Een toekomstig liefdesdrankje zou ervoor kunnen zorgen dat we niet meer uit elkaar gaan

De avond dat ik mijn ex-vriend ontmoette, was ik high van de mdma. Hij ook. Het was 2013 en we waren in Londen – iedereen was aan de mdma.

Hij stond op de dansvloer en ik keek hem verleidelijk aan; hij nodigde me uit voor een niet-bestaand huisfeestje bij hem thuis. We dronken warme champagne en luisterden naar een zes uur durende techno-afspeellijst die hij zelf had gemaakt.

Zoals dat met veel liefdesverhalen gaat, was het een voorspoedig begin.

Een paar jaar later stond ik buiten bij een club te huilen, terwijl mijn inmiddels ex-vriend me cocaïne aanbood. Ik sloeg zijn aanbod af. Tot ziens Steve, en bedankt nog voor de techno-afspeellijst!

De vraag is: wat hebben het begin en het einde van dit liefdesverhaal met elkaar gemeen?

Ongedwongen drugsgebruik, natuurlijk! Mensen gebruiken volgens Wikipedia al tijden illegale drugs om romantische liefde te versterken of emotioneel trauma af te vlakken.

Maar wat als er een specifieke manier was om dit te doen? Wat als we een drankje konden maken in een lab dat onze gevoelens van liefde zou versterken? Of beter nog: een drankje dat ervoor zorgt dat je niet meer verliefd bent op degene die je net heeft gedumpt? Zou je het nemen?

Dr. Anders Sandberg van de Universiteit van Oxford gelooft dat het ooit mogelijk zal zijn. Wat hem anders maakt dan een ambitieuze, succesvolle heks? Nou, vooral het feit dat hij een neurowetenschapper is.

"Vanuit een hedonistisch standpunt kun je zeggen dat mensen altijd al middelen gebruiken om meer plezier te hebben in de slaapkamer," zegt Dr. Sandberg. "Er bestaan eindeloos veel gekke lustopwekkende middelen, zowel uit volksverhalen als binnen de geneeskunde." Maar het versterken van seksuele gevoelens is iets heel anders dan het versterken van liefde. Dat is iets waar iedereen die seks heeft gehad met iemand die ze niet uit kunnen staan, bekend mee is.

Om te begrijpen hoe we het proces achter romantiek kunnen hacken door middel van neurochemie, moeten we eerst het proces hierachter begrijpen. Waarom worden we überhaupt verliefd? Volgens Sandberg komt dat doordat menselijke baby's eigenlijk nutteloos zijn, behalve om voor leuke sociale-mediacontent te zorgen.

"Mensen zijn echt hopeloze en hulpeloze wezens," zegt Sandberg. "Babypaarden kunnen een paar uur na de geboorte al lopen. Dus vanuit een evolutionair perspectief moeten we ervoor zorgen dat ouders bij elkaar blijven om hun kinderen de beste kans te geven om te overleven. Langetermijnrelaties helpen daarbij."

"Verliefd worden heeft een heel specifiek effect op je hersenen," legt hij uit. De belangrijkste chemicaliën die erbij betrokken zijn, zijn oxytocine en vasopressine. Onderzoek met prairiewoelmuizen wijst uit dat de hersenen deze chemicaliën loslaten als een stel samenkomt. Dat gebeurt door het dopamine-systeem te activeren.

"Het dopamine-systeem zorgt echt voor de totstandkoming van een band," zegt Sandberg. "Veel van de symptomen lijken op het nemen van een stimulerend middel. Er vindt een dopamine-afgifte plaats in je voorhoofdskwab en daardoor herken je iemand als een persoon waar je tijd mee wilt doorbrengen en met wie je hecht wilt zijn."

Vasopressine is belangrijker voor mannen om een liefdevolle band met iemand te kunnen ervaren. "Bij sommige dieren zie je dat het hormoon vasopressine toeneemt als ze vader worden, waardoor de kans afneemt dat ze op zoek gaan naar andere vrouwtjes."

Heb je weleens meegemaakt dat jij en je lief niet bij elkaar waren en je zijn of haar geur of smaak miste? Dat komt doordat je lichaam het corticotrofine-hormoon afgeeft in zijn of haar afwezigheid. Dat is waarom je je alleen en somber voelt; het is letterlijk onderdeel van onze natuur.

Een modern liefdesdrankje zou volgens Sandberg een combinatie van die drie componenten bevatten. Maar het is niet zo dat je simpelweg een hormoon aan de hersenen kan toevoegen met een neusspray met oxytocine (wat al bestaat). "Een goed liefdesmedicijn moet de juiste delen van de hersenen beïnvloeden en de systemen stimuleren," legt hij uit. Maar hij maakt niet duidelijk hoe dat dan precies zou werken. "Echte liefdesmedicijnen bestaan nog niet."

Maar de wetenschap ontwikkelt zich snel. "We begrijpen het brein nu al veel beter en we weten hoe we de schakelingen in de hersenen na kunnen bootsen," zegt hij, "en het zou mij verbazen als we binnen tien jaar nog niet zouden weten hoe we dit probleem kunnen moduleren." Dat betekent dat we binnen een generatie liefdesdrankjes uit een lab beschikbaar kunnen hebben bij de drogisterij. Sandberg gokt dat het nog ongeveer twintig jaar duurt.

