Koop je onsterfelijkheid voor maar 20.000 euro

Foto’s door Roc Morin

Bij de entree van het instituut voor cryonisme in Michigan hangen twee rijen foto’s in houten lijsten aan de muur. De meeste bejaarden hebben een foto uit hun hoogtijdagen uitgekozen, zoals ze het liefst herinnerd wilden worden. NASA heeft ook zoiets op hun hoofdkantoor – een portretmuur waarop astronauten worden geëerd. Maar de hoofden die in dit instituut hangen zijn niet van astronauten. Ze zijn van tijdreizigers.

Robert Ettinger, een wiskundeleraar die droomde van onsterfelijkheid, richtte in 1976 het Cryonics Institute op. In een klein gebouwtje worden de doden met vloeibare stikstof ingevroren tot toekomstige generaties de technologie hebben ontwikkeld om ze weer tot leven te wekken.

Ik ging naar het instituut met mijn zus, om erachter te komen of ik na mijn dood ook ingevroren kon worden. Ik heb altijd de nabije toekomst willen meemaken, en ik hou wel van een gokje.

Conciërge Andy Zawaki ontving ons bij de ingang en gaf een rondleiding. Hij wees naar één van de portretten. “Die dame is de moeder van meneer Ettinger,” verklaarde hij. “Ze was zijn eerste patiënt. Zijn tweede patiënt was zijn eigen vrouw.” Ettinger zelf werd drie jaar geleden op zijn 92e patiënt nummer 106. “Hij was ziek,” legde Andy uit. “Hij was gewoon een beetje op. Ze namen verpleegsters aan om 24 uur per dag bij hem te zitten zodat we direct als hij stierf, konden beginnen met het koelproces.”

Naast de familie Ettinger zijn er in het instituut ook andere families ingevroren, en zelfs hun huisdieren: honden, katten, papegaaien, en een hamster die Leapy heette. Er is ook een ruimte met brandwerende archiefkasten waarin de eigendommen van de patiënten liggen opgeslagen. Iedereen hier was van plan om hun leven in de toekomst precies zoals ze het hadden achtergelaten weer op te pakken.

“Weet je, mensen hebben het wel eens over het einde van de wereld,” zei Andy. “Nou, dat einde is er elke dag voor de mensen die sterven, omdat het allemaal niks meer uitmaakt als je eenmaal dood bent. Dan is het voorbij, man. Een vriend van me is nu ingevroren. Hij had een beroerte gehad en hij was nog maar 77 jaar oud. Hij zei altijd dat als je begraven wordt, je zeker weet dat je gaat rotten. Als je gecremeerd wordt, verander je sowieso in as. Maar als je ingevroren wordt, weet je niet wat er met je gebeurt. Dan is er nog een beetje hoop en een kleine mogelijkheid, en dat veranderde voor die vriend van me zijn kijk op het leven.”

Het kost ongeveer 20.500,- euro om een plekje te kopen in één van de massief metalen vaten, die cryostaten worden genoemd. Elk vat heeft ruimte voor zes patiënten, ondersteboven, en gehuld in slaapzakken. Door het witte isolatiemateriaal lijken de cryostaten op paddenstoelen die uit een stuk beton groeien. Ernaast staat een rijtje bakjes met nummertjes om de ingevrorenen anoniem te houden, waar nabestaanden bloemen in kunnen achterlaten.

In het lab hangt een echte doe-het-zelf-sfeer: alles is met de hand gebouwd en samengesteld. “Veel mensen lopen hier binnen,” zei Andy, “en vertellen dat ze allerlei futuristische lichtjes, knopjes en mensen in controlekamers hadden verwacht. Maar we wilden alles zo eenvoudig mogelijk houden omdat we niet afhankelijk willen zijn van al die apparatuur.”

Andy woont in het instituut en slaapt er op een uitklapbank. Soms komt zijn vriendin op bezoek. “Het is niet geweldig of leuk om hier 24 uur per dag te zijn,” zei hij schouderophalend, “maar het is wel handig in noodgevallen. Mensen vragen wel eens of ik niet bang ben voor lijken, maar ik ben eerder bang voor levende mensen. Levende mensen kunnen je pijn doen. We zijn wel eens bedreigd. Sommige mensen vinden dat we voor God spelen. Maar in dat geval speelt de mens met elke kankerbehandeling voor God. Ik denk niet dat wij voor God spelen. Ik denk dat het gewoon in het verlengde ligt van de geneeskunde. Mensen sterven twee minuten lang op de operatietafel, ze verdrinken een uur, of ze bevriezen voor duizend jaar – wat God betreft is er geen tijdslimiet. Het gaat om de eeuwigheid.”

“Ben je gelovig?” vroeg ik.

“Ik ben katholiek opgevoed,” antwoordde hij. “Ik ga nog steeds naar de kerk. Ik denk persoonlijk dat als de paus zich een keer zou verdiepen in het cryonisme, hij wel een voorstander zou zijn. Voor katholieken is het leven heilig. Dus als wordt bewezen dat cryonisme het leven kan herstellen, dan bewijst het dat je nooit echt dood bent geweest. En dan zou het bijna een zonde zijn om het niet te doen. Ze hebben er wel eens een cartoon over gemaakt, en daarin tikt Petrus een engeltje op de schouder en zegt, ‘Hé, je moet terug, ze hebben je zojuist ontdooid.’ En die kijkt hem dan teleurgesteld aan want hij is aan het golven, en wil eigenlijk helemaal niet weg.”

Toen ik hem vroeg waarom hij ingevroren wilde worden, zei Andy alleen maar: “Ik wil niet dood.” En over welke toekomst hij verwacht aan te treffen als hij wordt gewekt uit zijn lange slaap, wist hij alleen te zeggen dat hij hoopt dat het er fijn is.

“Ik weet nog dat ik voor het eerst leerde over de dood,” zuchtte Andy. “We hadden een hond die werd aangereden door een schoolbus – de bus gleed uit op het ijs, raakte haar en ze stierf ter plekke. We moesten allemaal heel erg huilen. Ik zat in de kleuterklas en mijn broer in de eerste klas. Dat was heel, heel lang geleden. Ik weet nog dat mijn vader haar op een slee had gelegd, en wij dachten alleen maar: zet haar overeind, ze kan gewoon lopen. Ze lag op haar zij, dood, maar er was niks uitwendigs te zien – geen bloed dat uit haar neus of mond was gelopen. Ze was niet geplet. Ik kon gewoon niet geloven dat ze niet meer zou opstaan en rondlopen, dat kon ik niet bevatten. We waren ervan overtuigd dat ze gewoon nog leefde en elk moment op kon staan.”

Meer over cryonisme en de toekomst:

Ruimtebegrafenissen gaan prachtig worden

Het festival van de toekomst gaan wij gewoon meemaken

In de toekomst is jouw drugsdealer een 3D-printer