Voor verschillende westerse media is het al duidelijk: Rusland is de grote boeman wat betreft het neerschieten van het vliegtuig dat op weg was naar Kuala Lumpur. Maar echte duidelijkheid over wie er nou schuldig is aan het neerhalen van vlucht MH17 is er nog niet. Aanwijzingen zeker, maar zekerheid absoluut niet, en dat gaat waarschijnlijk nog wel even duren.
Maar wat schrijven niet-westerse media nou eigenlijk over het conflict? Wat zeggen koppen in de veelgelezen kranten in Maleisië, dat andere land met zoveel slachtoffers? En Rusland, dat door bijna de voltallige Westerse media als de bad guy wordt bestempeld? En hoe staan de media van grootmacht China eigenlijk in het hele gebeuren? En trouwens: Oekraïne zelf? We maakten een overzicht voor je van een aantal nieuwsbronnen uit bovenstaande landen.
Videos by VICE
China
In een commentaar dat vrijdag verscheen op de website van het Chinese staatspersbureau Xinhua wordt gesteld dat het onmogelijk is te zeggen wie de schuld voor de ramp draagt zolang er nog geen onafhankelijk, internationaal onderzoek is geweest. “De eenzijdige beschuldiging van Rusland door sommige westerse landen is niet verrassend. (…) Maar zonder overtuigend bewijs zal het voortijdig trekken van conclusies de regionale spanningen alleen maar verergeren en averechts effect hebben op het achterhalen van de waarheid.”
De terughoudendheid aangaande de crash blijkt ook uit bovenstaande spotprent, die te vinden is op China Daily, een Engelstalige, Chinese nieuwssite. “Waar is de waarheid?” vraagt een – wat lijkt – internationale waarnemer zich af. Antwoord: de waarheid is zo vroeg na de crash (nog) niet te achterhalen.
Een van de meest stellige in deze kwestie, is de Chinese Global Times. De Global Times behoort tot de meest nationalistische en populistische stemmen van China, en in een vandaag verschenen editorial pleit het blad ervoor om alles omtrent de crash weg te houden van politieke beslommeringen. Volgens de Global Times is Rusland door het Westen in een lastige hoek gemanoeuvreerd, en kunnen ze nu geen kant op: “De veroordeling van Rusland door het Westen is niet gebaseerd op enige logica of welk bewijs dan ook. Rusland had geen motief om MH17 neer te halen; dit zou de Russische ruimte om te bewegen in de Oekraïense crisis alleen maar vernauwen. Ook voor de Oekraïense rebellen heeft deze tragedie geen enkel politiek nut.”
De People’s Daily is één van de meest gelezen kranten van China. Het wordt voorspelbaar, maar ook de toon van de artikelen die zij publiceerden over de crash is gereserveerd. In een vandaag gepubliceerd artikel citeren ze Russische president Poetin: “Het is belangrijk geen overhaaste conclusies te trekken en gepolitiseerde statements te maken voordat het onderzoek is afgerond.”
De terughoudendheid van Chinese media is te verklaren. Zij worden nauwlettend in de gaten gehouden door de staat, en de economische banden tussen China en Rusland zijn sterk. Vorige maand nog tekende de Russische oliemaatschappij Rosneft een contract met China voor de levering van miljoenen tonnen Russische olie in de komende 25 jaar. De geschatte opbrengst van het contract: 205 miljard euro.
Toch gaat het ook te ver om te zeggen dat China zomaar de Russen en de separatisten steunt. Veel Europese landen hebben ook innige handelsbetrekkingen met China. En met het oog op de situatie in Tibet staat de Chinese regering moeilijk tegenover separatistische bewegingen in het algemeen, en zullen zij niet gauw hun ongebreidelde steun voor Rusland en de separatisten in Oekraïne uitspreken. Een middenweg is dus het devies.
