Een gesprek met Johnny van Mellow Yellow, de oudste Amsterdamse coffeeshop

Het gele rolluik van de Mellow Yellow aan de Vijzelgracht in Amsterdam hangt deze dagen een halve meter open; nog een beetje verder en de eerste klanten zouden gewoon weer naar binnen lopen voor een zak wiet. Of om te tafelvoetballen. Of om gewoon te hangen. Nu is het er doodstil en ruikt het muf. Er hangen geen kruidige dampen meer.

Een paar jaar geleden werd in Nederland de verkoop van wiet aan buitenlanders aan banden gelegd. Voor Amsterdam werd een uitzondering gemaakt vanwege het enorme aantal shops en het cannabistoerisme. Daar moest wel iets tegenover staan: er mochten geen shops meer in een straal van 250 meter rondom een school bevinden. Niet dat er ooit is bewezen dat de nabijheid van een coffeeshop bij een school tot klassen vol stonede kids leidt, maar er moest gewoon iets gedaan worden.

Zo'n veertig Amsterdamse coffeeshopeigenaren waren de lul, waaronder Johnny Petram van de Mellow Yellow, omdat er 230 meter verderop een Kappersacademie is gevestigd. De oudste coffeeshop van Amsterdam, sinds 1972, moest na lang procederen bij de rechter begin dit jaar dicht omdat een eindje verderop het vak Haarwassen II werd gegeven. Ik sprak Johnny over hoe het met hem gaat.

VICE: Hoi Johnny, hoe is het nu met je? 
Johnny Petram: Niet zo goed. Ik huur dit pand nog steeds, omdat ik er contractueel aan vast zit.

Kom je hier nog weleens?
Iedere week wel, om de post op te halen en de zaak een beetje te luchten. Ik heb het daar best zwaar mee, ik zie natuurlijk liever dat de shop gewoon open is.

Waar ben je nu mee bezig?
Ik ben dit aan het afhandelen, en wil met de Mellow een doorstart maken op een nieuwe locatie. Dat is wel een risico, straks gooien ze me een dag later wéér dicht, haha.

Je staat op de lijst voor een nieuwe shop toch?
We worden afgewimpeld met dat er gewacht wordt op de kabinetsformatie. Is het nieuwe kabinet ook voor coffeeshops, dan wil de gemeente tien nieuwe openen in het centrum. En dan zouden wij voorrang krijgen. De gemeenteraad wil zo snel nieuwe mogelijk shops openen in het centrum. Het is door de sluiting van de oude shops helemaal fout gegaan, meer drukte en meer straathandel. Ik heb ze hier al in de straat gezien met honkbalknuppels. Denk aan souvenirshops die achter de toonbank wiet verkopen. En dan de Heinekenbrouwerij, daar staat het vol met toeristen. Er lopen daar vijf, zes straatdealers rond. Deze plek ving iedereen op die looproute op.

Sprak je ook de politie hierover? 
Ik had contact met de wijkagent, of ik nog weleens wat in de buurt zag. Dat mag-ie nu zelf doen. We hadden echt een buurtfunctie. Ik spreek nog weleens oude klanten. Mensen van zeventig, sommigen blowden niet eens. Die kwamen hier vijf, zes keer in de week. Eentje komt nog amper de deur uit. Ze moet een reden hebben om een boodschap te doen, maar vroeger hobbelde ze gewoon hierheen voor een sigaretje. Nu zit ze achter de geraniums.

Waar zijn je andere vaste klanten nu?
In andere shops. Sommigen hebben het idee dat ze weleens worden weggekeken. Als je met z'n tienen van hier ergens anders gaat zitten, hou je toch in één keer twee tafels bezet. Sommige shops eisen nu dat je een wietje haalt en misschien een drankje, en dan heb je een half uur. Daarna moet je weg. Ik was nog een van de laatste shops met een tafelvoetbal en Photoplay. Dat neemt ruimte in beslag, dus veel shops gooien het eruit. Er zijn er zoveel gesloten, het is niet zo raar dat er straathandel is. En het land verdient er ook nog eens niks aan.

