De grootste sloppenwijk van Parijs wordt deze week ontruimd

Als er geen dikke rookpluimen opstegen vanaf het ongebruikte treinspoor, zou je nooit raden dat er aan de Boulevard Ney in Parijs een sloppenwijk ligt. De sloppenwijk is niet zichtbaar vanaf de weg, maar is gebouwd langs een lager liggend traject van de Petite Ceinture (Frans voor "kleine riem") — een historische, cirkelvormige spoorweg die halverwege de negentiende eeuw is gebouwd om de treinstations van Parijs met elkaar te verbinden. Het spoor, dat al sinds 1934 min of meer verlaten is, is tegenwoordig de locatie van de grootste krottenwijk van de Franse hoofdstad.

Het kamp ontstond in de zomer van 2015, toen de sloppenwijk Samaritain in de noordelijke voorstad La Courneuve ontruimd werd, en veel van de Roma die daar woonden naar de Boulevard Ney kwamen. Momenteel wonen er zo'n driehonderd mensen in het provisorische dorp, in een stuk of zestig krotten die gemaakt zijn van verschillende materialen. Veel van de bewoners van de krottenwijk zijn Roma afkomstig uit het zuiden van Roemenië of uit Boekarest.

In september heeft de Franse spoorwegmaatschappij SNCF, die de eigenaar is van het ongebruikte treinspoor, een klacht ingediend tegen de bewoners, die zich schuldig zouden maken aan het onwettig bezetten van privéterrein. Op 30 september 2015 vaardigde het hooggerechtshof van Parijs een ontruimingsbevel uit tegen de bewoners, die in tegenstelling tot huurders in Frankrijk niet beschermd worden door de "winteramnestie" — een uitstel van huisuitzetting tijdens de koude wintermaanden. Afgelopen maandag kregen de bewoners te horen dat zij ergens in de komende dagen uit hun huizen worden gezet, maar een specifieke datum of tijd werd niet gegeven.

De verhouding tussen Frankrijk en zijn Romapopulatie is al langere tijd gespannen, en het harde beleid van gedwongen ontruimingen en huisuitzettingen heeft de toch al gemarginaliseerde bevolkingsgroep verder vervreemd. In 2015 ontmantelde de Franse politie 111 Romasloppenwijken, waarbij 11.128 mensen uit hun huis werden gezet. Voor de bewoners van slechts 29 kampen werd andere huisvesting geregeld.

Toen VICE News het kamp aan de Boulevard Ney op maandag bezocht, waren veel van de bewoners zich aan het voorbereiden op de dreigende ontmanteling van de krottenwijk. Sommige bewoners zeiden dat ze niet wisten wat ze nu moeten doen. "Ik vind het niet erg om weg te gaan, maar waar moet ik heen?" zei Leonardo Lautaru, een 24-jarige man uit Filiasi, een kleine stad in Roemenië. Lautaru woont met zijn ouders, oudere broer en achtjarige zusje in een houten krot, dat bij elkaar gehouden wordt met plastic zeilen.

"Mijn zusje gaat hier naar school," vertelde hij VICE News in gebroken Engels. "Soms helpen we onze vrienden en proberen we wat geld te verdienen."

Lautaru verhuisde twee jaar geleden naar Italië om de armoede op het platteland van Roemenië te ontvluchten. In Italië vond hij werk in een pizzadeegfabriek. "Het was erg lastig, veel racisme," zei hij. Nadat hij op een dag thuiskwam en zijn huis vernield bleek te zijn, besloot Lautaru terug te gaan naar Roemenië. Uiteindelijk verhuisde hij met zijn ouders, broer en zus naar Frankrijk.

Terwijl de volwassenen liepen te sjouwen met houten pallets en grote tassen, speelden de kinderen onverstoorbaar door. Ze speelden tikkertje op de treinrails.