Maleisië
persbericht
Ook Maleisische media focussen op de schuld van deze pro-Russische rebellen. De anti-regeringskrant Malaysia Kini plaatste als headline bijvoorbeeld hoe rebellen hebben geprobeerd om de zwarte dozen van de MH17 te verstoppen. In de Utusan Malaysia, een pro-regeringskrant, waren de afgelopen dagen koppen te lezen als ‘Rebellen blokkeren team onderzoekers’ en ‘Pro-Russische rebellen worden extreem’.
De Maleisische tabloidkrant Harian Metro komt met een anti-Russische kop boven een artikel waarin Russian Today openlijk wordt beschuldigd van propaganda en het veranderen van feiten om zo verkeerde en pro-Russische informatie te verspreiden. Zo zouden ze vluchtgegevens van Flightaware.com gebruiken, terwijl Flightradar24.com weer heel andere gegevens weergaf.
Bericht uit Harian Metro.
Malaysian Insider, een krant die neigt naar de standpunten van de regeringsoppositie, levert commentaar op het feit dat Maleisische media juist niet veel berichten over de gevolgen van de ramp zelf: “Maleisiërs zijn meer bezig met de gevechten in de Gaza of de schuld geven aan Malaysian Airlines, en met het feit dat hun piloten nog over Oekraïne vlogen.”
Verder verscheen in verschillende Maleisische media het nieuws dat de bekende Maleisische sjamaan Raja Bomoh Ibrahim Mat Zin op Kuala Lumpur International Airport zou zijn gespot om onderzoek te doen naar de crash van MH17 – maar of dit echt zo is, is nog niet bevestigd. Het aangenomen onderzoek werd op social media niet per se van harte ontvangen, gezien de magiër dit eerder heeft geflikt: toen het vliegtuig met vluchtnummer MH370 afgelopen maart van de radar verdween, bood hij dezelfde magische krachten aan door middel van rituelen die ‘de kwade geesten doen verzwakken zodat redders het toestel kunnen vinden als het inderdaad is verongelukt’. Dat deed de sjamaan met behulp van speciaal water, twee kokosnoten, een loopstok en een magisch tapijt. De MH370 is desondanks nog steeds niet gevonden. Op social media werden al gauw grappen gemaakt over zijn komst: zo waarschuwt onderstaande zelfgefabriceerde post dat de Maleisische sjamaan zal worden opgepakt wanneer hij ook maar in de buurt komt van het vliegveld.
Bron.
Rusland
kasparov.ru
ej.ru
uit de lucht gehaald
Roskomnadzor
Zo verscheen onlangs een artikel waarin wordt vermeld dat de raketten die vlucht MH17 hebben neergehaald van het Russische BUK-type zouden zijn, en dat uit audiobestanden van telefoongesprekken zou blijken dat Russische separatisten liever niet wilden dat de zwarte doos van vlucht MH17 in ‘verkeerde’ handen zou vallen. Kasparov.ru trekt zich dus internationaal nog niet heel veel aan van de censuur.
Handig voor mensen die niet in Rusland wonen en in hun vrije tijd graag Russische onafhankelijke nieuwsblogs door Google Translate halen, maar deze tegengeluiden bereiken de gemiddelde Rus niet. Die consumeert Russisch nieuws, afkomstig van persbureaus en televisiestations die wél door de keuring van Roskomnadzor komen.
Russia Today is een enorm Russisch mediakanaal dat vooral Russisch nieuws naar de rest van de wereld brengt, en wordt door meerdere westerse media bestempeld als een pro-Russische propagandamachine voor het buitenland. Het wordt gefinancierd door Roskomnadzor; blijkbaar niet alleen de instantie die de voornaamste, onafhankelijke nieuwssites uit de Russische lucht houdt, maar ook nog eens een heleboel overheidsgeld pompt in die vermeende propaganda. Onlangs vertrok er weer een journalist bij Russia Today vanwege de eenzijdige berichtgeving die volgens haar zo kenmerkend is voor het kanaal.