Nu ben ik wel klaar met het uitleggen van het wetenschappelijke deel. Ik moet iets toegeven: het klinkt stom. Ik wil geen middel moeten nemen om verliefd te worden op iemand, of misschien nog erger, dat iemand een middel neemt om verliefd te worden op mij. Liefde is niet echt liefde tenzij het authentiek is. Mensen beschrijven liefde als een geweldig mooi iets waardoor het leven extra mysterieus wordt, maar wat mij betreft betekent liefde gewoon dat je je gezicht in het zweterige oksel van je partner wil begraven omdat het zo lekker ruikt. Als je dat niet wilt doen, is er geen liefdesdrankje die dat kan veranderen.

Ik zeg dit meerdere keren tegen Sandberg tijdens ons telefoongesprek van een uur. Maar als een vriendelijke oom weerlegt hij al mijn opmerkingen met rationele feiten met af en toe een verwijzing naar klassieke mythes.

"Het klassieke idee van een liefdesdrankje waardoor je alleen verliefd wordt omdat je het drankje hebt genomen, is inderdaad problematisch," zegt Sandberg. "Vanuit een ethisch standpunt zou een middel zoals deze een verschrikkelijke verkrachtingsdrugs kunnen zijn." Maar hij stelt dat liefdesdrankjes – als ze met mate worden gebruikt – een versterkend effect kunnen hebben op al bestaande relaties.

"Als je al verliefd bent op iemand kunnen emoties veranderen. Wat als er een manier was om de liefde weer op te kunnen krikken als het gevoel begint weg te ebben?" vraagt hij. Misschien heb je net samen een huis gekocht, misschien heb je samen kinderen. Sandberg ziet een wereld voor zich waar liefdesdrankjes, naast relatietherapie, dienen als een manier om falende relaties te redden voordat ze een onomkeerbaar punt bereiken.

"Ik denk niet dat je een relatie kunt onderhouden met medicatie," zegt hij, "maar als je middelen neemt om jezelf in de juiste empathische staat te brengen en dat combineert met goede relatietherapie, kan dat erg goed werken."

Natuurlijk, zeg ik, die logica kan ik begrijpen. Maar relatietherapie is een manier om door middel van gesprekken je hardnekkige problemen aan te pakken en om te leren je beter in te leven in je partner. Je geeft jezelf daarmee niet letterlijk een verliefd gevoel door medicatie, werp ik tegen. Dr. Sandberg lacht op een typische Morgan FreemanTM manier en noemt me vervolgens een hopeloze romanticus.

Waar je het eigenlijk over hebt is het idee dat er een ware liefde voor iedereen is," zegt hij, "en dat, wanneer je die persoon ziet, de muziek aan zal zwellen en de vogels zullen zingen en alles zal veranderen. Maar dat is een mythe."

Maar is er niet iets ontzettends akeligs aan het medicaliseren van liefde? Elke bron die de farmaceutische industrie aanraakt wordt haast gegarandeerd vergiftigd, zoals een vingerkom oranje wordt nadat Trump hem heeft gebruikt. "Het hangt ervan af hoe antikapitalistisch je bent," zegt Sandberg. "Er zit zeker een waarheid in de Marxistische kritiek dat we elkaar niet als objecten moeten behandelen. We hebben een eerlijke discussie nodig met betrekking tot wat de medische wereld met onze privélevens mag doen."

Hij gelooft dat de maatschappij een betere plek zou kunnen zijn als we allemaal liefdesdrankjes konden nemen – en niet alleen met romantische redenen. "Medicijnen kunnen vaders en moeder helpen een betere band te krijgen met hun kinderen en om de relaties in families te versterken en verbeteren."

Volgens Sandberg zullen we liefde meer waarderen als we het begrijpen. Ik begrijp deze logica wel – ik waardeer een goede borstvergroting ook meer dan dat ik grote borsten waardeer – maar de dokter mist een belangrijk punt. Liefde is pijn! Niemand die verliefd is, is echt gelukkig. Ze zijn gewoon bang dat de liefdesbubbel knapt en dat ze weer alleen zullen zijn. Dat ze weer moeten masturberen om de leegheid van de tien seconden tussen twee afleveringen op Netflix te vullen. Hij mist het hele punt! Meer liefde betekent ook meer pijn!

"Veel mensen zeggen dat liefde proberen te begrijpen net zoiets is als een regenboog proberen te ontrafelen." De goed belezen Dr. Sandberg verwijst hier naar de dichter William Blake en zijn kritiek op Isaac Newtons pogingen om zwaartekracht uit te leggen. "Er heerst een idee dat regenbogen gewoon reflecties en waterdruppels zijn, en als je begrijpt hoe ze wetenschappelijk gezien werken, verliezen ze hun betekenis." Maar, vervolgt hij, "Ik denk dat je zoiets als liefde best kunt begrijpen op een wetenschappelijk manier zonder dat het haar schoonheid verliest. Het zorgt gewoon voor een verbreding van kennis."

Gelukkig is dit alles nog heel ver weg. "We hebben nog geen echte liefdesmedicijnen," bevestigt Dr. Sandberg. En tot die tijd? Als je niet meer zo zeker bent van je snoezepoes, kun je altijd nog mdma proberen. Die tip krijg je gratis.