FYI.

This story is over 5 years old.

huizenmarkt

Deze man ontmaskert oplichters die neppe kameradvertenties op Facebook zetten

Arie Haag wordt regelmatig met de dood bedreigd.
Deborah Seymus
Antwerp, BE
via Arie

In Amsterdam en de randstad is de woningnood zo hoog dat studenten en expats tot wanhoop worden gedreven, en oplichters maken daar slim gebruik van. Op Facebookgroepen zoals Rooms in Amsterdam krioelt het van de neppe advertenties, en veel kamerzoekenden komen bij het ingaan op zo’n advertentie van een koude kermis thuis – inclusief lege portemonnee.

Toen ik als student een kamer zocht in Amsterdam, meldde ik me ook aan voor zulke Facebookgroepen. Ik merkte al snel dat sommige advertenties niet helemaal klopten. Maar wat me vooral opviel was dat er iemand actief was in die groepen, namelijk Arie*, die door middel van publieke waarschuwingen mensen probeerde te beschermen om niet in zo’n nep-advertentie te trappen. Hij publiceert in die groepen ook een soort ‘zwarte lijst’ waar de profielen en advertenties van die oplichters in staan, zodat iedereen kan zien wie hen precies in het ootje probeert te nemen. Ik vind dit een nobele hobby, dus ik besloot hem op te bellen om te vragen waarom hij hiermee is begonnen, hoe hij de zwendelaars te grazen neemt en of hij weleens in gevaarlijke situaties terecht is gekomen.

Advertentie

VICE: Hoi Arie, hoe herken je een huizenoplichter op Facebook?
Arie: Wanneer iemand in een advertentie exact dezelfde beschrijving gebruikt voor een kamer in Londen, Amsterdam en Parijs. Dan weet je vrij zeker dat het mis is. Dezelfde kamer kan natuurlijk niet in alle drie de steden tegelijkertijd te huren zijn. Je kan het ook herkennen aan het gesprek dat je hebt met de adverteerder of verhuurder. Soms zijn ze “toevallig” net weg voor zaken in het buitenland. Je kan het appartement dan bezoeken en bekijken, maar niet naar binnen gaan. Gebrekkig Engels kan ten slotte een indicatie zijn dat je te maken hebt met een oplichter.

Hoe gaan scammers precies te werk? En hoe verdienen ze hun geld?
Tijdens de eerste gesprekken zijn scammers extreem vriendelijk. Ze veinzen interesse in je persoonlijke leven en beloven je van alles. Als je vraagt om een bezichtiging zeggen ze dat je eerst je paspoort moet doorsturen. Vaak sturen ze jou dan ook een identificatiebewijs van zichzelf toe, wat uiteraard vals is. Als dat is gebeurd beloven ze je de sleutels, die opgestuurd worden via DHL of een ander bedrijf. Jij moet geld overmaken naar een buitenlands bankrekeningnummer, in heel veel gevallen Western Union. Op zich zouden bij ieder weldenkend mens alle alarmbellen dan al moeten gaan rinkelen, maar omdat mensen vaak zo hopeloos op zoek zijn naar een kamer luisteren ze niet meer naar hun gevoel en hopen ze op het beste. Naar de sleutels kun je fluiten en je geld - dat kan soms wel 1000 tot 2000 euro zijn - ben je helaas kwijt.

Advertentie

Hoe kwam je op het idee om de strijd aan te gaan met huizenoplichters op Facebook?
Ik verhuur zelf woonruimte in Den Haag aan buitenlandse jongeren. Via hen hoorde ik horrorverhalen over oplichting – voor mij een volledig onbekende wereld. Ik besloot eens goed rond te neuzen in de facebookgroepen over woonruimte in Den Haag en toen werd me al gauw duidelijk dat het er inderdaad wemelde van de oplichters. Ik wilde woningzoekenden beschermen en dat onrecht bestrijden.

En toen?
Ik begon eerst met het waarschuwen van mensen. Ik besloot beheerder te worden en gooide de oplichters er vervolgens ook uit. Hetzelfde deed ik in groepen voor Rotterdamse huizen, maar wat ik vervolgens in groepen over Amsterdamse woonruimte tegenkwam overtrof alles – daar was het echt sodom en gomorra.

Wat dan?
Het stikt daar van de oplichters uit Afrika, Amerika en het Verenigd Koninkrijk. Het gaat om grof geld – mensen worden soms voor duizenden euro’s opgelicht. Dat vond ik zo sneu voor al die mensen dat ik een nieuwe tactiek bedacht. Ik bezocht de facebookprofielen van de mensen die, volgens mij, een neppe advertentie hadden geplaatst. Die personen noteerde ik in een Excel-document dat ik later in de huizenfacebookgroepen waarvan ik lid was publiceerde als zwarte lijst. Daarna vroeg ik de beheerders van die groepen of ze mij ook beheerder konden maken. Op die manier kon ik mijn lijsten publiceren en scammers eruit gooien. Dat ging soms stroef. Veel groepen moesten er in het begin niets van weten. Groepen waarin meer dan 30.000 leden zijn aangesloten, zoals Rooms in Amsterdam, negeerden mijn waarschuwingen, terwijl het er krioelde van scammers.

