Op Bevrijdingsdag wordt een select groepje artiesten (oftewel ‘Ambassadeurs van de Vrijheid’) met een helikopter van het leger rondgevlogen langs verschillende bevrijdingsfestivals in het land. Maar waarom eigenlijk? Dat is een van de grote raadselen van de Nederlandse cultuur, want met een iets minder strak schema zou het logistieke probleem ook opgelost zijn. Elk jaar worden er journalisten uitgenodigd om mee te vliegen, en dit jaar sta ik alweer voor de tweede keer onwennig voor het ronkende apparaat. Tijd om het raadsel eens op te lossen.
“Vandaag ben ik met de helikopter, normaal ga ik met de auto, maar ik ga nog liever met de snelle planga,” zegt rapper, vegankookshow-host en mode-fenomeen Donnie tijdens zijn optreden in Wageningen voordat hij zijn monsterhit uit 2018 inzet. Het is zijn derde optreden van vandaag, en vanavond zal ik met hem nog naar Den Bosch vliegen. Toch zijn helikopters en Donnie, die als artiest een snel imago cultiveert, niet zo’n logische combinatie als je zou denken. Hij heeft vliegangst en dat is zijn nachtrust niet ten goede gekomen. “Ik heb amper geslapen, maar we gaan er wat van maken,” vertelt hij me. Aan de show is het in ieder geval niet te merken dat hij er al een nacht en drie vluchten vol doodsangst op heeft zitten. Het publiek gaat los op zijn mix van hiphop en het levenslied, en iedereen schreeuwt alle soepele taalvondsten mee. Aan het einde geeft Willie Wartaal, die met de Jeugd van Tegenwoordig een grote inspiratiebron was voor Donnie, een gastoptreden. Het is allemaal erg feestelijk. Maar dan moeten we eraan geloven: de helikopter.
Videos by VICE
Voordat ik dopjes in mijn oren stop en mezelf in de veiligheidsgordels vastklik, heb ik de gelegenheid om heel even te praten met Boris van Vree. Boris heeft niet alleen een toepasselijke achternaam, maar organiseert de tournee van de vrijheidsambassadeurs al vijf jaar. Hij vertelt dat het bedacht is door Hessel van Terschelling [een zanger, red.] in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei. “We hebben een gezamenlijk doel om een boodschap te vertellen over vrede en veiligheid. Vrijheid is een kostbaar goed, daar moeten we ons bewust van zijn, en de helikopter is een middel om het gesprek over vrijheid op gang te brengen.” Dat is in elk geval gelukt. Een van de soldaten deelt vervolgens gezellige oranje sokken uit met daarop helikopters. Goed, oké, ik ben overtuigd.
Als Donnie in Den Bosch voor de vierde keer uit de heli klimt, vertelt hij dat hij het ritje dit keer reuze vond meevallen. Toch lijkt hij ook wel opgelucht dat hij vandaag niet meer in de heli hoeft. Donnie geeft naast snelle planga’s de voorkeur aan een meer idyllische manier van zich verplaatsen, vertelt hij. “Ik heb een elektrische fiets, daar ga ik op met mijn zoontje. En dan gaan we gewoon ranggggggg. Dan gaan we naar de boerderij en dan zegt-ie: ‘Papa papa, koe koe.’ En dan kijkt-ie naar een geit. Dat vind ik humor.”
De taxi naar het festivalterrein deel ik onder andere met Willie Wartaal, die zegt dat hij het wel ontspannen vindt om eens niet in het middelpunt van de aandacht te staan. “Donnie, de golden boy,” zegt hij mysterieus terwijl zijn zonnebril fonkelt in het licht van het leeslampje. “Bas [Bron, producer van De Jeugd van Tegenwoordig, red.] kwam opeens met een gekke jonge boy die studio binnengelopen. Die jonge boy heeft het allemaal waargemaakt en dat is heel hard.”
Later hebben we het ook nog even over helikopters. Willie, die in 2017 al een keer in de helikopter zat, heeft aspiraties om er zelf eentje te bezitten. Dat maakt hij althans zijn zesjarige dochter wijs om haar op te voeden. “Als ze zegt: ‘Papa, ik wil…’ Nou vul maar iets in dat kinderen willen. Dan zeg ik altijd: ‘Ja, snap ik, ik wil een helikopter.’” Hoewel Willie het volledige Nederlandse taalgebied al jarenlang platspeelt is het hebben van een helikopter zelfs voor hem voorlopig nog een absurde fantasie. Vooral ook omdat je er ook nog allemaal andere dingen bij moet kopen. “Ik heb niet het idee dat een helikopter me tijd op zou leveren, want je moet eigenlijk overal een eigen plekje hebben waar je hem neer kan zetten. Als je van die helikopter-life bent, dan heb je dat ook wel. Maar ik ben daar gewoon nog niet.”
Toch gaat daar spoedig verandering in komen, voorspelt hij. “Als het goed is wel.” De Jeugd heeft het touren weer opgepakt. “En er liggen heel veel nummers met Donnie op de stapel, die hits komen eraan. En dan koop ik mijn jacht met daarop een helikopter. Eindelijk, eindelijk. Maar dan moet ik wel mijn dochter alles geven wat ze wil. Een paard ofzo. Of een manege, haha.” Zelf rijdt Willie ook graag paard, zegt hij desgevraagd. “Ik ging als kind al naar ponyclub Amsterdam, met paarden.” Maar tot hij zijn eigen manege en vliegmachines kan kopen, opteert Willie, net als Donnie, voor een wat alledaagser vervoermiddel. “Ik denk dat voor nu toch wel de fiets het meest praktisch is.”
Het mysterie is ontrafeld. Helikopters zijn snel, je doet er sommige artiesten een plezier mee, en het is propaganda voor het leger, die onze kostbare vrijheid moet beschermen. Zelf zou ik me liever een vrije wereld zónder legers voorstellen op Bevrijdingsdag, maar met leuke muziek en fietsende rappers die ook een privé-heli hebben. Helaas lijkt die wereld steeds verder weg naarmate oorlog steeds dichterbij komt, en dus zullen de helikopters voorlopig nog hun rondjes vliegen op Bevrijdingsdag.