Afgelopen weekend gaf de Europese Ruimtevaart Organisatie (ESA) een korte film vrij genaamd Ambition. De short werd geregisseerd door Tomek Bagińskiand en de hoofdrol was voor Game of Thrones-veteraan Aidan Gillen. Het filmpje is een promotievideo voor de Rosatta-missie, waarvan het doel is om een ruimtesonde op een komeet te laten landen. Het geheel is verkleed als een strakke futuristische short, zo subtiel als een explosie in een aambeeldenfabriek en eigenlijk best gaaf. Kijk maar:
Hoe droog is die onhandige en overduidelijke opmerking over Rosetta? Toen ik het voor het eerst zag, had ik geen idee dat ik te maken had met een promo van ESA, totdat het opeens overdreven duidelijk werd.
Videos by VICE
Maar ja, als je voorbij het overdreven sentimentele en, naar mijn mening, enigszins geforceerde dialoog en de willekeurige ontploffende rotsen kijkt, dan is Ambition best fantastisch. De korte film heeft een hoge productiewaarde, de Rosetta-missie wordt duidelijk uitgelegd en de potentiële nasleep die het kan voortbrengen is helder. Daarnaast maakt de video goed gebruik van een beroemde acteur. Maar het belangrijkste is nog dat de short op een originele manier ruimtemissies een context geeft, die anders vaag en nutteloos lijken voor het publiek.
Ruimtevaart is een van de meest epische dingen die de mensheid tot nu toe heeft gedaan. Het houdt zich bezig met triviale vragen die ons allen bezighoud. Waar komen wij vandaan? Waar is het leven begonnen? Waarom zijn wij hier? En toch is er een enorme kloof tussen de burger en de ruimtevaart.
Omdat ruimtevaart en alles wat er bij komt kijken niet direct invloed heeft op het dagelijks leven van mensen, kunnen niet veel mensen er het nut van inzien. Waarom zouden wij zoveel geld uitgeven aan ruimtevaart, als er dringendere probleem die zich in het hier en nu afspelen? Dit zijn legitieme vragen en je kan het publiek ook niet verwijten dat ruimtevaart ver hun afstaat, als je kijkt naar hoe ruimtevaartorganisaties zich door de jaren hebben geprofileerd in de media.
Dit roept de vraag op: Waarom gebruiken ruimtevaartorganisaties sci-fi, speculatieve fictie en goede PR niet vaker? Of waarom geven ruimtevaartorganisaties een niet meer romantischer beeld van zichzelf, terwijl ze die zeker verdienen?
Ik heb de hele ochtend gezocht en er is geen enkele vergelijkbare korte film voor een andere moderne ruimtevaart missie. Dit is jammer, want het is perfect materiaal voor bijvoorbeeld science fiction. Er zijn zo veel goede voorbeelden.
Rosetta is niet de eerste komeetjager die een goede rol zou spelen in een korte film. NASA’s Stardust missie, die al in 1999 gelanceerd is, ving fragmenten van de komeet Wild 2 in een netje van gel en bracht ze terug naar Aarde. De premisse van de Stardust missie —het ophalen van een etherische substantie van onheilspellende hemellichamen, duizenden kilometers van Aarde in de onmetelijkheid en duisternis van de ruimte— heeft alles voor een geweldig verhaal.
Of stel je een futuristische film voor over de Kepler Space Observatory, die op exoplaneten jaagt. Misschien heeft Kepler al een zonnestelsel ontdekt planeten bevat waarop leven mogelijk is. Dit zou een geweldig verhaal zijn om een korte film over te maken in de stijl van Ambition. De James Webb Space Telescope, de Curiosity Rover, de Pionier 1 en natuurlijk, mijn persoonlijke favoriet, de Voyager One. Allemaal, stuk voor stuk, missies die een geweldig startpunt zouden zijn voor speculatieve korte films.
Een overduidelijke reden waarom het publiek waarschijnlijk niet meer van deze creatieve promo’s krijgt, kan zijn dat de ruimtevaartorganisaties al veel verwijten krijgen over hun losbandige uitgaves. Of ze daarentegen die kritiek verdienen is momenteel het onderwerp van fel debat.
De hoge productiekosten van Ambition kunnen het verwijt dat ruimte-organisaties niet zorgvuldig met hun geld omgaan enkel kracht bijzetten. Misschien zouden de mensen die bij de missie betrokken zijn ook beargumenteren dat het geld beter naar het project zelf kan, dan naar dure sci-fi promotie filmpjes.
Daarnaast zou je kunnen beargumenteren dat de sci-fi de wetenschap achter de missies in de weg ligt. Zou het najagen van een komeet en erop landen al niet gaaf genoeg zijn voor het publiek zonder daar nog een telekinetische Littlefinger bij te gooien?
Ja en nee. Aan de ene kant hoop ik echt dat mensen onder de indruk zijn van de ambitie die Rosetta drijft, maar zoals ik al eerder stelde: de publieke opinie op het gebied van ruimteverkenning eindigt vaak bij de relevantie van deze missies in het dagelijks leven.
Maar het gaat juist om het grote plaatje dat Ambition aankaart – hoe Rosetta wellicht de toekomst van de mensheid gaat vormen, in plaats van een gedetailleerde beschrijving van alle technische kleinigheden. In de short wordt uitgelegd dat water het voornaamste ingrediënt is voor leven zoals wij dat kennen, en dat kometen het misschien wel hebben hier op Aarde hebben gebracht (en misschien zelfs het leven zelf). De dialoog is vaag omdat deze vragen voor ons nog onbeantwoord zijn, maar het wordt duidelijk dat Rosetta een duidelijke rol speelt in het beantwoorden hiervan.
Daarnaast insinueert de short ook nog een ander aspect, los van de Rosetta-missie; namelijk de relatie tussen magie en wetenschap. De korte film lijkt vol magie te zitten, maar je kan beargumenteren dat dit slechts de voor ons nog onbekende progressie van wetenschap is. De short lijkt hiermee ook te beargumenteren, door het implementeren van magie met wetenschap, dat de Rosetta-missie en de vergelijkbare missies waar wij ons deze dagen mee bezig houden, net magie is. We leven in de toekomst. Wat voor ons nu voor wetenschap doorgaat is eigenlijk bizar en zou een paar honderd jaar geleden voor niks anders dan magie worden aangezien. Besef je wat wij nog gaan bereiken, stelt de korte film.
Hopelijk zal Ambition andere ruimtevaartorganisaties en bedrijven inspireren om een vergelijkbaar pad in te slaan in relatie tot het presenteren van hun missies naar het publiek. Korte films zoals deze kunnen het technische en abstracte van de ruimtevaart van een populair, wijdverspreid en duidelijk beeld bij het publiek voorzien. Beter dan een non fictie presentatie ooit zou kunnen. Ambition heeft bijvoorbeeld al de hele Youtube-collectie van ESA ver achter zich gelaten.
Als puntje bij paaltje komt, vinden de meeste mensen het fijner als de wetenschap gebracht wordt met verwoeste planeten en theatraal charisma. En kan je ze dat kwalijk nemen?