Advertentie

En die hobby is een soort van uit de hand gelopen?
Ja. Het is wel grappig, want de eerste keer dat ik in facebookgroepen begon te tellen hoeveel oplichters er waren, vond ik er nog geen tien. Maar tegenwoordig ben ik er ongeveer een tot twee uur aan kwijt per dag. Ik ben vaak onderweg met de trein of metro voor mijn baan dus dan heb ik tijd. Per week voeg ik gemiddeld drie scammers toe aan de lijst.

Ik houd me de helft van de tijd bezig met het opzoeken van oplichters, en de andere helft beantwoord ik vragen van jongeren die een woonruimte zoeken. Zij komen naar mij toe om te checken of ze niet te maken hebben met een oplichter. Ze sturen dan een facebookprofiel van de verdachte door, en gesprekken die ze met de potentiële oplichter hebben gehad. Dan beoordeel ik of het er eentje is, en als dat zo is dan voeg ik ‘m toe aan de lijst.

Hoe kun je eigenlijk zeker weten dat iedereen op je lijst een scammer is? Heb je er nooit naast gezeten?
Als ik verschillende meldingen krijg over dezelfde advertentie weet ik wel dat het foute boel is. Vaak kan je aan een aantal kenmerken een scammer wel herkennen. Maar ik heb ook weleens fouten gemaakt, ja. In het begin had ik een vrouw op de lijst gezet waarover ik twee klachten binnen had gekregen. Ze zocht contact met me via Facebook en vertelde me dat ze geen scammer was. Na een gesprek te hebben gehad met de huurders, kwam ik erachter dat twee willekeurige jongens een valse klacht naar me hadden gestuurd. Ik heb mijn excuses aangeboden en haar van de lijst gehaald. Daarna is zoiets niet meer gebeurd, gelukkig.

Advertentie

Zijn er beruchte namen in het scamcircuit?
Het Facebookprofiel van Luigi is een bekende. Luigi is een Italiaanse man die al enkele jaren bekend is op de scammingmarkt. Hij is een van de eersten die op mijn lijst terecht kwam. Luigi heeft een heel specifieke tactiek. Hij benadert alleen vrouwen. Na een gesprek over de woning en het uitwisselen van foto’s maakt hij een afspraak met je. Daarna nodigt hij je uit in een restaurantje en betaalt netjes voor je koffie. Nadat jij de borg en de eerste maand huur cash hebt afgerekend ontvang je de sleutels. Sleutels die nooit passen, helaas. Honderden mensen zijn al door hem opgelicht. Ik wil niet weten hoeveel geld deze man heeft verdiend. Wow. En wat doet de politie hier dan tegen?
Niet veel. Als ik naar de politie stap zeggen ze dat ik niets kan doen aangezien ik niet zelf opgelicht ben. Je moet opgelicht zijn en het kunnen bewijzen. Huurders stappen soms wel naar de politie, maar de verhuurder of oplichter ontkent dan. De transacties gebeuren altijd in cash, dus veel bewijs is er niet. Luigi is afgelopen zomer wel aangehouden door de politie, maar kwam er met een boete vanaf. Een aantal vrouwen hebben mij weleens een bericht gestuurd over Luigi. Toen zij hem na het gesprek niet gelijk geld gaven, haalde hij een mes tevoorschijn en dreigde hij hen ermee neer te steken. Dan krijgt de oplichter zijn zin. Mensen komen in gevaarlijke situaties terecht, en dat allemaal voor een kamer!

Advertentie

Word je zelf weleens bedreigd?
Oplichters die op de zwarte lijst staan sturen me af en toe een bericht met de boodschap dat ze niets fout doen en dus gewone, nette verhuurders zijn. Als ik ze dan niet van mijn lijst haal, word ik bedreigd, ja. Ik bescherm mezelf gelukkig met een profiel waarin ik niets van mijn identiteit prijsgeef, maar de bedreigingen zijn wel allemaal persoonlijk. Ze zeggen dan dingen als: “Ik hoop dat je doodgaat aan kanker,” “ik snijd je keel door,” en “ik hoop dat er iets afschuwelijks met je kinderen gebeurt.”

Ten slotte: Welke kamerzoekenden moeten het meest opletten, volgens jou?
Jonge vrouwen. De verhalen die me het meest raken zijn die waarin een huisbaas het normaal vindt dat hij de kamer van zijn huurders op elk moment van de dag kan binnenvallen zonder waarschuwing. Hij verzint dan een reden dat hij in de kamer moet zijn en als je protesteert sta je diezelfde dag nog met je spullen op straat. Dit gebeurt eigenlijk alleen maar bij jonge vrouwen, want zij kunnen er weinig tegen beginnen. Alle scammers zijn mannen. Ik ben tot op de dag van vandaag nog geen vrouwelijke scammer tegengekomen. Ik durf wel te stellen dat mannelijke oplichters juist inspelen op vrouwen omdat die, zo blijkt, makkelijker te manipuleren zijn.

Bedankt voor je verhaal Arie. Waar kan ik je lijst met oplichters vinden?
Die vind je hier.

*De naam Arie Haag is het alias waaronder hij opereert