Actrice Sallie Harmsen speelt Jeanne d’Arc en zelf is ze minstens zo onverschrokken

Mijn kapper knipte onlangs mijn haren af tot net boven mijn schouders, en dat was voor mij al een hele aardverschuiving. Actrice Sallie Harmsen (27) gaat sinds een aantal maanden door het leven als een vrouw met écht kort haar – iets wat haar op Instagram honderden likes opleverde.

Maar niet alleen in haar privéleven is Sallie een dappere vrouw, ook voor de rollen die ze speelt is onverschrokkenheid geboden. Zo heeft ze een rol te pakken gekregen in de sciencefictionfilm Blade Runner 2049 (met Ryan Gosling en Jared Leto). Die film komt eind 2017 uit, maar vanaf morgen is ze te zien als Jeanne d'Arc in het gelijknamige stuk van het Nationale Toneel, het gezelschap waar ze sinds 2013 bij zit.

Ik vroeg Sallie waarom ze haar haren kort knipte, wat ze van Jeanne vindt, en of ze blij is met haar keuze voor het toneel.

Broadly: Ik zag al op Instagram dat je je haar hebt afgeknipt. Wat was de reden van deze verandering, van lange blonde haren naar een donkere pixielook?
Sallie Harmsen: Een film, Blade Runner 2049. Maar het is ook iets wat ik altijd al wilde, alleen door mijn vak durfde ik het niet. Als vrouw lijkt lang haar zo een groot onderdeel van je vrouwelijke seksualiteit. Het leek me superheftig, maar na het draaien van Blade Runner heb ik zelf ook nog een keer de tondeuse eroverheen gehaald. Dat wilde ik ook altijd al een keer doen, in de badkamer en dan als een soort army-girl in de spiegel kunnen kijken.

En, hoe bevalt het?
Ik vond het echt heerlijk, het was een van de beste dingen die ik ooit heb gedaan. Het voelde alsof ik heel veel conventies losliet.

Conventies over vrouwelijkheid?
Ja absoluut, want je verliest je seksualiteit er dus helemaal niet mee. Je wordt niet minder aantrekkelijk. Het heeft niks met elkaar te maken. Ik voelde me vooral heel erg mezelf.

Word je nu alleen nog maar gevraagd voor rollen met korte-harenvrouwen?
Nee, ik werk op het toneel met pruiken. Eigenlijk is het juist heel makkelijk, want ik kan er gewoon eentje over dit korte haar heen zetten. Zelf heb ik ook twee pruiken gekocht.

Voor in je privé-leven?
Voor audities – het is best wel moeilijk om er doorheen te kijken namelijk. Regisseurs willen personages zien, meteen als je binnenkomt al. Daarom ben ik naar de Surinaamse kapsalon gegaan op de Albert Cuyp, die hebben fucking mooie pruiken, en nu hangen er twee in mijn badkamer.

Zijn dat pruiken met heel andere kapsels dan je zelf hebt: krullen bijvoorbeeld, of met roze haar?
Nee, ik heb het heel simpel gehouden, een blonde en een bruine. Ik heb er al een auditieronde mee binnengehengeld zelfs, zonder dat ze doorhadden dat ik een pruik droeg.

Draag je voor de rol van Jeanne d'Arc ook een pruik?
Ik heb morgenochtend met de pruikenman een doorpas, maar ik denk het niet. Dit haar past wel bij Jeanne. En ik moet best wel veel vechten, over de grond rollen en stunts doen, dan is het lekker om niet te hoeven denken: pas op, je mag niet aan mijn haar trekken.

