Het verhaal achter de Harlem Shake, de moeder aller TikTok-video’s

Je kunt het je misschien nauwelijks meer voorstellen, maar op YouTube ging het er ooit nog best onschuldig aan toe. Iedereen ging gewoon gezellig met elkaar om, en niemand wist hoe social media onze levens zouden beïnvloeden.

In de periode rond 2010 begon het internet zoals we dat tegenwoordig kennen langzamerhand te ontstaan: de virale internetcultuur, met alle memes en dansfilmpjes die daarbij horen. En alles kwam samen in een trend uit 2013: de Harlem Shake, een clipje van dertig seconden waarin eerst iemand in z’n eentje staat te dansen, vaak met een helm op of een andere vermomming, en omringd door een groepje mensen dat stoïcijns stilstaat. Maar na vijftien seconden zakt de bas en gaat ineens iedereen helemaal los, terwijl ze ondertussen zuipen, hun kleren uittrekken, of waar ze op dat moment zin dan ook in hebben.

Iedereen deed de Harlem Shake, van mensen thuis tot het Noorse leger in de sneeuw. Het had best iets mafs: de settings waren vrij alledaags, wat nogal contrasteerde met de suffe dansjes die mensen dan ineens maakten en de andere kleding die ze ineens droegen. (Of het gebrek aan kleding.) Maar het was ook vermakelijk en makkelijk om na te doen – en zo maakte de Harlem Shake in feite de weg vrij voor TikTok-hits als About Damn Time.

Tien jaar later is het nummer nog altijd herkenbaar voor miljoenen internetgebruikers. Toch hebben de meesten waarschijnlijk geen flauw benul wie erachter zit en waarom het zo beroemd is geworden.

Het begon allemaal in 2012, toen de Amerikaanse dj Harry Bauer Rodrigues, ook wel bekend als Baauer, het nummer Miller Time van de hiphopgroep Plastic Little sampelde, en er een instrumentale track van maakte die geïnspireerd was op Nederlandse housemuziek. Hij voegde er het iconische “con los terroristas” (met de terroristen) aan toe, de eerste zin uit het nummer Los Terroristas van de Puerto Ricaanse artiest Hector Delgado.

Baauer stuurde het nummer naar iedereen die hij in de muziekindustrie kende, maar zonder succes. Na een tijd besloot Mad Decent met hem in zee te gaan, het label van Diplo, waarna het in mei 2012 uitkwam als track die gratis te downloaden was. Maar de storm kwam pas een paar maanden later

De trend zag op 30 januari 2013 het levenslicht, toen het nummer werd gebruikt in een sketch van het youtubekanaal DizastaMusic, waarin mensen in rare outfits stonden te dansen. Op 10 februari deden wat Australische tieners het dansje na. Hun video ging helemaal viral en werd over de hele wereld nageaapt.

Op 11 februari stonden er volgens Google Trends al 12.000 Harlem Shake-video’s geupload op YouTube. Drie dagen later waren dat er al 40.000, die samen goed waren voor 175 miljoen views. Het nummer zelf schoot dankzij al die video’s omhoog in de hitlijsten, en stond zelfs voor vijf weken op rij bovenaan de Billboard Hot 100. Niemand had nog van de destijds 24-jarige Baauer gehoord, maar nu was hij ineens op weg naar dubbel platinum.

Er lag wel een addertje onder het gras. Opkomende artiesten als Baauer gebruikten destijds vaak Soundcloud als een soort ‘gratis’ plek om demo’s en beats op te delen, of gewoon wat uit te proberen. Maar eigenlijk bezat hij de rechten van de samples van Plastic Little en Hector Delgado helemaal niet, want zoals hij het in 2013 in een interview zei: “Ik zat ook maar gewoon op mijn fucking slaapkamer.”

In datzelfde interview gaf Baauer aan dat hij in eerste instantie niets aan het nummer had verdiend, maar er wel copyright-problemen aan over had gehouden. Uiteindelijk kwam Mad Decent in april 2013 met Plastic Little en Delgado tot een schikking voor een onbekend bedrag.

Afgezien van deze controverse, werd Baauer ook bekritiseerd omdat hij de term ‘Harlem Shake’ had gebruikt zonder te verwijzen naar de oorspronkelijke maker. Voordat het een virale hit werd, was de Harlem Shake een danspasje van een zekere ‘Al B’ uit Harlem, die er dronken mensen mee wilde imiteren. Het werd in de jaren tachtig en negentig bekender doordat het in videoclips werd gebruikt, onder meer van P. Diddy. Dat Baauer deze naam gebruikte kwam waarschijnlijk simpelweg doordat het dansje werd genoemd in de track van Plastic Little.

Baauer zou na de Harlem Shake nog een succesvolle carrière als dj en muziekproducent krijgen, al wist hij nooit meer zo’n grote hit te scoren. Wel werkte hij nog samen met grote namen als Tom Morello, The Prodigy, Missy Elliott, Kodak Black en Gorillaz. Zijn tweede album Planet's Mad werd in 2021 voor een Grammy genomineerd.

Baauer speelt nog altijd op grote festivals en in clubs over de hele wereld. Een paar maanden geleden kwam zijn nieuwste single Let Me Love U uit. Niet slecht voor een gast die ooit alleen maar een beetje in zijn slaapkamer met andermans muziek zat aan te klooien.

Dit verhaal verscheen oorspronkelijk op VICE Griekenland.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.