Kun je goed handlezen, met de doden praten of met wichelroedes omgaan, dan moet je misschien maar eens contact opnemen met de Australian Skeptics. Zij hebben al in 1980 een bedrag van 100.000 dollar uitgeloofd uit voor mensen met “bovennatuurlijke krachten” — oftewel 61.000 euro, wat natuurlijk nog steeds een prima zakcentje is. De beloning staat veertig jaar later nog steeds. Om het prijzengeld binnen te slepen hoef je alleen maar een paar tests te doorstaan. Klein detail: dit is nog niemand daadwerkelijk gelukt.
Volgens directeur Tim Mendham is er überhaupt nog nooit iemand door de eerste ronde heen gekomen. En dat betekent vooral dat de Skeptics hun werk goed doen, zegt hij. Deze beweging – die zichzelf omschrijft als een ‘losse verzameling van groepen en individuen die geïnteresseerd zijn in pseudowetenschappelijke en paranormale claims en die regelmatig onderzoeken’ – heeft namelijk het doel om mensen te behoeden voor kwakzalverij en oplichters te ontmaskeren.
Tim vertelde ons vanuit het hoofdkantoor in Sydney wat voor mensen zoal een poging hebben gedaan, wat voor gaven ze denken te bezitten en welke tests ze daarvoor moesten doorstaan.
WATERZOEKERS GEBRUIKEN HUN WICHELROEDES BIJ EEN TEST VAN DE AUSTRALIAN SKEPTICS
VICE: Hoi Tim! Hoeveel mensen hebben er sinds 1980 hebben geprobeerd om de geldprijs in de wacht te slepen?
Tim Mendham: Ik krijg elke week mailtjes van mensen die beweren dat ze over een of andere paranormale gave beschikken. 90 procent haakt altijd weer af zodra ze erachter komen dat ze een test moeten ondergaan. Ik denk dat we zo’n tweehonderd aanmeldingen wat serieuzer hebben onderzocht, maar die kwamen allemaal niet door de eerste ronde, die bedoeld is om de gave in actie te zien.
Hoe zit dat testproces in elkaar? Wat moeten ze bij de eerste ronde doen?Dat hangt van de gave af. Soms is het echt best makkelijk. Bij handlezers laten we gewoon wat afdrukken zien en moeten ze bepalen wat voor mensen het zijn. Man of vrouw, leeftijd, beroep, hoe hun verleden eruitziet, dat soort dingen. Ze moeten wel specifiek zijn, en niet zeggen dat ze ‘problemen hebben gehad’ of zo. Want dat hebben we allemaal wel.
Het is niet altijd zo eenvoudig. Een keer had ik een gast die beweerde dat hij het oppervlak van de zon kon laten bewegen. Hoe test je dat? We zeiden: oké, zorg er maar voor dat er daar zometeen een zonnevlek verschijnt. Maar toen zei hij dat het wel heel lang duurt voordat je zoiets krijgt, en je het niet kon overhaasten. Dus de test haalde hij toen niet.
Áls iemand het lukt om de eerste ronde — het vooronderzoek— door te komen, zouden we samen met allemaal wiskundigen, natuurkundigen en andere wetenschappers een veel serieuzer testproces opzetten waarin strikte protocollen worden gevolgd. Dat zou dan de volgende ronde zijn.
EEN WATERZOEKER GAAT OP HANDEN EN KNIEËN ZITTEN OM NADER TOT HET TESTMONSTER TE KOMEN
Door wat voor mensen worden jullie meestal benaderd?
Vooral veel waterzoekers. De laatste test vond plaats op een basketbalveldje, en er waren er iets van veertig. Het was best een eenvoudige test: we hadden wat flessen verspreid die van tevoren met water of zand waren gevuld, en die bedekten we met een lapje stof. Als ze twintig keer op rij een fles met water zouden vinden zouden ze slagen. Maar dat lukte natuurlijk niemand.
