Iggy Azalea kregen voor hun clips. Sterker nog, All the Things She Said zou in 2017 tijdens een brainstorm al meteen afgeschoten worden.

Maar in die tijd was alles nog anders, het nummer werd een monsterhit. De track stond in Nederland wekenlang torenhoog in de Top 40, en was niet weg te denken uit winkels, schoolkantines en kroegen. De single ging miljoenen keren over de toonbank, ging goud in maar liefst zeven landen en platina in vijf landen. Helemaal niet slecht voor een lied dat volgens de geruchten geïnspireerd werd door ene Elena Kiper: zij viel tijdens een operatie bij de tandarts in slaap en droomde over de liefde bedrijven met een andere vrouw. Ze werd wakker en schreeuwde dat ze haar verstand was verloren, pakte een pen en papier, en schreef haar droom op.

Videos by VICE

De video kreeg uiteraard een lading controverse over zich heen, maar niet omdat twee vrouwen zich queer voordeden om geld te verdienen terwijl de lgbtq-community lang niet genoeg zendtijd kreeg. Nee, mensen werden vooral woedend door het beeld van twee meisjes die met elkaar zoenden in weinig verhullende kleding. Dit terwijl hetero’s geregeld met dit soort clips wegkwamen. Er werd beweerd dat de video pedofielen zou bedienen, terwijl Britney Spears die tegen de kluisjes aanrijdt in een schooluniform was jaren daarvoor geen enkel probleem. Tv-zenders weigerden de clip uit te zenden omdat het niet geschikt zou zijn voor kinderen, en niemand leek zich eventjes te herinneren hoe vrij en seksueel Madonna zich soms op het podium presenteerde.

Het is onmogelijk te ontkennen: All the Things She Said is een verschrikkelijk goed popliedje. Alleen al door het ongelofelijk unieke geluid, hoort het thuis tussen legendarische nummers als Believe van Cher en Fetish van Selena Gomez. Het heeft alles wat je je maar kan wensen: een langzame opbouw en hypnotiserende synths in de intro, een industrieel ritme, mierzoete zang, en een dramatische refrein dat iedereen mee kan en wil zingen. Het lied is 3 minuten 48 seconden aan perfectie en daarom een zeer geschikt clubanthem.

Er zijn ook andere dingen die de track en video zo fantastisch maken. Tegenwoordig is queer zijn een stuk meer geaccepteerd, maar aan het begin van de jaren nul waren clips niet veel meer dan korte soaps waarin de hoofdpersoon aan het einde meestal dramatisch aan zijn of haar einde kwam. Homoseksuele mannen namen nog weleens de hoofdrol, want blijkbaar waren die vermakelijker en minder aanstootgevend om naar te kijken dan in dit geval lesbische vrouwen. Of All the Things She Said nu net zo populair zou worden is moeilijk te zeggen. In deze tijd zijn popsterren als Halsey en Kehlani zeer comfortabel met dit soort onderwerpen in hun muziek, maar in 2002 was dat voor muzikanten wel anders.

Het verhaal achter t.A.T.u is dus niet authentiek, maar maakt dat uit? Of misschien is het nog beter om te vragen: maakte dat toen uit? Ze gaven onzekere queertieners destijds een stem en een lied om vol trots op te dansen. Helaas is in de jaren na All the Things She Said bekend geworden dat t.A.T.u-lid Yulia Volkova lang niet zo tolerant is als de video misschien suggereerde. “Voor mij zijn twee kussende vrouwen esthetisch aantrekkelijker dan twee kussende mannen,” vertelde ze in 2014 in een interview. “Ik zou niet zeggen dat ik iets tegen homo’s heb, maar ik wil dat mijn zoon een echte man wordt en geen flikker.” Een paar dagen later vertelde Lena Katina op Facebook dat zij niet achter zulke uitspraken staat. Het is compleet krankzinnig dat Volkova eerst geld heeft verdiend aan zichzelf voordoen als queer, om er vervolgens zo respectloos over te praten.

Deze track is dus het enige positieve dat de twee hebben voortgebracht, ook al was dat niet eens hun intentie. Het is inmiddels vijftien jaar geleden sinds de clip uitkwam, en bij het zien van de stortregen, paraplu’s en hoge ijzeren hekken word ik weer helemaal sentimenteel. Daarnaast klinkt het refrein echt fantastisch als je high bent. Ik bedoel, luister er nog eens een paar keer naar. Het is een fucking hard lied, ondanks Volkova’s schrijnende homofobie. En hoewel het duo nooit een iconische queer-act zal zijn, heeft de wereld meer dan ooit een stel zoenende meisjes nodig, begeleid door een bevreemdende mix van rock en trance.