We vroegen een snuff-filmfan waarom hij zo graag kijkt naar mensen die doodgaan

Al sinds het begin van het internet is het naast een handige manier om met je vrienden in contact te blijven en leuke feitjes over zeeotters op te zoeken ook een plek waar ontzettend veel narigheid te vinden is. Iedereen heeft wel eens in een tussenuur naar onthoofdingen op rotten.com zitten kijken onder het genot van een paar roze koeken en een blikje energydrink.

Voor de meeste mensen is dit niet echt een prettige ervaring, maar er was altijd wel iemand die er wat extra hard om moest lachen. Om meer te weten te komen wat dit soort mensen bezielt, ging ik langs bij de 27-jarige snuff-film-liefhebber Jacob*. Jacob is een jonge man die net klaar is met zijn hbo-opleiding en dichtbij de Duitse grens woont.

Als ik bij Jacob langs ga in zijn zonnige woning laat hij me meteen een paar snuff-films zien. Zo zie ik een zonnende oude vrouw die wordt doodgeslagen door een groepje lachende jongens. “Mooi he,” zegt hij.

Ik word net als de meeste mensen nogal naar van de filmpjes. Het klamme zweet bekruipt me, m’n hart bonkt in m’n keel, en ik moet rustig ademhalen om niet over m’n nek te gaan. Jacob heeft daar geen last van.

Ik sprak hem over wat er zo intrigerend is aan mensen die doodgaan, over de cijfers die hij moordfilmpjes geeft en wat zijn vrienden ervan vinden. Ook vroeg ik een jurist en een wetenschapper of dit volgens de wet allemaal wel mag en hoe iemand naar dit soort dingen kan kijken zonder over z’n nek te gaan.

Motherboard: Hoi Jacob, toen we je eerder spraken zei je dat je het grappig vindt om mensen te zien sterven. Wat vind je er zo grappig aan?
Jacob: Dat zei ik meer om jullie op de kast te jagen. Ik vind het niet per se grappig om mensen dood te zien gaan, maar wel intrigerend. Ik voel er verder niet zoveel bij. Vaak krijg ik dit soort filmpjes van vrienden doorgestuurd. Dan zeg ik: “Wajo, dat is sick” en dan geef ik het een cijfer en ga ik weer verder met mijn dagelijkse bezigheden.

Wat bepaalt wat voor cijfer een filmpje krijgt?
Het cijfer wordt bepaald door de hoeveelheid bloed, de creativiteit van de moord en hoeveel moeite erin gestoken is. Ik heb nog nooit een 10 gegeven, maar laatst wel een 9,5. Dat was voor een filmpje waarvan ik vermoed dat het in Mexico is opgenomen en het iets met drugs te maken heeft. Je ziet twee vastgebonden mannen. De één wordt dood gemept met een tak en de ander wordt levend gevild. Ze stropen al zijn huid eraf terwijl hij nog bij kennis is. Daarna snijden ze zijn hart eruit en een van moordenaars houdt het omhoog terwijl het nog klopt. Je kunt echt zien dat er moeite in is gestoken en daarom geef ik dat filmpje zo’n hoog cijfer.

Waar op internet vind je deze filmpjes?
Ik vind ze op www.liveleak.com en op runthegauntlet.org. Run the gauntlet moet je echt eens proberen; dat is een spel met twintig filmpjes die steeds naarder worden. De uitdaging is om alle filmpjes aan te kunnen. In het laatste filmpje zie je een baby die over een spoor kruipt en dan rijdt er heel langzaam een trein overheen. Hij is precies doormidden en zijn helften liggen nog even te stuiptrekken. (Jacob laat een harde boer).

Deel je dit soort filmpjes ook met andere mensen?
Ik zit in meerdere groepsgesprekken waarin dit soort filmpjes doorgestuurd worden. Maar ik heb ook genoeg vrienden waar ik privé van alles mee deel. Zij vinden het ook intrigerend.

Dus je deelt ze gewoon met je vrienden?
Ja, ze weten er gewoon van. Ik check vaak wel even of ze het ook leuk vinden om ernaar te kijken. Ik heb ook een vriend die het echt niet trekt. Ik liet hem een keer een onthoofding zien en toen noemde hij me een klootzak. Hij zei dat hij zulke dingen nooit meer wilde zien. Daarna heb ik het nog wel twee keer gedaan, omdat ik zijn heftige reactie zo leuk vond. Omdat hij toen heel serieus zei dat die het echt niet waardeerde en dat hij me op mijn oog zou stompen als ik het weer zou doen, ben ik maar opgehouden. Ik liet mijn ex-vriendin ook wel eens filmpjes zien, maar ik ben ermee gestopt omdat ze elke keer zo hard moest huilen. In het laatste filmpje dat ik haar liet zien worden mensen overgoten met brandend plastic.