De mensen die het snelst door de mand vallen zijn meestal de mensen die denken dat ze paranormaal begaafd of helderziend zijn, of telekinetische krachten hebben – dus dat ze dingen kunnen laten bewegen met hun denkkracht.
In 2010 was er een man die zei telepathische krachten te bezitten, en informatie zou kunnen ‘versturen’ naar zijn vrienden in New York. Als test hadden we een lijst van kunstenaars, landen, bloemen, gedichten en – op zijn aandringen – inheems Amerikaanse mensen. We gooiden een dobbelsteen om van iedere categorie een voorbeeld te bepalen, die hij dan aan zijn ‘ontvangers’ in New York, die de antwoorden op een papiertje zouden schrijven. Hij verwachtte een perfecte score te behalen.
En hoe ging het?
Het lukte hem niet om in contact te komen met die vrienden in New York, dus we zijn nooit aan de daadwerkelijke test toegekomen. We hadden ook wat mensen van onszelf in New York, die met die vrienden af zouden spreken — ware het niet dat zij in een lift vast waren komen te zitten en ze allemaal hun telefoon niet bij zich hadden.
Wat is het indrukwekkendste dat je hebt meegemaakt?
Die vraag krijg ik vaker. En ik kan eigenlijk niks noemen, want niemand bakt er wat van.
Wat zijn dan de slechtste dingen die je hebt gezien?
Er was bijvoorbeeld een man die geloofde dat hij papier kon laten bewegen. Hij liet me een filmpje zien, maar het was vrij duidelijk dat hij het gewoon met zijn hand deed. Hij kwam ook nog terug met andere dingen en op een gegeven moment zei ik: “Misschien moet je even een andere hobby zoeken. Of naar de dokter.”
Waar ben jij, als scepticus, vooral sceptisch in? Zijn er ook dingen waar je wel in gelooft?
De mensen die ik nog het meest serieus neem zijn de waterzoekers. Dat vind ik oprechte mensen die echt in hun vaardigheden geloven. Ik sta het meest sceptisch tegenover paranormaal begaafden en mediums. Het is soms echt ziekelijk wat ze zeggen. Ik hoorde een keer van een verhaal dat iemand 50.000 dollar had uitgegeven aan een paranormale telefoonlijn, dat een vast bedrag per minuut kost. Een paar van ons hebben gesolliciteerd voor dat baantje en iedereen werd zo aangenomen. Je hoeft er niks voor te kunnen, je moet alleen weten hoe je mensen zo lang mogelijk aan de lijn kunt houden. Ze kunnen alleen een beetje cold reading. Maar op zo’n punt begint het wel kwaadaardig te worden.
Of astrologie, ook weer zoiets belachelijks. Sterrenbeelden bestaan niet echt – het zijn gewoon vormen die wij vanuit de aarde zien. Hoe kan de maan überhaupt iets zeggen over jouw persoonlijkheid? Waarom zou dat gebaseerd zijn op het moment dat je geboren wordt, en bijvoorbeeld niet op wanneer je wordt verwekt? Het slaat gewoon nergens op. Wat nou als je per ongeluk te vroeg geboren wordt – ben je dan meteen een heel ander persoon?
Wie betaalt die 100.000 dollar eigenlijk?
Dat hebben we nu gewoon op een bankrekening staan, klaar om gestort te worden. We hebben ook een stichting opgericht waarmee we gedegen wetenschappelijk onderzoek naar dit soort dingen mee financieren. Er zijn wetenschappers, ingenieurs, wiskundigen en natuurkundigen bij betrokken, die ons allemaal graag helpen met onze testprocessen. We nemen het erg serieus.
Sorry alvast voor deze vraag, maar zou je ook niet in het ongelofelijke willen geloven?
Ja, ik zou heel graag willen dat zulke dingen echt waar zijn. Het zou fantastisch zijn als er aliens en monsters van Loch Ness bestaan – ze doen ook niet per se iemand kwaad. Maar totdat ik bewijs heb blijf ik sceptisch.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Australië
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram