Het ligt niet aan jou dat je basilicumplanten uit de supermarkt altijd doodgaan

Dit artikel is onderdeel van de rubriek 'Wetenschappelijke antwoorden op triviale vragen', waarin we op zoek gaan naar… de titel zegt het eigenlijk al.

Iedere keer denk ik weer dat het deze keer wél goed zal gaan, om vervolgens toch wakker geschud te worden door de harde werkelijkheid: een pot met dode, bruine takken. R.I.P., basilicumplantje.

Iedereen die zich er wel eens aan heeft gewaagd een basilicumplant uit de supermarkt te verzorgen, weet precies waar ik het over heb. Die stomme snertplanten willen maar nooit blijven leven, ongeacht waar ik ze neerzet (zon of geen zon) of hoeveel water ik ze geef (meestal een keer per twee weken, oeps).

Op internet gaan er verscheidene complottheorieën rond over hoe het kan de planten zo snel de zin in het leven lijken op te geven - 'toevallig' vlak nadat je ze trots in je vensterbank hebt gezet. Zo zouden speciale meststoffen worden ingezet, UV-lichten worden gebruikt of zouden er teveel plantjes in een pot worden gekweekt waardoor de wortels uiteindelijk niet genoeg ruimte hebben.

"Wat je eigenlijk koopt is niet één basilicumplant, maar 20 kleine plantjes die onder artificieel licht gedwongen worden om een groeispurt in te zetten," aldus Robby Sallaets, amateurtuinier.

De verscheidene theorieën wijzen er allen op dat de planten op een speciale manier worden gekweekt, en letterlijk in de bloei van hun leven in de supermarkt belanden. Hierna gaat het snel bergafwaarts, omdat de planten zó optimaal zijn gekweekt dat ze volledig uitgeput zijn en niet lang meer te leven hebben. Hun doodsvonnis is als het ware al getekend en jouw keuken dient als een soort last resort.

De verklaring voor deze ietwat sneue levensloop van de basilicumplant is dat je een week later weer bij de kassa staat om het toch nog maar eens te proberen. Het gaat immers maar om twee euro, maar na een aantal weken kan dit bedrag aardig oplopen. Uiteindelijk zouden supermarkten hier flink aan kunnen verdienen – mits de theorie waar is.

Ik confronteerde de klantenservice van de Albert Heijn met het mysterie. Minder dan een halve dag later kreeg ik het verlossende (en verrassend eerlijke) antwoord: de basilicumplanten worden inderdaad op een speciale manier gekweekt en zijn "na de oogst 'op'".

De planten worden namelijk niet gekweekt om "sterke wortels" te krijgen, die ervoor zouden zorgen dat de plant langer blijft leven, maar om een "mooie en volle plant" te krijgen - waar je dus na een paar dagen niks meer aan hebt.

Om dat statement nog eens te checken vroeg ik kwekerij Vegobel, kruidenleverancier voor de Albert Heijn, hoe deze planten worden gekweekt. Hij schreef me dat de informatie die ik van Albert Heijn kreeg niet klopte, en zij zowel een volle plant als een plant met sterke wortels kweken.

"Wat men bij de Albert Heijn bedoelt, denk ik, is dat met het relatief 'zware' gewas dat op de pot staat, het niet eenvoudig is om de plant 'uit te planten' in volle grond," aldus Stephen Lauwers van Vegobel. "De bladeren onttrekken namelijk zoveel energie uit de wortels dat deze onvoldoende tijd hebben om hun weg te maken in de volle grond, om daar de voeding uit te onttrekken voor verdere groei."

Wat Lauwers hiermee impliceert is dat de planten inderdaad (te) snel zijn gegroeid, en meer energie vragen dan de wortels kunnen geven. Ook zouden de planten kennelijk sowieso uitgeplant moeten worden in de volle grond om überhaupt verder te groeien – terwijl ik in de illusie was dat ze ook wel zouden overleven in het plastic zwarte bakje in mijn vensterbank.

Volgens Sallaets zou de basilicum ook binnen in een pot kunnen groeien, mits je de basilicumplant uit de supermarkt met wortels en al in vieren deelt en alle delen een eigen pot geeft, met voldoende zon en water. Zo hebben de wortels voldoende ruimte en voeding om verder te groeien.

Ook zou je jezelf al deze ellende kunnen besparen door een basilicumplant in een tuincentrum te kopen, of – nog beter – de basilicumplant vanaf het zaadje te kweken zodat deze altijd voldoende voeding, zon en water heeft gehad. Wat de beste manier ook is, het voelt als een grote opluchting dat ik geen basilicumseriemoordenaar ben en het massagraf aan plantjes achter mijn huis niet compleet mijn schuld is.