Wat vind je er precies intrigerend aan?
Ik weet zelf ook niet waarom ik dit wel kijk en andere mensen niet. Er is geen speciale reden, maar het is gewoon intrigerend om te zien hoe iemand doodgaat. Het is voor mij hetzelfde als naar schattige puppyfilmpjes kijken. Ik krijg ze doorgestuurd, dus waarom zou ik er niet naar kijken?

Besef je wel dat dit ook echt mensen zijn die sterven?
Dat besef ik echt wel hoor. Ik weet niet of het normaal is dat het me niks doet. Maarja, wat is normaal?

Hoe kwam je er voor het eerst mee in aanraking?
Het begon toen ik een jaar of dertien was. Ik keek met vrienden grappige filmpjes op tussenhaakjes.nl en soms kwamen er ook dit soort dingen voorbij. In een van de eerste echt gewelddadige filmpjes die ik zag, verminken lui zichzelf helemaal. Ze snijden hun eigen lul open. Ik vond het heftig, maar ik merkte dat het me niet zoveel deed. Dat filmpje heb ik later nog wel eens gezocht, maar kon het niet meer vinden. De meeste video’s vergeet ik snel, maar deze herinner ik me heel goed. Dus dat zegt wel wat.

Wat voel je als je zulk soort filmpjes kijkt?
Ik voel echt niks. Nul emotie. Bij gewone films kan ik soms wel geëmotioneerd raken. Hachi: A Dog’s Tale raakte me bijvoorbeeld wel. Die film gaat over een hond die iedere dag op het station op zijn baas wacht, maar als de man overlijdt komt de hond daar nog iedere dag. Waarom dat me wel raakt, weet ik niet. Misschien komt het door de dramatische muziek of het mooie acteerwerk, maar in ieder geval niet omdat het over een dier gaat. Want ik kijk ook vaak filmpjes waarin dieren mishandeld worden. Google maar eens: “Kick Donkey Off Cliff”, dan zie je mensen lachend een ezel van een klif schoppen. Ik vind filmpjes met dieren over het algemeen wel zieliger, maar alsnog doet het me niet zoveel.

Wat zijn je favoriete filmpjes?
Pff, ik heb er zoveel gezien. Dat weet ik niet. Filmpjes van mensen die van hoge flatgebouwen springen of eraf gegooid worden vind ik wel mooi. Maar ik kijk ook veel naar auto-ongelukken. Het is interessant om te zien wat er over is van iemand na een ernstig ongeluk.

Ik kijk ook weleens naar kinderen die dood gaan. Sowieso kijk ik veel naar moorden, maar ook verkrachtingen, martelingen, mensen die in brand worden gestoken, mensen die met kettingzagen worden bewerkt, en ga zo maar door.

Bedankt, Jacob.

Om toch wat meer te weten te komen over de beweegreden van mensen als Jacob, bel ik met cognitief wetenschapper Werner de Valk. Volgens hem is het goed mogelijk dat mensen die zonder emotionele reactie naar snuff-films kijken een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebben. “Dat is wat we vroeger psychopathie noemden. Dat is een zeldzame persoonlijkheidsstoornis waarbij het geweten stuk is. Er valt overigens weinig aan te doen. Het is niet te genezen,” vertelt hij. Volgens van der Valk betekent dit overigens niet dat mensen met een ASP helemaal geen gevoelens kunnen ervaren: “Ze reageren alleen anders als ze mensen zien lijden. Als je ze onder een hersenscan legt, zie je dat er weinig activiteit is in het hersengebied dat voor empathie zorgt.”

Maar is het eigenlijk strafbaar om dit soort filmpjes te kijken? Om daarachter te komen bel ik met strafrechtadvocaat Tom Gijsberts. Hij weet me te vertellen dat er geen wetten tegen het bekijken en doorsturen van dit soort films zijn. In artikel 271 van het wetboek staat wel dat het verspreiden van materiaal waarbij een overledene beledigd wordt strafbaar is. Ook is het ongevraagd delen van porno verboden in artikel 240. Als ik Gijsberts vraag of het dus wel oké is om filmpjes waarin mensen gemarteld en vermoord worden rond te sturen, maar niet om zonder toestemming beelden waarop flink gerampetampt te delen, bevestigt hij dit: “Het delen noch kijken is verboden. Vergelijk het met het kijken naar een moord op straat. Het is niet netjes en een beetje vreemd. Maar het mag wel.”

*Jacob is een gefingeerde naam. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.