Bron via
Russia Today doet verslag van de ramp, maar op een manier waar je je vraagtekens bij kunt zetten. Zo spreken ze een oud-Belgisch kamerlid over de eventuele gevolgen van de vliegramp. Waarom deze totaal willekeurige man? Hij heet Lode Vanoost (al elf jaar géén lid meer van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Belgische kamer) en zijn antwoorden zijn verder niet interessant omdat hij vrij neutraal en oninteressant reageert. Het is vooral de vraagstelling van Russia Today die illustreert dat dit medium met geen woord rept over eventuele verantwoordelijkheden van Rusland. Dit zijn een paar vragen uit het interview:
RT:Before any investigation had even begun, some had already pinned the blame on Russia. Has any evidence actually been presented?
RT: Why were both media and politicians so quick to jump to conclusions?
RT: If it turns out the plane was indeed shot down, what would the implications be for whoever will be found responsible?
Je kunt Russia Today zien als een verlengd staatsorgaan, iets wat bijvoorbeeld deze vraagstelling en de financiering van het mediabedrijf onderstrepen. En voor de grote Russische kranten geldt eigenlijk hetzelfde. Ze gebruiken artikelen van Russia Today als bron, en deinzen daarin niet terug om Obama’s beslissingen in twijfel te trekken, breed uit te lichten, en Obama’s scepsis omtrent Russisch handelen in Donetsk te bekritiseren.
Oekraïne
meldde
Ipress.ua meldde op 13 juli 2014: “Vijandelijkheden in Lugansk en Donetsk escaleerden dramatisch”. Volgens de bronnen van Ipress.ua stonden de Oekraïense troepen op het punt om de separatisten bij Lugansk en Donetsk af te snijden en hun opmars te stoppen. De Oekraïense troepen stuitten echter op tegenmaatregelen vanuit de separatisten: “Mobiele groepen terroristen met veel wapens, ondersteund door artillerie, mortieren en batterijen aan MRL’s (multiple rocket launchers), troffen Oekraïense troepen in de grensgebieden. De doeltreffendheid van het optreden van deze nieuwe terroristen was hoog en de bemanning van de ingezette gevechtsvoertuigen was hoog opgeleid hierin.”
Dit is volgens de site achteraf gezien dé eerste aanwijzing dat de separatisten niet op zichzelf staan maar juist met behulp van Russische troepen en Russische middelen de strijd tegen Oekraïne voortzetten. De effectieve toepassing van deze complexe wapens en apparatuur vereist namelijk de aanwezigheid van een draagraket en radaruitrusting om de luchtdoelen te kunnen detecteren. Er zijn volgens de krant ongeveer twintig gekwalificeerde professionals nodig om deze middelen in te kunnen zetten.
Volgens ukrnews24.com beweerde de premier van Oekraïne, Arseni Jatsenjoek, dat het niet zo kan zijn dat een ‘dronken Rus’ op de knop heeft gedrukt en dat er zeker professionele eenheden betrokken zouden zijn bij het neerhalen van MH17.
Elke bron die ook maar beweert dat Rusland betrokken is bij de ramp, wordt volgens Ipress.ua verwijderd. Ook voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, Volodymyr Ogryzko, beweerde op radiosvoboda.org dat ‘Rusland niet in staat zou mogen zijn om de verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd naast zich neer te leggen (…) De situatie is heel eenvoudig: óf het Westen ziet de gevolgen in en begint te handelen, óf Rusland zal beseffen dat het ongestraft kan doen wat hij wil, waaronder het neerhalen van elk luchtvoertuig en het aanvallen van ieder land.”
Volgens de grote Oekraïense media zijn er voldoende aanwijzingen om Rusland te beschuldigen en wil de Oekraïense regering niet dat Rusland aan de haal gaat met het bewijsmateriaal. Een onderzoek waarin Rusland de rechten en bevoegdheden krijgt, is voor Oekraïne volstrekt onaanvaardbaar. Verschillende Oekraïense media roepen andere landen op om actie te ondernemen tegen Rusland, en vragen hun eigen regering om zowel de politieke als economische relaties te verbreken; met alle financiele gevolgen van dien.
Afbeelding via: www.radiosvoboda.org
