Wat te doen wanneer al je favoriete maaltijden je aan je ex doen denken

Een van mijn favoriete herinneringen aan koken met een ex, was een complete ramp. Hij wist dat ik van shakshuka hield — het was het enige dat ik ooit bij de brunch bestelde — dus besloot hij een keer spontaan om het voor mij te koken. Natuurlijk bleek de druk om mijn favoriete ontbijt te recreëren te groot en belandde er een stukje eierschaal in de pan. Het eindigde met dat hij mij uitfoeterde over z’n ‘meesterwerk.’

Het klinkt misschien alsof dit een slechte herinnering zou zijn, maar we hebben er toen keihard om gelachen. Het shakshuka-verhaal werd al snel een deel van de fundering van onze relatie — een grap die we samen deelden.

Als je net samen bent met een nieuwe partner kan samen koken spannend zijn, alsof het een soort compatibiliteitstest is. Maar niemand heeft het ooit over wat er naderhand gebeurt, wanneer de dingen niet volgens plan verlopen en al de uren die je samen in de keuken door hebt gebracht resulteren in bitterzoete herinneringen en gerechten die je het liefst nooit meer wil zien.

Nadat mijn ex en ik uit elkaar gingen voelde het absurd om zelf shakshuka te koken. Het was ons ding en ik kon me niet voorstellen dat ik er in m’n eentje van zou kunnen genieten. Ook waren er andere gerechten waarvan ik merkte dat ik ze vermeed, gerechten die me deden denken aan specifieke referenties die maar één iemand anders zou begrijpen.

In eerste instantie was dit geen probleem. Toen onze relatie het begaf verloor ik mijn eetlust totaal. Het werd een soort noodgedwongen dieet; ik werd al misselijk bij de gedachte aan eten. In deze periode was het al een hele strijd om een bak cornflakes weg te werken, laat staan een hele maaltijd te koken. Eten zal nooit meer hetzelfde smaken, dacht ik. Het idee te moeten koken stond me heel erg tegen, maar bovenal gaf ik voorrang aan een miljard andere dingen — tijd doorbrengen met mijn vrienden, dronken worden, en elk minuscuul onderdeel van mijn leven mentaal ontleden leek allemaal veel belangrijker. In die tijd overtuigde ik mezelf dat dit ook veel gezonder voor me was.

Zoals het meeste post-relatiegedrag, was ook mijn gebrek aan eetlust snel voorbij en bleef ik achter met oprechte zin om mijn favoriete maaltijden weer te kunnen koken. Niemand kan immers de vreugde die lekkere smaken teweegbrengen wegnemen, ongeacht de herinneringen die ze oproepen.

Onze mentale connectie met eten is te danken aan onze reukzenuwen, die diep verbonden zijn met het geheugengedeelte van onze hersenen. Deze zenuwen stellen mensen in staat herinneringen op te halen van vele, soms zelfs tientallen jaren geleden. “De reden hiervoor is waarschijnlijk te vinden in de anatomie van de hersenen,” schrijft de in Brisbane gevestigde psycholoog Amanda White in Psychology Today. “Binnenkomende geuren worden eerst verwerkt door de bulbus olfactorius, die begint in de neus en langs de onderkant van de hersenen loopt.”

Visuele, geluids- en aanrakingsinformatie passeren daarentegen niet deze gebieden van de hersenen. “Dit is misschien de reden waarom de reukzin, meer dan enig ander zintuig, zo succesvol is in het teweegbrengen van emoties en herinneringen," vervolgt White.

Met dit in gedachten, vertelt de Londense relatietherapeut en klinisch psycholoog Silja Litvin me dat samen koken met een geliefde kan resulteren in een bijzonder sterke herinnering, “omdat alle zintuigen bij het proces betrokken zijn: smaak, geur, zicht, het gevoel van de ingrediënten in je vingers.” Voeg hier de emoties aan toe die je ervaart als je met iemand bent waar je om geeft, en de herinnering wordt nog sterker.

Met zoveel sensorische en emotionele stimuli die een rol spelen, houden de hersenen bijzonder goed herinneringen aan koken met een (ex-)partner vast, maar dat betekent niet per se dat ze pijnlijk hoeven te zijn.

“Om pijnlijke emoties die gepaard gaan met het einde van een relatie te verwerken, is het belangrijk om stil te staan bij de resultaten,” adviseert Litvin. “Wat heb ik geleerd? Hoe kan ik groeien? Wat is ongezond voor me?”

Deze zelfreflectie kan ook worden toegepast op de gerechten die je samen hebt gekookt. Als een bepaald gerecht je aan een ex doet denken, raadt Litvin aan het recept zodanig aan te passen dat de geur of smaak verandert, en je het opnieuw eigen kunt maken.

“Het kan de moeite waard zijn sterke smaken proberen toe te voegen, zoals knoflook of paprika,” voegt ze eraan toe.

Naarmate ik beter leer accepteren dat het voorbij is, besef ik dat het ook goed is om te onthouden wat je miste in je relatie, ook op culinair vlak. Ik herinnerde me dat we zelden vis samen aten, ondanks dat ik dat wel lekker vind.

In de week waarin het uitging nam mijn huisgenoot me mee naar een grote supermarkt en hielp ze me met het kopen van ingrediënten voor het avondeten. We kozen zeebaars, knoflook, citroen, verse aardappelen en courgette. Eenmaal weer thuis sneed ze alles en nam vervolgens de controle over het fornuis over. Het resultaat smaakte heerlijk, maar wat nog belangrijker is, ik voelde me verzorgd. Koken is tenslotte een weerspiegeling van zorg — je voedt een ander, zowel fysiek als mentaal. Als je met hartepijn zit is het moeilijk om zoveel positieve energie in jezelf te willen steken.

Langzaam maar zeker begin ik me te herinneren hoe fijn het is om te koken zonder verwachtingen of publiek. Ik weet weer hoe schitterend het voelt om een slokje wijn te nemen terwijl je, in je eigen tijd, langzaam in een saus staat te roeren.

Ik heb deze week al drie keer vis gegeten.