De lijst van politieke figuren die voor, tijdens of na hun carrière de kwast pakken is lang. De bekendste is natuurlijk Hitler, die misschien wel eeuwig onschuldige Oostenrijkse bergbeekjes was blijven schilderen ware het niet dat hij afgewezen werd voor de kunstacademie – met alle gevolgen van dien. Maar ook wereldleiders als Mao Zedong, George W. Bush en Queen Victoria waren (en zijn) gepassioneerde (amateur)kunstenaars. Om voor eens en voor altijd de vraag te beantwoorden wie van hen nou eigenlijk ‘de beste’ was – creatief gezien dan – hebben we hieronder een kleine kunstbeschouwing van grote wereldleiders gemaakt. Politiek kan de mensheid misschien verdelen, maar kunst zorgt pas echt voor de grootste schisma’s denkbaar.
Winston Churchill
Wat: schilderijen
Periode: 1915 – 1965
Videos by VICE
Churchill staat vooral bekend om zijn heldhaftige en goede leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar in zijn vrije tijd schilderde hij graag. Churchill deed dat om even te ontsnappen aan de realiteit, en als een medicijn tegen de depressie waar hij soms tegen vocht. In 1921 stelde hij voor het eerst in zijn leven zelfs enkele van zijn schilderijen tentoon in Parijs, onder het pseudoniem Charles Morin, maar benadrukte daarbij dat hij geen professionele kunstenaar was: hij schilderde slechts voor zijn plezier en wenste dus ook niet met genadeloos kritische ogen bekeken te worden. Ironisch genoeg maakte Churchill maar één schilderij tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarschijnlijk omdat hij toen weinig tijd had voor creatieve uitspattingen.
Critici noemen Churchill een redelijk getalenteerde amateur die bedreven was in schilderen, maar niet zozeer in het imaginaire onderdeel daarvan. “He would probably diagnose an able but unimaginative artist thoroughly trained in his craft at an art school: a technician of more than average ability…. ‘° Technisch gezien getalenteerd, maar creatief gezien minder.
George W. Bush
Wat: schilderijen
Periode: 2012 – nu
Na zijn omstreden ambtstermijn als drieënveertigste president van de Verenigde Staten, begon Bush in 2012 met schilderen. Hij schildert vooral politieke portretten op basis van foto’s die hij via Google vindt. Soms schildert hij wel veertien uur per dag. En dat doet hij niet onverdienstelijk. Roberta Smith van de New York Times bedeelt Bush namelijk een goede dosis talent toe en vindt de manier waarop hij de portretten van zijn vroegere collega’s zo verwrongen kan reproduceren bijzonder. Toch is niet iedereen het daarmee eens. Molly Crabapple van Politico Magazine vindt er ‘niks grappigs aan’, en vindt dat hij absoluut geen talent heeft. Gevalletje kunstneutraal dus.
Mao Zedong (毛泽东)
Wat: kalligrafie en gedichten
Periode: 1925 – 1965
Naast het met ijzeren rode vuist heersen over China was Mao ook zeer gedreven in het Chinese schoonschrift en het schrijven van gedichten. Schoonschrijven, of kalligrafie, is een eeuwenoude Chinese traditie, en Mao zaaide binnen die traditie groot respect voor zijn stijl: hij wordt zelfs een van de grootste schoonschrijvers van zijn tijd genoemd, en kalligrafisten bestuderen zijn stijl en zijn werk tot op de dag van vandaag. De vraag is natuurlijk of die beoordeling ook zo positief was als het een minder beroemde Chinees betrof. Naast de kalligrafie schreef Mao ook dit soort weelderige gedichten:
Huichang (1934), Mao Zedong, vertaling door V.S. Scholze, via
“In het oosten breekt de dag aan.
Zeg niet dat we vroeg op mars zijn.
Struikelend nemen we de groene heuvels
maar oud zijn we nog niet.
En van hier is het landschap puur goed.
Voorbij de muren van Huichang tuimelen
hoge pieken recht achtereen tot aan de zee
De soldaten wijzen elkaar het zuiden:
ui-groen, welig Guangdong.”
Prins Charles
Wat: aquarellen
Periode: ±1975 – nu
Als je mensen vraagt naar prins Charles antwoorden ze meestal met het gegeven dat hij ‘nog steeds wacht op de troonopvolging van zijn moeder’, maar wat minder mensen weten is dat hij zonder de titel van koning al genoeg te doen heeft. Hij is namelijk een gepassioneerd aquarellist, een hobby waar wel meer van zijn adellijke famillieleden een voorliefde voor hebben. Over het algemeen zijn mensen blij verrast door het talent van Charles, maar ook hier zijn er uiteraard critici. Mark Hudson van The Telegraph, bijvoorbeeld, noemt zijn aquarellen weliswaar mooi, maar pijnlijk conventioneel, “alsof hij probeert een vroegere schilderstijl na te bootsen.” Misschien net als Churchill dus bedreven in zijn ambacht, maar niet per se de meest originele of vernieuwende kunstenaar.
Adolf Hitler
Wat: schilderijen
Periode: 1908 tot 1914
In 1907 én in 1908 probeerde Hitler op de kunstacademie in Wenen te komen, maar tevergeefs. In de vijf jaar daarop bleef hij in Wenen wonen en verkocht zijn schilderijen voor een habbekrats om rond te komen. Nu, na alles wat daarna kwam, zijn zijn schilderijen flink wat meer waard, maar enkel vanwege de politieke waarde ervan. Critici noemen hem over het algemeen een amateur die vooral dingen naschilderde, in plaats van een eigen stijl te ontwikkelen. Rest alleen nog de vraag: wat was er van hem en de rest van de wereld gekomen, als hij wél aangenomen was?
Queen Victoria
Wat: schetsen en aquarellen
Periode: 1827 – 1901
Koningin Alexandrina Victoria is de naamgever van een heel tijdperk (het Victoriaanse, welteverstaan), een periode van grote voorspoed en groei van het Britse wereldrijk, maar tevens een van vergaand kolonialisme. Als Victoria niet druk was met het beschaven van inheemse volksstammen, maakte ze best aardige schetsen en aquarellen. De koningin had dan ook vanaf haar achtste wekelijkse tekenlessen gevolgd, waardoor ze uitgroeide tot een redelijk degelijke kunstenaar. Toch stond de koningin erop dat haar werken nooit door mensen buiten haar familie gezien zouden worden, en dat lukte min of meer tot aan haar dood. Inmiddels zijn de kunstschatten van de koningin voor iedereen te bewonderen.
Lees ook:
Alles wat je altijd al wilde weten over Hitler, de kunstenaar