Ik heb inderdaad nog nooit gehoord van straatdealers die BTW-aangifte doen.
Nee, dat deden wij wel. Wist je dat de overheid wil dat wij onze verkoop verdubbelen? Als ik voor 5 euro per gram inkoop, zit daar geen BTW op. Ik moet het voor minimaal 10 euro verkopen. Doe ik dat niet, kom ik in de problemen, want er moet de helft van de winst af voor de belasting. Die jongens op straat hebben een gouden handel, want die kunnen een mooie haze voor 8 euro verkopen – in de coffeeshop kost hetzelfde grammetje 13 euro. Die doen dus goeie business.

Moest jij als coffeeshophouder met meer dingen rekening houden dan een kroegbaas?
Als ik kroegbaas was geweest hadden ze mijn winkel niet gesloten en was ik als ondernemer beter beschermd, zolang ik alle regels had gevolgd. Dat heb ik nu ook altijd gedaan. Via de computer werd elk grammetje keurig afgewogen, het was niet mogelijk om boven de 500 gram te komen [de toegestane stash die een shop mag hebben]. We deden een ID-check hier, tot wel 28 jaar. Ik had al mijn mensen naar het Trimbos Instituut gestuurd voor trainingen om klanten voor te lichten. Ik wilde gewoon geen problemen hier.

De stash hield je goed bij, zag ik toen de shop nog open was.
Van buitenaf kon je kijken hoeveel ik nog had, voor het bijvullen. Stond ik op 350 gram voorraad, dan nam de bijvuller 130 grammetjes mee. Dus als hij de winkel binnenkwam, zaten we nog steeds onder de 500 gram. We hadden een marge van 15 gram, voor als iemand toch nog iets bij zich had, of als er een klant per ongeluk een paar gram had laten liggen.

Wat denk jij van die nieuwe wietwet? 
Het kan twee kanten opgaan. Als ze het kweken legaliseren en mensen die het uit passie doen een vergunning geven, dan is het goed. Dan hou je dezelfde kwaliteit als nu. Gaat de overheid het kweken zelf in de hand nemen, gaat die kwaliteit naar beneden en zal je ook zien dat het thc-gehalte gaat dalen. Bij de overheid zien ze 6 of 7 procent thc al als voldoende. Ze zijn daar geen voorstander van een haze of een kush.

Overheidswiet wordt slappe zooi.
Het is niet te slijten in de winkel. Een normaal wietje moet op z'n minst 18, 19 procent thc zijn. Is dat het niet, dan krijg je straathandel. Dan hou je hetzelfde als nu. Amerika heeft het ook gelegaliseerd, daar krijgen mensen de kans om een vergunning aan te vragen en zelf te kweken. Ze hebben daar topspul.

Steek je er zelf nog weleens eentje op?
Ik blowde met regelmaat toen ik nog de winkel had, maar nu nog af en toe. Niet zoveel.

Wat mis je het meest aan de Mellow?
De mensen. De gezelligheid. Dat mis ik echt. Ik kom niks tekort qua gezelligheid, hier was het echt je stekkie. Ik spreek jongens van de shop, die zien elkaar nu minder. 'Zie je Willem nog? Of Murat?' 'Nee, niet meer gezien.' Dat soort gasten kwamen elkaar hier tegen.

Wat doen je oude werknemers nu?
Ik had er nog drie op het laatst. Twee werken nu in een andere shop, de derde staat op de markt.

Nu jij nog.
Nu ik nog, ja. Ik heb nog een huurcontract. Ik hoop dat ik op een andere plek met de Mellow kan doorgaan, als ze dat in de stad weer willen. Maar er is zoveel gezegd. Pas als het zover is, geloof ik het.

Wat doe jij op 20 april?
We gingen altijd met z'n allen naar het Flevopark, jointjes roken. Maar ik denk dat ik dit jaar bij mijn boekhouder zit of zo.