Dezelfde dag sloten Leonardo en zijn vader zich aan bij bijna tweehonderd demonstranten, die zich verzameld hadden bij het gemeentehuis van het achttiende arrondissement in het noorden van de stad. Ze deden een beroep op de autoriteiten, om de ontruiming twee maanden uit te stellen. De bewoners van de krottenwijk, activisten en liefdadigheidswerkers bezetten een paar uur lang het plein voor het gemeentehuis, terwijl ze omringd werden door politieagenten en soldaten.

"Ik hoorde op Facebook over het protest," zei Anne-Marie, een buurtbewoonster die ergens in de zestig is. "De mensen hier klagen over de rookwolken die uit het kamp komen, maar deze families hebben geen keuze. Het is de enige manier waarop ze zichzelf warm kunnen houden en kunnen koken." Een kleine delegatie van demonstranten werd uiteindelijk uitgenodigd om de stafchef van de burgemeester te ontmoeten. Na de ontmoeting kwam de delegatie terug naar het plein, en lieten ze weten dat de ontruiming zoals gepland deze week door zal gaan. Verder informeerden ze de demonstranten dat de bewoners tot maximaal twee weken ondergebracht zullen worden in hotels.

"Daar wordt het niet beter van," zei Nathalie Jantet, een vrijwilligster van de christelijke liefdadigheidsinstelling Secours Catholique. "Hoe kunnen we zeker weten dat die families binnen twee weken weer een dak boven hun hoofd hebben?" Jantet legde uit dat sommige gezinnen twijfels hebben over het accepteren van een tijdelijke hotelkamer, omdat de meeste hotels die gebruikt worden voor noodhuisvesting zich buiten het centrum van de stad bevinden. "Veel van hen werken hier, ze helpen met het opzetten van kramen op de markt, ze werken in de bouw, ze verkopen schroot," vertelde ze.

Een ander probleem is dat veel kinderen die in de sloppenwijk wonen naar scholen in de buurt gaan. Als de zestig gezinnen naar een andere buurt worden overgeplaatst, wordt het voor tientallen kinderen lastiger om naar school te gaan.

In het jaarlijkse rapport over racisme in Frankrijk van 2015 constateerde de CNCDH (de Nationale Consultatieve Commissie voor de Rechten van de Mens) een stijging in de vijandigheid jegens Roma, en veroordeelde de commissie het repressieve beleid van de overheid. In een rapport dat gepubliceerd werd in 2015 benadrukte Nils Muiznieks, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Raad van Europa, de noodzaak dat de Franse autoriteiten garanderen dat Roma toegang krijgen tot gezondheidszorg, scholing en sociale zekerheid. Daarnaast moeten de wijdverspreide vooroordelen over de Roma worden bestreden.

"Niemand hier is blij met de leefomstandigheden," zei Lautaru. "Maar het is beter dan op straat leven en nog veel beter dan het leven in Roemenië." Later die dag dreigden een aantal gezinnen, die eerder betrokken waren geweest bij het protest, om met z'n allen naar het bureau van de politieprefectuur te gaan, maar ze werden tegengehouden door een cordon van de oproerpolitie.

Lautaru en zijn familie gingen op zoek naar een fotohokje, om pasfoto's te laten maken voor hun huisvestingsapplicatie. "In Frankrijk krijg je niets als je geen adres hebt," zei een vrijwilliger, die aanbood hen te helpen. "Hoeveel geld verdient je familie in één week?" vroeg de vrijwilliger aan Leonardo. Leonardo vertaalde de vraag voor zijn vader, die vervolgens antwoordde dat de familie overleefde van "veertig, misschien vijftig euro" per week.

"We weten niet wat we moeten doen," zei Leonardo, terwijl zijn vader het fotohokje binnenstapte. "Van welke kant je het ook bekijkt, het ziet er niet goed uit."

Dinsdag kwamen de activisten weer samen met stadsambtenaren om het lot van de sloppenwijk te bespreken. "De bewoners willen een geschreven verklaring van het gemeentehuis, waarin wordt beloofd dat er naar andere opties wordt gezocht," zei Livia Otal van de organisatie Dokters van de Wereld.

"Deze families zijn al meerdere keren uit hun huizen gezet en herplaatst," vertelde ze VICE News. "Ze vragen nu om blijvende oplossingen."