Wat kan je vertellen over de rol van Jeanne, wat sprak je erin aan?
Het verhaal concentreert zich op het psychologisch mechanisme van iemand, van Jeanne, die radicaliseert. Dat is interessant om te volgen als publiek, en het maakt het tijdloos, want het is nu ook aan de hand. Jeanne groeit op in een wereld waar totale chaos heerst, politieke leiders weten het allemaal niet, er woedt een burgeroorlog, iedereen slaat elkaar de hersens in. En in Jeanne's tijd werd er ook nog van vrouwen verlangd dat ze thuis bleven. Jeanne vindt in het christendom een soort uitweg, maar ze slaat daarin door. Tot het punt zelfs dat ze moet kiezen: gaat ze doden of niet? Ze kiest ervoor om het wel te doen, en daarmee ontmenselijkt ze zichzelf, ze zegt eigenlijk: 'In naam van god heb ik het recht om iemands leven te nemen.' Ze neemt de positie van god in. Maar ze krijgt gewetenswroeging en twijfelt aan haar geloof, waardoor haar hele gecreëerde wereld in elkaar valt. Wat blijft er over als god niet bestaat? Dan is ze gewoon een moordenares.

Hoe spreek dit verhaal tot jou? Ik denk niet dat jij een gelovige vrouw bent?
Ik hoef niet op mijn personage te lijken, als ik haar maar begrijp. Mijn vak als acteur heeft niet echt iets te maken met mijn persoonlijkheid, behalve dat ik ervoor heb gekozen om acteur te worden. Ik specialiseer me in het verplaatsen in andere mensen; daaraan is mijn eigen persoonlijkheid onderhevig.

En hoe heb je Jeanne leren begrijpen?
Door het stuk heel goed te bestuderen, haar psychologische weg, en me te verdiepen in het onderwerp.

In radicaliseren?
Ja.

Hoe heb je dat gedaan?
Ik werk vooral vanuit het stuk zelf, daarin volg je stapje voor stapje hoe zij die schakeltjes maakt in haar hoofd. Heel minutieus het script bestuderen dus, en haar hele gedachtenstroom volgen.

Jeanne werd als heks op de brandstapel vermoord. Hoe zie jij dat, geloof je in heksen?
Ik geloof daar helemaal niet in. Ik denk dat heel veel dingen die als spiritueel worden bestempeld, juist heel aards zijn. Maar dat ze een bijsmaak hebben gekregen doordat ze geadopteerd zijn door bepaalde stromingen, of bladen.

Dus Jeanne d'Arc was geen heks?
Ik denk dat hekserij iets is wat andere mensen maken van iemand. Jeanne is gewoon verketterd. Ze vocht voor de Fransen, en de Engelsen hebben haar op een gegeven moment te pakken gekregen. Ze was heel gevaarlijk, omdat ze zo een grote symbolische kracht had, dus moesten ze haar onschadelijk maken. Dat deden ze door het goddelijke van haar af te halen, dus verketterden ze haar. Ze is door een christelijke rechtbank, door geestelijken veroordeeld en verbrand – maar veel later is ze nota bene door datzelfde geloof heilig verklaard. De wereld is heel paradoxaal.

Kan je makkelijk uit je rol stappen, als je weer thuis bent?
In begin van repetitieperiode wel, maar nu naar het einde toe, nu we intensiveren, wordt het moeilijker. Het gaat maar door. Als ik thuiskom staat alles ook nog in het teken van het personage. Als ik straks in première ben gegaan kan ik het wel. Als het stuk eenmaal staat, kan ik er in- en uitstappen. Het is heel zwaar en intensief, maar het is wat ik het liefste doe, ik word er het allergelukkigst van.

Ik las dat je na je middelbare school twijfelde tussen het conservatorium, de kunstacademie en de toneelschool. Veel mensen van onze generatie kiezen niet één ding – jij wel.
Ja, en ik ben zo blij dat ik heb gekozen. Er zijn weinig dingen die me niet interesseren, en als ik niet kies dan ontwikkel ik me niet. Wel horizontaal, maar niet verticaal. Voor mij is focus superbelangrijk, anders krijg ik niks gedaan.

Dankjewel Sallie, en succes met je rol als Jeanne.

Jeanne d'Arc is van 7 februari t/m 30 april te zien in het theater. Klik hier voor de speellijst.