Overwatch speel je niet zonder discussies over seksisme en stereotypen

Overwatch is net uit en het is ongetwijfeld een van de beste games van het jaar. De competitieve multiplayershooter van de gigantische ontwikkelstudio Blizzard brengt een zeldzaam soort verslaving teweeg waar alleen een Netflix-abonnement tegenop kan. Je boekt euforische overwinningen of verpletterende tegenslagen in een kleurrijke, Pixar-achtige wereld waar je met een fantasievolle groep helden tegen elkaar vecht. "Oké, nog één potje dan," hoor je jezelf dan ook vaak mompelen nadat je al uren de rest van je leven hebt uitgesteld. Maar achter de ogenschijnlijk onschuldige en sportieve strijd van de game schuilt een debat over seksisme en stereotypen.

De cast van Overwatch is gevarieerd in gender, ontzettend internationaal en er is daarbij niet eens sprake van white washing zoals je dat in Hollywood-films tegenkomt. Het is op papier de game die heeft geluisterd naar kritiek van gamers die meer diversiteit willen. Toch laat Blizzard volgens een hoop mensen de nodige steken vallen.

Neem het Indiase personage Symmetra. Zij heeft een ondersteunende rol in het team en ze gebruikt technologie en gadgets om haar vijanden te slim af te zijn. Het internet concludeerde: ze is een Indiase tech-supportmedewerker – een stereotype dat voor mensen met deze afkomst kwetsend kan zijn.

BLIZZARD: We need a French sounding name for Widowmaker.
DESIGNER: *looking around desk* I got this. pic.twitter.com/j1XojHSrrK
— Chris Person (@Papapishu) May 31, 2016

Het grootste hekelpunt ligt echter in het voorkomen van de Overwatch-cast. Bij het winnen van genoeg potjes verdien je nieuwe skins voor de personages, waarbij het bij het dragen van een extravagante uitrusting die niemand anders heeft meteen duidelijk wordt dat je veel meer vrije tijd hebt dan andere mensen. Zo is er een kledingstuk voor Symmetra dat haar laat lijken op de Hindoegod Kali. Discussies over het smakeloos gebruiken en seksualiseren van een religie en cultuur zijn het gevolg, ook bij de Mariachi-outfit van de gewelddadige huurling Reaper en de Thunderbird-kledij van raketgeweldenaar Pharah.

Eens of oneens, het zijn dit type discussies waar gamers zich het meest druk om maken, wat op een manier een vooruitstrevende ontwikkeling is. Het is de langzame volwassenwording van een medium waarin tien jaar geleden een stuk minder inhoudelijke vraagstukken leefden. Stereotyperende of seksistische elementen die een game mogelijk heeft, staan tegenwoordig al voor het product in de winkel ligt in de schijnwerpers, wat ontwikkelaars de kans geeft om daar nog voor de release iets aan te doen. Zo wijzigde Blizzard de overwinningspose van Overwatch-paradepaardje Tracer, een razendsnelle heldin met een stoere, humoristische attitude. Haar kont was het middelpunt van belangstelling, wat volgens een speler van de bèta-versie niet bij haar karakter past.

"Wat heeft deze pose te maken met het personage dat je bouwt?", luidde de feedback. "Het is niet leuk, niet gek en het heeft niets te maken met een razendsnelle moordenaar. Het reduceert Tracer tot een vlak sekssymbool." De reacties voor, maar vooral de reacties tegen gingen van kwaad tot erger, totdat de forumthread waarin het werd aangekaart gesloten werd door Blizzard. "We veranderen de pose," zo reageerde de ontwikkelaar. "We willen dat iedereen zich sterk en heroïsch kan voelen. Het laatste wat we willen is dat iemand zich oncomfortabel, ondergewaardeerd of verkeerd gerepresenteerd voelt."

Er kwamen petities voor het terugbrengen van de pose, verhitte forumdiscussies en allerhande beledigingen van fans (vooral witte mannen) die het uitzicht van de kont wel prima vonden. Animator Dan Floyd (niet werkzaam bij Blizzard maar wel bij Pixar) geeft op YouTube een uitgebreide analyse van de geschrapte animatie van Tracer, die volgens hem simpelweg niet goed is. In zijn video legt hij uit waarom het niet voldoet aan de technische criteria voor een goede pose en dat het doel daarom slechts bestaat uit aandacht schenken aan de ronde billen. Dat andere (mannelijke) personages ook met hun konten naar de camera toe staan na een overwinning is daarbij volgens Floyd niet te vergelijken. Ze trekken niet dezelfde belangstelling naar de kont en worden door een verschil in kleine details niet op een seksuele manier geportretteerd.

Van de zeven andere vrouwen in de game zijn er zeker nog twee anderen met een prominent achterste, dus de schade voor de puberale doelgroep is uiteindelijk te overzien. Mocht er toch een verlangen zijn naar meer rondingen en misschien wel wat pikantere lichaamshoudingen van de Overwatch-cast, dan biedt Pornhub altijd nog soelaas. Hier vind je onder andere geanimeerde beelden van seksuele onderonsjes tussen de buitenaardse scherpschutter Widowmaker en de Zuid-Koreaanse robotpiloot D.Va, gemaakt door getalenteerde hobbyisten met ambities in gamedesign. Kotaku geeft een intrigerende kijk in deze pornografische niche, die Blizzard tevergeefs probeert weg te vagen van het internet.

Het is namelijk nergens voor nodig, want het besmet in geen opzicht de financiële opbrengst van de game. Overwatch verkoopt als een trein en de game krijgt enkel nagenoeg perfecte recensiescores. Terecht, want de game speelt fantastisch, is grafisch prachtig en is een brute aanslag op je offline sociale leven, wat altijd een goede indicatie is. Over de ethische achtergrond en representatie van de personages valt nog lang te discussiëren, maar wees blij dat het überhaupt gedaan wordt. Op die manier wordt gaming langzaam het serieus genomen medium waarover je jezelf gerechtvaardigd druk kan maken.

@svandalsum